ភ្នំពេញៈ ប្រជាពលរដ្ឋ ២៦ សហគមន៍មកពីខេត្តចំនួន ៤ ប្រមាណជាង ៣០០ នាក់កាលពីម្សិលមិញបានមកប្រមូលផ្តុំគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយយកញត្តិពាក់ព័ន្ធនឹងវិវាទដីធ្លីទៅដាក់នៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ខណៈដែលពលរដ្ឋជាង ៣០០ នាក់ផ្សេងទៀតមកពីខេត្តស្វាយរៀងត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានហាមឃាត់ក្នុងការមកដាក់ញត្តិនេះដែរ។
ខេត្តទាំង ៤ ដែលប្រជាពលរដ្ឋមានវិវាទដីធ្លីឡើងមកតវ៉ារហូតដល់ភ្នំពេញនេះ គឺខេត្តកណ្តាល ស្វាយរៀង ត្បូងឃ្មុំ និង ខេត្តព្រះសីហនុ។ ទោះជាយ៉ាងណា មន្ត្រីដែលបានទទួលញត្តិអះអាងថា នឹងយកទៅពិនិត្យ និងដោះស្រាយម្តងមួយៗ។
អ្នកស្រី ខៀវ សាវុន តំណាងសហគមន៍មកពីស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀងបានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន អិន.ខេ.វិនឈ័រ (N.K Ventures) បានរំលោភលើដីជាង ៨០០ ហិកតារបស់ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៤៤០ គ្រួសារនៅឃុំអម្ពិល ស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា ពួកគាត់បានដាំដុះនៅលើដីទំនាស់នេះតាំងពីយូរណាស់មកហើយ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ ២០១៤ ក្រុមហ៊ុនមួយនេះបានបណ្តេញពួកគាត់មិនឲ្យដាំដុះលើដីនោះបន្តទៀត ហើយពួកគាត់ក៏បានតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់មក។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ដីហ្នឹងពីមុនរបស់ពួកខ្ញុំ ហើយក្រោយមករដ្ឋយកវិនិយោគទុនឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនដោយមិនមានការអនុញ្ញាតពីពួកខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំមកនេះសុំឲ្យឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ជា សុផារ៉ា ដោះស្រាយឲ្យពួកខ្ញុំផង ពួកខ្ញុំគ្មានដីសម្រាប់ធ្វើផ្ទះរស់នៅទេ គ្មានស្រែចម្ការសម្រាប់ដាំដុះទេ»។
លោក សេន ចន្ថា តំណាងប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតមកពីឃុំរាម ស្រុកព្រៃនប់ ខេត្តព្រះសីហនុឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នដីកំពុងមានជម្លោះចំនួន ៣ តំបន់រួមមាន តំបន់ថ្មធំ តំបន់អណ្ដូងទឹក និងតំបន់ព្រែកត្របែកចំនួន ៣០០ ហិកតា ដែលបានប៉ះពាល់ប្រជាសហគមន៍ ១០៦ គ្រួសារចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៧ ហើយថា កន្លងមកមានការជួយសម្របសម្រួលដោះស្រាយជាច្រើនលើកមកហើយ ប៉ុន្ដែមិនទាន់បានបញ្ចប់ និងមិនទាន់អនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ដីអាស្រ័យផលបានទេ។
លោកថា៖ «បញ្ហាដីនេះបានពន្យារពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ដោយមន្ត្រីគ្រាន់តែប្រាប់ឲ្យពលរដ្ឋនៅចាំបន្ដិចទៀតសិនទៅ រង់ចាំគេដោះស្រាយឲ្យតែពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃគឺមិនបានឃើញចុះមកអន្តរាគមន៍ទេ ហើយក្រុមហ៊ុនក៏មិនបានអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ដីនោះទៀត។ ជីវភាពពួកយើងពិតជាធ្លាក់ចុះខ្លាំង ដោយសារតែរង់ចាំគេដោះស្រាយដីនេះ»។
