កោះកុងៈ មន្ត្រីអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅកម្ពុជា (WCS) បានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញថា ក្រុមអ្នកអភិរក្សរបស់រដ្ឋបាលជលផល និងអង្គការ WCS រួមទាំងប្រជាជនសហគមន៍បានរកឃើញសម្បុកអណ្តើកហ្លួង ១ សំបុកដែលមានពង ១៦ គ្រាប់នៅប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិល ក្នុងខេត្តកោះកុងដែលជាការរកឃើញថ្មីនៅដើមឆ្នាំនេះ។
លោក អេង ម៉េងអ៊ី មន្ត្រីទំនាក់ទំនងនៃអង្គការ (WCS) ថ្លែងថាសម្បុកអណ្ដើកហ្លួង ១ នេះត្រូវបានរកឃើញកាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈឆ្នាំនេះនៅភូមិព្រះអង្គកែវ ស្រុកស្រែអំបិល។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «វាគឺជាសម្បុកអណ្តើកហ្លួងទី ១ ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅឆ្នាំ ២០១៨នេះ។ បច្ចុប្បន្ន អង្គការ WCS បានជួលសមាជិកសហគមន៍ ៤ នាក់ឲ្យយាមសម្បុកអណ្តើកហ្លួងនេះរហូតដល់វាញាស់»។
លោក ម៉េងអ៊ី បានបន្តថា ក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះក្រុមអ្នកអភិរក្សបានរុករកឃើញសម្បុកពងកូនរបស់អណ្តើកហ្លួងតែ ៣ ប៉ុណ្ណោះ។
អណ្តើកហ្លួង ស្ថិតនៅក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជបំផុត និងស្ថិតក្នុងចំណោមអណ្តើកទាំង ២៥ ប្រភេទដែលកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។
ការដាក់ឈ្មោះអណ្តើកហ្លួងយ៉ាងដូច្នេះ ពីព្រោះកាលពីមុនមានតែគ្រួសាររាជវង្សប៉ុណ្ណោះដែលអាចសោយពងវាបាន។ ព្រះរាជក្រឹត្យ នស/រកត/០៣០៥/១៤៩ ចុះថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០០៥ បានដាក់បញ្ចូលអណ្តើកហ្លួងជាប្រភេទសត្វល្មូនតំណាងឲ្យប្រទេសកម្ពុជា។
បើតាមលោក អ៊ីន ហ៊ុល ចាប់ពីពេលនេះរហូតដល់ខែមីនាគឺជារដូវពងកូនរបស់សត្វអណ្តើកហ្លួងហើយក្រុមអ្នកអភិរក្សកំពុងសហការជាមួយប្រជាជនសហគមន៍ដើរស្វែងរកទីតាំងសម្បុកពងកូនរបស់ពួកវា និងរក្សាការពាររហូតដល់កូនវាញាស់។
លោកថ្លែងថា៖ «ពងអណ្ដើកហ្លួងញាស់ក្នុងចន្លោះពេលពី ៩០ ថ្ងៃទៅ ១០០ ថ្ងៃ ក្រោយពីវាញាស់ហើយនោះ ក្រុមការងារយើងនឹងយកវាទៅមជ្ឈមណ្ឌល អភិរក្សសត្វល្មូនខេត្តកោះកុងដើម្បីចិញ្ចឹមនិងថែរក្សារហូតដល់ពួកវាធំពេញវ័យទើបលែងទៅក្នុងធម្មជាតិវិញ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏បានព្រមានផងដែរថា៖ «ការប្រមូលយកពងកូន ឬក៏ចាប់យកមេអណ្តើកហ្លួងមកលក់ ឬយកមកហូបគឺជាសកម្មភាពខុសច្បាប់ ដែលនឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងការផ្ដន្ទាទោសជាប់ពន្ធនាគារពី ៣ ឆ្នាំទៅ ៥ ឆ្នាំតាមមាត្រា ៩៨ នៃច្បាប់ស្ដីពីជលផល»។
អណ្តើកហ្លួងធ្លាប់ត្រូវបានគេគិតថា ផុតពូជពីកម្ពុជាទៅហើយរហូតដល់ឆ្នាំ ២០០០ នៅពេលរដ្ឋបាលជលផល និងអង្គការ WCS បានសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងរកឃើញចំនួនសេសសល់តិចតួចនៅតាមប្រព័ន្ធព្រែកស្រែអំបិលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
នៅក្នុងឆ្នាំ ២០០១ រដ្ឋបាលជលផល និងអង្គការ WCS បានរៀបចំកម្មវិធីការពារសម្បុកដោយមានការចូលរួមពីប្រជាសហគមន៍នៅស្រុកស្រែអំបិលដោយបានជ្រើសរើសយកអតីតអ្នកប្រមូលពង និងកូនសត្វអណ្តើកហ្លួងឲ្យចូលបម្រើការងារជាបុគ្គលិកគម្រោង ដើម្បីស្វែងរក និងការពារសម្បុក សត្វអណ្តើកហ្លួងជំនួសឲ្យការប្រមូលយកពងកូនទៅលក់។
លោក សោម ស៊ីថា ទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសគម្រោងអភិរក្សប្រចាំខេត្តកោះកុងនៃអង្គការ WCS បានថ្លែងថា៖ «ទោះបីទទួលបានជោគជ័យ ក្រោយពេលរកឃើញពួកវាម្តងទៀតនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០០ អណ្តើកហ្លួងនៅតែប្រឈមនឹងការផុតពូជ។ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃលិចទឹកជាទីជម្រក និងការនេសាទខុសច្បាប់កំពុងតែបង្កហានិភ័យខ្ពស់ដល់ការរស់រានមានជីវិតរបស់សត្វអណ្តើកហ្លួង»៕