.jpg)
សមាជគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស កាលពីឆ្នាំ ២០១៣។ ផា លីណា
ភ្នំពេញៈ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានប្រកាសរំលាយខ្លួនដោយខ្លួនឯង ស្របពេលដែលលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សនេះកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារដែលការប្រកាសរំលាយនេះគឺជាអ្វីដែលត្រូវបានគេពន្យល់ថាដើម្បីបញ្ជាក់ពីជំហរនៃការរួបរួមមិនមានការបែកបាក់គ្នារបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នកជាតិនិយម។
ការប្រកាសរំលាយនេះធ្វើឡើងស្របពេលដែលមានចរន្តចង់ឲ្យក្រុមជើងក្រោមរបស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិងាកទៅជ្រកក្រោមស្លាកគណបក្សដើមរបស់ខ្លួនគឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីចូលរួមប្រកួតក្នុងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅខែកក្កដាខាងមុខហើយក៏ស្របពេលដែលអតីតថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយក្រុម បានប្រកាសបង្កើតចលនាសង្គ្រោះជាតិថ្មីមួយ បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានរួមបញ្ចូលគ្នារវាងគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយចោលកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ ២០១៧។
យោងតាមលិខិតមួយផ្ញើជូនលោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃចុះថ្ងៃទី ២៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៨ ដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក សឺន ស៊ូបែរ្តិ៍ ប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានឲ្យដឹងថាគណបក្សមួយនេះ បានបើកកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដោយ «សម្រេចជាឯកច្ឆន្ទរំលាយ» គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សចាប់ពីថ្ងៃនេះតទៅ។
ទោះយ៉ាងណាលិខិតដែលដាក់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី ២៩ ខែមករាមិនបានបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុនៃការសម្រេចរំលាយគណបក្សមួយនេះទេ។
ប៉ុន្តែលោក សឺន ស៊ូបែរ្តិ៍ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថាគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សមានគម្រោងរំលាយយូរមកហើយតាំងពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានរំលាយចូលគ្នាមក ម្ល៉េះ។
លោកបន្តថាគ្មានហេតុផលនៅពីក្រោយទាក់ទងនឹងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះទេ។
ទោះបីយ៉ាងណាកញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា កូនស្រីលោក កឹម សុខា ដែលជាអតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើការពន្យល់ផ្ទុយពីលោក សឺន ស៊ូបែរ្តិ៍ ទៅវិញ។
កញ្ញា មនោវិទ្យា ដែលស្ថិតនៅក្នុងចំណោមអតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចំនួន ១១៨ រូបដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលសម្រេចហាមមិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ ឆ្នាំនោះបានសរសេរបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់នាងកាលពីម្សិលមិញថាគណៈកម្មាធិការអចិន្រៃ្តយ៍នៃគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានសម្រេចរំលាយគណបក្សនេះដោយឈរលើគោលការណ៍ ៣ យ៉ាង «១-ដើម្បីបញ្ជាក់ពីជំហរនៃការរួបរួមមិនមានការបែកបាក់របស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នកជាតិនិយម។ ២- មិនធ្វើតាមសេណារីយោដែលគេឱ្យយើងលេងល្បែងក្រោយពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហើយគេឱ្យយើងចែកចានចែកឆ្នាំងទៅនៅផ្ទះចាស់រៀងៗខ្លួននោះទេ។ ៣- គោរពឆន្ទ:របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងម្ចាស់ឆ្នោតជាង ៣ លាននាក់ដោយនៅជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីម្សិលមិញថាការរំលាយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សវាគឺជាសិទ្ធិសម្រេចរបស់ប្រធានគណបក្សនោះ។
