.jpg)
អ្នកស្រី សំ សុខា អ្នកគប់ស្បែកជើងលើស្លាកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលត្រូវចាប់បញ្ជូនពីថៃ មកកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៨។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈក្រុមការពារសិទិ្ធជនភៀសខ្លួន បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះការធ្វើបត្យាប័នជនភៀសខ្លួនកម្ពុជាមួយរូប គឺអ្នកស្រី សំ សុខា មកកម្ពុជាវិញ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដោយពួកគេចាត់ទុកថា វាអាចជាគំរូដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយនិងអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ក្រុមអ្នកប្រឆាំងដទៃទៀត ដែលបច្ចុប្បន្នពួកគេ កំពុងភៀសខ្លួននៅក្នុងប្រទេសថៃ។
បន្ទាប់ពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដ៏ចម្រូងចម្រាស់កាលខែវិច្ឆិកា និងការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា រួចមក សកម្មជន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រឆាំងជាច្រើនរូប បានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។
បច្ចុប្បន្នបើតាមការប៉ាន់ស្មាន គឺមានសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងជាង ១០០ នាក់កំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ ហើយប្រហែលពាក់កណ្តាល នៃពួកគេ កំពុងស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន។
ស្ត្រីឈ្មោះ សំ សុខា ត្រូវបានគេចាប់ប្រគល់ឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជា កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈ។
នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គេកំពុងតាមស្វែងរកចាប់ខ្លួនគាត់ពីបទ«ជេរប្រមាថនិង ញុះញង់ឲ្យមានការរើសអើង» បន្ទាប់ពីវីដេអូមួយដែលត្រូវបានបង្ហោះនៅក្នុងបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក បង្ហាញថា ស្ត្រីរូនេះ បានគប់ស្បែកជើង ទៅលើផ្ទាំងប៉ាណូ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានរូបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងរូបប្រធានរដ្ឋសភា លោកហេងសំរិន។
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីគាត់ត្រូវបានបញ្ជូនមក តុលាការខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានចេញឯកសារតុលាការមួយ បង្ហាញថា ស្ត្រីឈ្មោះ សំ សុខា ត្រូវបានកាត់ទោសកំបាំងមុខ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ ឆ្នាំ កាលពីថ្ងៃទី ២៥ខែមករា។
កាលពីថ្ងៃទី ១១ខែកុម្ភៈ លោក កាក់ សាវ៉ុន ប្រធានពន្ធនាគារខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានបញ្ជាក់ថា ស្ត្រីឈ្មោះ សុខា បានជាប់ឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគាររបស់លោក បន្ទាប់ពីប៉ូលីសខេត្ត បានបញ្ជូនគាត់មកទីនេះ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី ៩ ខែកុម្ភៈ។
ចំណាត់ការនេះគឺជាការរំលោភលើ «គោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិ» ដែលមិនអនុញ្ញាត្តឱ្យបញ្ជូនជនភៀសខ្លួនត្រឡប់ទៅប្រទេសណា ដែលពួកគេ អាចប្រឈមនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ហើយ ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះចំណាត់ការនេះ ដោយពួកគេបារម្ភថា វាអាចកើតឡើងចំពោះអ្នកប្រឆាំងនយោបាយផ្សេងទៀត របស់ប្រទេសកម្ពុជា។
នៅពេលទាក់ទងទៅ បន្ទាប់ពីមានការធ្វើបត្យាប័នស្ត្រីឈ្មោះសុខានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ មិនបានបដិសេធថា រដ្ឋាភិបាលអាចស្វែងរកឲ្យមានការបញ្ជូនក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងលាក់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសថៃនោះទេ។ លោកឆ្លើយមុនដាក់ទូរសព្ទចុះថា៖«សំណួរល្អ។ សូម រង់ចាំមើល»។
លោក Evan Jones មន្ត្រីរបស់បណ្តាញការពារសិទិ្ធជនភៀសខ្លួន ប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APRRN) បានថ្លែងថា ខណៈដែលប្រទេសថៃ មានកំណត់ត្រាល្អ នៅពេលនិយាយដល់ការមិនបញ្ជូនជនភៀសខ្លួនត្រលប់ទៅប្រទេសដើមរបស់ពួកគេវិញនោះ ប៉ុន្តែពេលនេះ វាហាក់ដូចជាមានសម្ពាធផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងករណីរបស់លោក កឹម សុខា។
លោកមានប្រសាសន៍តាមអ៊ីម៉េលថា៖«ការបញ្ជូនស្ត្រីឈ្មោះ សំ សុខា មកវិញកាលពីពេលថ្មីៗនេះ វាបង្កើតបានជាឥរិយាបថដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយ សម្រាប់អ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងដទៃទៀត ដែលពួកគេអាចកំពុងលាក់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសថៃ»។