លោកថា លោកក៏បានជំរុញឲ្យពន្លឿនការដោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងមានវិវាទដីធ្លីនេះ ព្រោះវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
លោក ញ៉ិល ភាព មន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍នៃសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) លើកឡើងថា មុនពេលប្រជាពលរដ្ឋសម្រេចចិត្តមកដាក់ញត្តិនៅតាមស្ថាប័នកំពូលៗ ពួកគាត់បានសុំការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរខេត្ត និងមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់ជាច្រើនលើកមកហើយ ប៉ុន្ដែគ្មានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ពលរដ្ឋអស់ជំនឿលើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានហើយ តែបើនៅស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិទាំងនេះនៅមិនអាចដោះស្រាយបានទៀតទាំងខ្ញុំ ទាំងពួកគាត់ក៏មិនដឹងថាយកញត្តិទៅដាក់នៅទីណាទៀតដែរ»។
លោកថាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលគួរពន្លឿនការដោះស្រាយជូនពួកគាត់ឲ្យបានឆាប់ ព្រោះវិវាទដីធ្លីនេះបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ពួកគាត់ជាខ្លាំង។
លោក អុល សុខយស អនុប្រធានរដ្ឋបាលនៃក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់បានចុះមកទទួលញត្តិពីប្រជាពលរដ្ឋដោយលោកបានលើកឡើងថា បញ្ហាវិវាទដីធ្លីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនីមួយៗត្រូវបានមន្ត្រីយកទៅពិនិត្យ ទាំងឯកសារពលរដ្ឋ និងឯកសារក្រុមហ៊ុន និងថ្លឹងថ្លែងតាមទំហំនៃការប៉ះពាល់ពលរដ្ឋ។ ម្យ៉ាងទៀតពិនិត្យមើលលទ្ធភាពតាមនីតិវិធីនៃច្បាប់ និងពិនិត្យមើលប្រវត្តិដីធ្លីនៅតំបន់នោះឲ្យបានច្បាស់លាស់។
លោកថា៖ «យើងនៅធ្វើការស្រាវជ្រាវថា តើពួកគាត់រស់នៅដោយស្របច្បាប់ ឬខុសច្បាប់? ហើយនរណារំលោភយកនោះ រំលោភដោយរបៀបណា? ការដោះស្រាយវាមិនមែនដោះបានភ្លាមៗដូចចិត្តពួកគាត់ដែលចង់បានឯណា ប៉ុន្ដែពេលយើងដោះស្រាយជាក់ស្ដែងគឺត្រូវប្រើពេលវេលា»។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) បង្ហាញពីម្សិលមិញ ពលរដ្ឋដែលមានផលប៉ះពាល់សរុប ៦៨២២ គ្រួសារលើផ្ទៃដីចំនួន ១៩២៤៥,០២ ហិកតា។ ទំនាស់អូសបន្លាយជាង ១០ ឆ្នាំឯការទាមទាររបស់ពួកគេតែងតែទទួលការគំរាមកំហែង។
ពីម្សិលមិញលោក ម៉ែន វិបុល អភិបាលខេត្តស្វាយរៀងនិយាយថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាជនរងគ្រោះដោយសារដីធ្លីនោះទេ ដោយសារអាជ្ញាធរ និងក្រសួងដែនដីបានចុះទៅវាស់វែង និងកាត់ឲ្យពួកគាត់រួចរាល់ហើយ។
លោកថា៖ «ប៉ុន្តែគាត់នៅតែទាមទារនេះទាមទារនោះជឿតាមអ្នកញុះញង់ពីក្រោយ។ ពួកគាត់ទាំងអស់នោះមិនមានអ្វីជាអំណះអំណាងក្នុងការតវ៉ាទេព្រោះមន្ត្រីសុរិយោដីបានច្រានចោលឯកសារដែលមិនពិតទាំងអស់នេះ»៕