ប៉ុន្តែលោក ឥសាន បានសរសេរបង្ហោះនៅលើប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមថាក្រោយបាត់តួនាទីរបស់លោក កឹម សុខា «ទណ្ឌិត សម រង្ស៊ី» កាន់តែធ្ងន់ក ម្នាក់ឯងគឺនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមករាឆ្នាំ ២០១៨ លោក សម រង្ស៊ី និងបក្ខពួកមួយចំនួនបានប្រកាសបង្កើត «របស់ដែលហៅថាចលនាសាងង្គ្រោះជាតិក្រៅច្បាប់ប្រកបដោយការប្រទាំងប្រទើសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងជាមួយក្រុម កឹម សុខា និយម»។
លោកសរសេរទៀតថា ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្រុមមេដឹកនាំបក្សសិទ្ធិមនុស្សក៏បានសម្រេចរំលាយបក្សសិទ្ធិមនុស្សចោល ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្មោះស្ម័គ្រនឹងគណបក្ស «សាងង្គ្រោះជាតិ» តែមួយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើមើលពីក្រៅវាបង្ហាញថាក្រុមនិយម កឹម សុខា និងក្រុមនិយម សម រង្ស៊ី មានទំនាស់គ្នាយ៉ាងស្រួចស្រាល់ បន្ទាប់ពីមានការរំលាយបក្សសាងង្គ្រោះជាតិ និងការចាប់ខ្លួន កឹម សុខា ពីបទក្បត់ជាតិមក។ ឥឡូវនេះក្រុមនិយម សម រង្ស៊ី ហាក់មានមោទនភាព និងមានប្រៀបជាងក្រុមនិយម កឹម សុខា ដោយយល់ថាក្រុមខ្លួនមានតួនាទីខ្លាំងជាង ក្រុម កឹម សុខា និយម»។
លោក ឥសាន បានព្រមានទៀតថា៖ «ប៉ុន្តែការយល់ឃើញប្រកបដោយចិត្តលោភលន់នឹងអំណាចនេះរបស់ក្រុមនិយម សម រង្ស៊ី ភ្លេចគិតថារបស់ដែលហៅថាចលនាសាងង្គ្រោះជាតិស្អីនេះគឺជាក្រុមខុសច្បាប់ ទោះបីនៅក្រៅប្រទេសធ្វើសកម្មភាពប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នៃប្រទេសកម្ពុជា វាកាន់តែបង្កើនបទល្មើសឲ្យខ្លួនកាន់តែមានពិរុទ្ធភាពធ្ងន់ទៅៗដែលនាំឲ្យកាន់តែទទួលទោសកាន់តែធ្ងន់ថែមទៀតប៉ុណ្ណោះ»។
លោក សាម អ៊ីន អគ្គលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានបានថ្លែងថាសម្រាប់រូបលោកវាប្រសើរប្រសិនបើគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ឬគណបក្សភ្លើងទៀនសម្រេចចូលរួមការបោះឆ្នោតនាខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ ដោយប្រើប្រាស់មធ្យោបាយណាក៏ដោយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងចង់ឃើញពួកគេជារណសិរ្សរួបរួមមួយ។ យើងមិនច្រានចោលទាំងស្រុងចំពោះការទាមទារឲ្យមានស្តង់ដារបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នោះទេ។ យើងក៏មិនឃើញជម្រើសដទៃណាប្រសើរជាងការចូលរួមការបោះឆ្នោតដែរ។ កម្ពុជាទទួលរងការឈឺចាប់ច្រើនពីរបបហិង្សា។ ការផ្លាស់ប្តូររបបទាំងអស់កើតឡើងតាមរយៈហិង្សា»។ លោកបន្តថាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសផ្តល់ឲ្យកម្ពុជានូវផ្លូវត្រូវមួយ។
លោក អ៊ីន បានចោទសួរថា៖ «ប្រសិនបើយើងធ្វើពហិការហើយមិនប្រឈមមុខនឹងការបោះឆ្នោត តើយើងមានជម្រើសអ្វី? តើមានដំណោះស្រាយអ្វីក្រៅពីការចូលរួមការបោះឆ្នោត? ពិតណាស់ យើងត្រូវការទាមទារឲ្យមានដំណើរការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌»។
ទោះយ៉ាងណាលោក សាម អ៊ីន សង្ឃឹមថាពួកគេនឹងពិភាក្សាក្នុងចំណោមពួកគេហើយធ្វើសេចក្តីសម្រេចប្រកបដោយការពិចារណាមិនមែនផ្អែកលើអារម្មណ៍ភ្លាមៗនោះទេ។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាគោលនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានមានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលឮថាគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានរំលាយខ្លួនដោយខ្លួនឯង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមានការភ្ញាក់ផ្អើលដែរ ដោយសារខ្ញុំមិនបានគិតដល់ថាគាត់ប្រកាសរំលាយលឿនភ្លាមៗ ដូច្នេះហើយខ្ញុំមានការសោកស្តាយដោយខ្ញុំមិនចង់ឃើញបក្សមួយ ដែលបានជួយធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរស់រវើកនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ ២០១២ និង ២០១៣ ។ គួរឲ្យស្តាយគណបក្សនេះត្រូវបានរំលាយ»។
ទោះបីយ៉ាងណាលោក កុមារ សង្ឃឹមថានឹងមានកម្លាំងថ្មីកើតឡើងដើម្បីចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ៕ PS
