ភ្នំពេញៈ បួនឆ្នាំក្រោយពីការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលដោយហិង្សាទៅលើកម្មករកាត់ដេរដែលធ្វើការតវ៉ានៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលបានបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ ៥ នាក់ និងរបួសជាច្រើននាក់មកនោះកាលពីម្សិលមិញសហជីពឯករាជ្យ និងកម្មករហាក់មិនមានសកម្មភាពអ្វីដើម្បីរំឭកអំពីព្រឹត្តិការណ៍តវ៉ាសុំដំឡើងប្រាក់ខែកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ ដែលត្រូវបានបង្ក្រាបដោយហិង្សានោះទេ ដោយពួកគេបាននិយាយថាស្ថានភាពនយោបាយបច្ចុប្បន្នគឺជាការរារាំងដ៏ចម្បងមួយ។
កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ កម្មកររោងចក្រកាត់ដេររាប់ពាន់នាក់បាននាំគ្នាដើរដង្ហែតាមដងផ្លូវនានានៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដើម្បីទាមទារសុំដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលគឺមិនយូរប៉ុន្មាន បន្ទាប់ពីគណបក្សប្រឆាំងបានប្រមូលផ្តុំធ្វើការតវ៉ានៅក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៣។ នៅទីបំផុតការតវ៉ានោះបានឈានទៅដល់ការបង្ក្រាបយ៉ាងហិង្សាទៅលើក្រុមអ្នកតវ៉ាពីកងយោធា និងកម្លាំងប៉ូលិសនៅលើផ្លូវវេងស្រេងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី ៣ និងទី ៤ ខែមករាឆ្នាំ ២០១៤។
មន្ត្រីសន្តិសុខក៏បានចូលទៅវាយបំបែកបាតុកម្មតវ៉ារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅឯទីលានប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ ដែលបានបង្ខំក្រុមអ្នកតវ៉ាទាំងនោះ ឲ្យចាកចេញពីទីតាំងនោះ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកសហជីពបានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នោះជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយមានពិធីរំឭកខួបនៃការបង្ក្រាបដ៏ហិង្សានោះ។
ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយកាលពីម្សិលមិញសហជីពបានលើកឡើងថាការបង្ក្រាបនយោបាយនាពេលបច្ចុប្បន្នគឺសំដៅទៅលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហើយវាបានធ្វើឱ្យពួកគេពិបាកក្នុងការរៀបចំកម្មករសម្រាប់ប្រារព្ធពិធីនេះ។
លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) ជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស ២៣ នាក់ដែលត្រូវបានក្រុមទាហានវាយដំបណ្តាលឲ្យរងរបួសជាទម្ងន់នៅមុខរោងចក្រកាត់ដេរយ៉ាកជីង ហើយត្រូវបានផ្តន្ទាទោសពីបទ «បង្កហិង្សាដោយចេតនា» ប៉ុន្តែក្រោយមកត្រូវបានដោះលែងដោយការព្យួរទោស។
កាលពីឆ្នាំមុនលោក ពៅ គឺជាសហជីពតែមួយគត់ដែលបានធ្វើពិធីរំឭកដល់ព្រឹត្តិការណ៍តវ៉ានៅផ្លូវវេងស្រេងនៅឯអង្គការ Solidarity House ជាមួយក្រុមកម្មករដោយបានដាក់រូបភាពនៃបាតុកម្មតវ៉ានោះនឹងបានរៀបចំពិធីតាមបែបសាសនាហើយមេដឹកនាំសហជីពខ្លួនលោកផ្ទាល់បានបង្ហាញសម្លៀកបំពាក់ប្រឡាក់ឈាមដែលបានពាក់នៅថ្ងៃនោះ។
ប៉ុន្តែទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយដោយសារភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយដែលកំពុងឡើង «កម្តៅ» លោកថ្លែងថាគ្មានមធ្យោបាយណាដែលលោកប្រថុយរៀបចំពិធីដើម្បីរំឭកដល់បាតុកម្មតវ៉ាដែលមានការបង្ក្រាបដោយហិង្សានោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះសហជីព ឬអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់មិនចង់ធ្វើការប្រមូលផ្តុំនៅទីធ្លាសាធារណៈណាមួយនោះទេដោយសារតែពួកគេមានការព្រួយបារម្ភច្រើនអំពីសន្តិសុខរបស់ពួកយើង»។
