ភ្នំពេញៈ លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកាលពីម្សិលមិញបានផ្ញើសារនយោបាយសាជាថ្មីចេញពីវិមានសន្តិភាពដោយបានបញ្ជាក់ថាការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងព្រឹទ្ធសភា និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ នេះគឺដំណើរការទៅតាមកាលបរិច្ឆេទដែលបានគ្រោងទុកមិនថាមានរឿងអ្វីកើតឡើងក៏ដោយ។
នៅក្នុងពិធីប្រកាសផ្សព្វផ្សាយ និងដាក់ឲ្យអនុវត្តគោលនយោបាយជាតិស្ដីពីមនុស្សវ័យចំណាស់ឆ្នាំ ២០១៧-២០៣០ នៅវិមានសន្តិភាពដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងតំណាងស្ថានទូតនានានៅកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា៖ «ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៨ នេះមិនត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរទេគឺការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបន្តជិតឈានដល់ដំណាក់កាលនៃយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភាហើយ ឯការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ ដែលជាការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ ឬការបោះឆ្នោតសមាជិកសភានឹងត្រូវបន្តធ្វើតាមការគ្រោងទុកគ្មានការផ្លាស់ប្ដូរណាមួយកើតឡើងទេបើទោះបីមានហេតុការណ៍អ្វីកើតឡើងក៏ដោយការបោះឆ្នោតនេះត្រូវតែធ្វើឲ្យខានតែបាន»។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងបន្តថា៖ «យើងប្ដូរផ្ដាច់ជាមួយនឹងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យដ៏ទៀងទាត់របស់យើងតាមការគ្រោងទុកពិតប្រាកដរបស់យើង។ ពិតមែនតែការប្រកាសកាលបរិច្ឆេទដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែនាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវតែគោរពទៅតាមលក្ខខណ្ឌដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីគ្មានសិទ្ធិចាត់តាំងបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់ហើយនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏គ្មានសិទ្ធិចាត់តាំងការបោះឆ្នោតក្រោយកំណត់នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែរ»។
ប្រតិកម្មរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ បានសរសេរចំណងជើងធំៗថា «លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថាការបោះឆ្នោតអាចធ្វើមិនបានបើមានការច្របូកច្របល់» ក្នុងចំណុចនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីចាត់ទុកថា ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ មានការចុះផ្សាយដែលមានការខុសឆ្គងមួយដែលចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើការកែតម្រូវ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សង្ឃឹមថាភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ដែលមានអាយុកាលគួរសមនៅកម្ពុជានឹងរៀនឲ្យមានការចេះដឹងច្រើនជាងនេះបូកបន្ថែមដោយអ្នកវិភាគទាំងឡាយរៀនឲ្យមានការចេះដឹងជាងនេះ ចង់ស្គាល់ពី ហ៊ុន សែន ត្រូវយកបទអត្ថាធិប្បាយទាំងឡាយដែល ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ធ្វើកន្លងទៅដើម្បីធ្វើការប្រៀបធៀប ការអត្ថាធិប្បាយទាំងនោះចៀសវាងការភាន់ច្រឡំណាមួយ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានពន្យល់ផងដែរកាលពីម្សិលមិញថានៅប្រទេសកម្ពុជាមានការកំណត់ច្បាស់លាស់មួយស្ដីអំពីថាសភាមាននីតិកាល ៥ ឆ្នាំ សភាមិនអាចរំលាយមុនអាណត្តិបានទេលើកលែងតែរដ្ឋាភិបាលត្រូវរំលាយ ២ ដងក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ។ មានន័យថាអ្វី? មានន័យថាការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាគឺមិនប្រគល់សិទ្ធិនោះទៅឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីដូចប្រទេសនានាទេ ក៏មិនថ្វាយទៅព្រះមហាក្សត្រ ហើយក៏មិនឲ្យសភាខ្លួនឯងដែរសភាខ្លួនឯងគ្មានសិទ្ធិ រំលាយសភាខ្លួនឯងនោះទេ។ លើកលេងតែខ្លួនចង់រលាយ ខ្លួនត្រូវរំលាយរដ្ឋាភិបាល ២ ដងហើយនៅក្នុងកាលៈទេសៈសន្តិភាព ប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស ឬការអភិវឌ្ឍវាចាប់ផ្ទៃក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសដែលមានសន្តិភាពតែប៉ុណ្ណោះ។ វាមិនចាប់ក្នុងផ្ទៃនៃប្រទេសដែលមានសង្គ្រាមនោះទេ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងពន្យល់ថាបញ្ហាធំជាងគេគឺគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រូវសម្រេចកិច្ចការងារនោះហើយប្រសិនបើមានពាក្យបណ្ដឹងគឺត្រូវរុញទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញបន្ទាប់ពីក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញដោះស្រាយហើយ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការបន្ទាប់ពីនោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានកំណត់ថារយៈពេលយ៉ាងយូរ ៦០ ថ្ងៃព្រះមហាក្សត្រត្រូវកោះប្រជុំរដ្ឋសភា។ ព្រះមហាក្សត្រកោះប្រជុំរួចហើយ ឥស្សរជន ១ នាក់ដែលចេញពីបក្សឈ្នះឆ្នោតត្រូវបានតែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឲ្យរៀបចំរដ្ឋាភិបាលហើយរដ្ឋាភិបាលត្រូវយកទៅសុំការអនុម័តពីរដ្ឋសភា បន្ទាប់ទៅព្រះមហាក្សត្រចេញព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំង រាជរដ្ឋាភិបាលទាំងមូលហើយរាជរដ្ឋាភិបាលចូលកាន់តំណែងជាការស្រេច។
លោក សន ជ័យ ជាប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាថ្លែងថាការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនមែនជារឿងចម្លែកទេ ក្រៅតែពីការរក្សាការសម្រេចចិត្តពីមុនមក។
លោក សន ជ័យ ថ្លែងថា៖ «យើងមើលឃើញទៅលើទិដ្ឋភាពនៃការបារម្ភជារួមគឺបរិយាកាសនៃការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ ខ្ញុំយល់ថាសម្ដេច ហ៊ុន សែន ចូលចិត្តប្រកួតជាមួយអ្នកខ្លាំង ប៉ុន្តែឥឡូវនេះអ្នកខ្លាំងត្រូវបានគេរំលាយចោល អ៊ីចឹងប្រហែលជាអាចវិវត្តពីប្រកួតជាមួយអ្នកខ្លាំងមកប្រកួតជាមួយអ្នកខ្សោយវិញនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ នេះព្រោះអីយើងមើលទៅគណបក្សដែលមានសក្ដានុពលមានអ្នកគាំទ្រខ្លាំងហ្នឹងក្នុងអាណត្តិចុងក្រោយនេះមានតែ អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ។ បើសិនជាគ្មានឱកាសណាមួយនៃគូប្រកួតដ៏ស្វិតស្វាញ មកចូលរួមប្រកួតទេ ខ្ញុំនៅតែយល់ថាលទ្ធផលបោះឆ្នោតចេញមកយើងបារម្ភថាកម្ពុជាខាតការគាំទ្រ ជាពិសេសពីម្ចាស់ជំនួយអីជាដើម»។
លោក សម រង្ស៊ី អតីតមេបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនឯងនៅក្រៅប្រទេសបានថ្លែងសាជាថ្មីថា បើសិនជាលោក ហ៊ុន សែន មានគំនិតរៀបចំការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំនេះដោយគ្មានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងរបស់លោកទេ គួរតែលុបចោលការបោះឆ្នោតព្រោះវាមិនស្របច្បាប់គ្មានន័យ និងគ្មានប្រយោជន៍។
លោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែងជាថ្មីថា៖ «ទោះបើអ្វីដែលគាត់និយាយជាសាធារណៈក្តីក៏លោក ហ៊ុន សែន ដឹងពីជម្រើស...តែ ២ គត់របស់គាត់ដែលជម្រើសទាំង ២ នោះគឺមានហានិភ័យដូចគ្នាគឺការរៀបចំការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយដោយគ្មានគណបក្សជំទាស់ពិតប្រាកដចូលរួម និងហានិភ័យនៃការបាត់បង់សិទ្ធិស្របច្បាប់ជាអន្តរជាតិជាមួយនឹងផលវិបាកដ៏ធំធេង ឬ ក៏រៀបចំការបោះឆ្នោតពិតប្រាកដដោយមានការចូលរួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយប្រឈមនឹងការចាញ់ឆ្នោតទាំងនោះ»៕ NS