លោកបន្តថា៖«ប្រសិនបើអាជ្ញាធរថៃពិតជាមានបំណងបញ្ជូនជនភៀសខ្លួនដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការ UNHCR ត្រឡប់ទៅកម្ពុជាវិញមែននោះវាជារឿងដ៏គួរឱ្យស្តាយណាស់ ហើយមិនមានសង្ឃឹមច្រើននោះទេថា ពួកគេនឹងឆ្លើយតបដោយក្តីអាណិតអាសូរ និងសមរម្យចំពោះអ្នកដែលអាចត្រូវបានចាប់ខ្លូនដទៃទៀត»។
អតីត អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោកស្រីមូរ សុខហួរ ក៏បានសម្តែងក្តីព្រូយបាម្ភស្រដៀងគ្នានេះដែរ ខណៈដែលលោកស្រី បានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ទៅក្រៅប្រទេស កាលពីខែតុលាកន្លងទៅ។
លោកស្រីថ្លែងតាមរយៈសារមួយថា៖«ជីវិតរបស់មនុស្ស គឺកំពុងស្ថិតនៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់។ ការរំលោភសិទ្ធិអ្នកដែលមានឋានៈជាជនភៀសខ្លួន គឺជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដែលរដ្ឋជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមិនត្រូវប្រព្រឹត្តដាច់ខាត»។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ កាលពីថ្ងៃទី ៩ ខែកុម្ភៈ អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស Human Rights Watch បានថ្លែងថា ប្រទេសថៃ បានបញ្ជូនស្ត្រីឈ្មោះសុខា ត្រឡប់ទៅវិញ ទោះបីជាគេដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា គាត់ជាជនភៀសខ្លួនក៏ដោយ ខណៈដែលស្ថានទូតប្រទេសលោកខាងលិច និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស UNHCH របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ កំពុងព្យាយាមស្វែងរកប្រទេសទីបី ដើម្បីឲ្យគាត់អាចទៅតាំងទីលំនៅថ្មីនៅទីនោះបាន។
លោក Brad Adams នាយកអង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សរបស់អង្គការ Human Right Watch ប្រចាំតំបន់អាស៊ីបានថ្លែងថា៖«ករណីនេះ គឺជារឿងដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភមួយ ថាតើប្រទេសថៃ នឹងប្រព្រឹត្តិលើជនភៀសខ្លួនដទៃទៀតយ៉ាងដូចម្តេច ដែលពួកគេកំពុងរស់នៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួននោះ»។
អ្នកស្រីសុខា ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសថៃ កាលពីដើមខែមករា ពីបទស្នាក់នៅហួសទិដ្ឋាការកំណត់ ដែលការចោទប្រកាន់នេះ ត្រូវបានមេធាវីរបស់គាត់ កំពុងរៀបចំប្តឹងឧទ្ធរណ៍។
លោក Marte Hellema អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធី ទំនាក់ទំនងរបស់អង្គការ (FORUM-ASIA) ប្រចាំតំបន់អាស៊ី បានថ្លែងតាមរយៈអ៊ីមែលថា៖«ការមិនអើពើលើស្ថានភាពជាជនភៀសខ្លួនរបស់អ្នកស្រីសុខា និងការបញ្ជូនគាត់ត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ បានធ្វើឱ្យមានក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងបំផុត ចំពោះអ្នកដទៃទៀត ដែលពួកគេកំពុងស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសថៃ»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«វាបានបង្ហាញអំពីការមើលស្រាលនិងមិនគោរពចំពោះជីវិតជនភៀសខ្លួន ដែលកំពុងប្រឈមហានិភ័យ នៅពេលដែលពួកគេ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រទេសដើមរបស់ពួកគេវិញ។ «ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាចនឹងទោទន់ទៅរក ប្រទេសជិតខាងខ្លួន ចំពោះវិធានការនេះ ប៉ុន្តែអង្គការ FORUM-ASIA សូមរំឭកកម្ពុជាថា ខ្លួនជារដ្ឋភាគី នៃអនុសញ្ញាស្តីពីជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលមានកាតព្វកិច្ចគោរពបទបញ្ញត្តិដែលមាននៅក្នុងអនុសញ្ញានោះ»។
កាលពីខែតុលាឆ្នាំ ២០១៦ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោកជុំ ស៊ុន្ទរី បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងពិនិត្យសំណើរបស់ថៃ ដើម្បីធ្វើបត្យាប័នជនជាតិថៃចំនួន ៣ នាក់ ដែលពួកគេបាន «ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រថៃ» ជាសំណើមួយ ក្នុងចំណោមសំណើជាច្រើន នៅទូទាំងពិភពលោក ដែលបានស្នើឲ្យបញ្ជូនអ្នកដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថា ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ក្រោយពីការសោយទិវង្គតរបស់ព្រះមហាក្សត្រថៃ Bhumibol Adulyadej ក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។
លោកសុន្ទរី មិនអាចទាក់ទងបានទេ កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែកុម្ភៈ ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់លទ្ធផលនៃការស្នើសុំឬចម្លើយថាតើប្រទេសកម្ពុជា បានឆ្លើយ តបដោយការបញ្ជូនក្រុមអ្នកប្រឆាំងពីកម្ពុជា ទៅវិញឬយ៉ាងណា។
ចំណែកមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសថៃ ក៏មិនអាចទាក់ទងដើម្បីស្នើសុំការបំភ្លឺបានដែរ៕ NS