ជាការពិតវាជាផ្នែកមួយនៃការយល់ឃើញរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងបង្កើត «បដិវត្តន៍ពណ៌» ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើង និងចង្អុលបង្ហាញដោយផ្ទាល់ថាការតវ៉ានៅផ្លូវវេងស្រេងភ្ជាប់ទៅនឹងផែនការរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់។
លោក ពៅ បានទទួលរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីការវាយដំជាអ្វីដែលលោកបានបន្តព្យាបាលចាប់តាំងពីពេលនោះមក។
លោក ពៅ ថ្លែងថា៖ «បន្ទាប់ពីខ្ញុំត្រូវបានដោះលែងពីពន្ធនាគារ សុខភាពរបស់ខ្ញុំចុះខ្សោយដោយសារតែការវាយដំពីសំណាក់ក្រុមទាហានឆត្រយោងនៅកងពលតូចលេខ ៩១១។ ឥឡូវនេះខ្ញុំត្រូវទៅមន្ទីរពេទ្យរៀងរាល់ ២ ខែម្តងដើម្បីព្យាបាល។ ខ្ញុំបានរងគ្រោះជាច្រើនពីការចាប់ខ្លួននោះ»។
ជនរងគ្រោះម្នាក់ទៀតពីការវាយដំនោះគឺលោក ថេង សាវឿន ក៏ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសស្រដៀងគ្នាដូចលោកពៅដែរ។
ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជារូបនេះមិនមានឈ្មោះនៅក្នុងសំណុំរឿងការកាត់ក្តីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ ប៉ុន្តែលោកមានឈ្មោះថាបានប៉ុនប៉ងចាប់ផ្តើមបដិវត្តន៍ពណ៌ បើយោងតាមឯកសារលេចធ្លាយរបស់ប៉ូលិសដែលនិយាយអំពីអ្វីដែលគេហៅថា «បដិវត្តន៍ពណ៌» នោះ។
លោក សាវឿន បានថ្លែងថាការភ្ជាប់មេដឹកនាំសហជីពទៅនឹងរឿងក្តីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើឱ្យពួកគេជួបការលំបាក។
លោកបន្ថែមថា ក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន ការរិះគន់អំពីការបង្ក្រាបគឺគេគិតថាហាក់ដូចជាការគាំទ្របដិវត្តន៍ពណ៌។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមិនបានរៀបចំឲ្យមានការជួបជុំណាមួយទេពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលអះអាងថាយើងបានធ្វើចលនាបដិវត្តន៍ពណ៌។ ដូច្នេះហើយយើងខ្លាចថារដ្ឋាភិបាលនឹងចាត់វិធានការប្រឆាំងពួកយើង»។
លោកស្រី អ៊ូទេព ផល្លីន ដែលទើបត្រូវបានជ្រើសតាំងជាប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និងសេវាកម្មកម្ពុជាបានថ្លែងថាការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអំពីព្រឹត្តិការណ៍ផ្លូវវេងស្រេងម្តងហើយម្តងទៀតហាក់ជាការផ្ញើសារដ៏ខ្លាំងក្លាមួយទៅកាន់សហជីព។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «បញ្ហាគឺយើងមិនចង់ឃើញការបង្ក្រាប ឬអំពើហិង្សាណាទៀតទៅលើប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ»។
លោកស្រីបានលើកឡើងថា ទោះបីជាមិនមានការរៀបចំពិធីអ្វីដើម្បីរំឭកដល់ឱកាសនោះក្តី ប៉ុន្តែកម្មករបានដឹងយ៉ាងច្បាស់អំពីព្រឹត្តិការណ៍កាលពីខែមករាឆ្នាំ ២០១៤ ហើយថាផលប្រយោជន៍ដែលពួកគេទទួលបាននាពេលនេះគឺដោយសារតែបាតុកម្មតវ៉ានៅផ្លូវវេងស្រេង។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «ទោះបីជាពួកគេមិនហែក្បួន ឬមិនចេញសកម្មភាពណាមួយនៅថ្ងៃនេះ ប៉ុន្តែពួកគេក៏នៅតែចងចាំដែរ»៕ NS