ក្រចេះ: ពលរដ្ឋជាង ៣០០ នាក់រស់នៅឃុំ ២ ធ្នូ និងឃុំឃ្សឹម ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះកាលពីម្សិលមិញបានបន្តតវ៉ានៅសាលាឃុំ ២ ធ្នូ ប្រឆាំងក្រុមហ៊ុនវៀតណាមឈ្មោះចម្ការកៅស៊ូមេមត់ដែលបានឈូសឆាយកំណត់ព្រំដី ប៉ះពាល់ផលដំណាំ និងដីធ្លីពួកគាត់ច្រើនហិកតាដោយចោទអាជ្ញាធរថា គំរាមសម្លាប់ និងចាប់ដាក់គុក ប៉ុន្ដែអាជ្ញាធរ និងតំណាងក្រុមហ៊ុនអះអាងថា ក្រុមពលរដ្ឋខិលខូចដើរទន្ទ្រានដីរដ្ឋ និងមានអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង។
ការតវ៉ា ៣ ថ្ងៃជាប់ៗគ្នានេះ ក្រុមពលរដ្ឋបានចោទអាជ្ញាធរថា មិនបានស្វែងរកដំណោះស្រាយដីធ្លីជូនពួកគេទេ តែបែរជាប្រើកម្លាំងគំរាមសម្លាប់ និងចាប់ខ្លួនអ្នកតវ៉ា ២ នាក់ ហើយគំរាមចាប់អ្នកផ្សេងដាក់គុក បើនៅរឹងទទឹងតវ៉ាទៀត។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅឃុំ ២ ធ្នូ លោក ម៉េត ធី អាយុ ៥០ ឆ្នាំបានប្រាប់ពីម្សិលមិញថា ពលរដ្ឋជាង ៤០០ គ្រួសារបានមករស់នៅតំបន់នោះតាំងពីដើមឆ្នាំ ២០១៥ ដោយសារពួកគាត់ក្រីក្រ គ្មានដីធ្វើលំនៅឋាន និងធ្វើស្រែចម្ការចិញ្ចឹមជីវិត ទើបនាំគ្នារានដីធ្វើលំនៅឋាន។
លោករំឭកថា កាលពីថ្ងៃទី ១០ កុម្ភៈ ពលរដ្ឋជាង ៣០០ នាក់បានតវ៉ាមិនឲ្យគ្រឿងចក្រក្រុមហ៊ុនឈូសឆាយកំណត់ព្រំដី ព្រោះប៉ះពាល់ដីចម្ការ ផលដំណាំ និងលំនៅឋានពួកគាត់ច្រើនគ្រួសារ។ លោកថា គ្រាដែលអ្នកភូមិកំពុងតវ៉ាសមត្ថកិច្ចស្រុកស្នួលបានចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋ ២ នាក់ និងដោះលែងនៅល្ងាចថ្ងៃដដែលក្រោយពលរដ្ឋព្រមានធ្វើបាតុកម្មនៅមុខសាលាស្រុក។
លោកបន្តថា ពួកលោកមកកាន់កាប់ដីតំបន់នេះជិត ១០ ឆ្នាំហើយ និងស្នើឲ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធពន្លឿនការឆ្វៀលដីពីក្រុមហ៊ុន ដើម្បីបំប្លែងជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចជូនពលរដ្ឋក្រីក្រ។
លោក ម៉េង ធី បញ្ជាក់ថា៖ «ពួកខ្ញុំអស់សង្ឃឹមលើអាជ្ញាធរទៀតហើយ ពួកខ្ញុំមានទុក្ខរត់មករកអាជ្ញាធរជួយ តែបែរជាមិនជួយថែមទាំងគំរាមសម្លាប់ ចាប់ដាក់គុកទៀត។ លើសពីនេះគេថា បើហ៊ានតវ៉ាទៀតនឹងបាញ់សម្លាប់ចោលដូចខ្មោចឆ្កែហើយ ខ្ញុំអត់ដឹងនិយាយអង្វរអាជ្ញាធរយ៉ាងណា បើអាជ្ញាធរនិយាយបែបនេះមកកាន់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងនោះ»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅឃុំ ២ ធ្នូ អ្នកស្រី ម៉េត សារ៉េត បានថ្លែងដែរថា សមត្ថកិច្ចបានគំរាមពួកគាត់មិនឲ្យតវ៉ាបណ្ដាលឲ្យអ្នកភូមិខ្លះខ្លាចរអា ព្រោះខ្លាចអាជ្ញាធរចោទថា ជាក្រុមបដិវត្តន៍ពណ៌។ អ្នកស្រីថា នៅគ្រាដែលពលរដ្ឋតវ៉ានោះ អភិបាលស្រុកស្នួល លោក គង់ គឹមនី បានមកសម្របសម្រួល និងសន្យាស្វែងរកដំណោះស្រាយ ប៉ុន្ដែគ្រាន់តែហាមមិនឲ្យពលរដ្ឋទៅរំលោភយកដីក្រុមហ៊ុន។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំ និងពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនវៀតណាមនេះសុំអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តក្រចេះអន្តរាគមន៍ទៅក្រុមហ៊ុនឲ្យបញ្ឈប់ការឈូសឆាយកំណត់ព្រំប្រទល់ប៉ះពាល់ផលដំណាំ និងដីធ្លីពួកខ្ញុំ»។
លោក ប៉ឹង វិន មេឃុំ ២ ធ្នូបានថ្លែងពីម្សិលមិញថា៖ «ពលរដ្ឋដែលរស់ក្នុងបរិវេណដីក្រុមហ៊ុននោះមាន ៤១៨ គ្រួសារក្នុងនោះអ្នកចំណាកស្រុកមានប្រហែល ៧០ ភាគរយ។ បើយើងវាយតម្លៃតាមច្បាប់ពួកគាត់មានកំហុសដែលបានមករស់នៅលើដីក្រុមហ៊ុន ប៉ុន្ដែអាជ្ញាធរស្រុក ឬខេត្តថានឹងជួយដោះស្រាយ...ខាងខ្ញុំអាជ្ញាធរឃុំមិនមានអ្វីអារកាត់ទេ»។
អភិបាលស្រុកស្នួល លោក គង់ គឹមនី បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា អាជ្ញាធរខេត្តបានបង្កើតគណៈកម្មការរួចហើយដើម្បីចុះសិក្សា និងវាយតម្លៃក្នុងការផ្តល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនោះ។ លោកថាអាជ្ញាធរស្រុកក៏ធ្លាប់បានជូនដំណឹងទៅពលរដ្ឋដែរទាក់ទិនដំណើរការផ្ដល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរ។ លោកជំរុញឲ្យពលរដ្ឋខ្វះខាតដីអាស្រ័យផលពិតប្រាកដអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ចមកអាជ្ញាធរ ចៀសវាងកាប់រានព្រៃខុសច្បាប់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមិនចង់ឲ្យពលរដ្ឋក្លាយជាឧបករណ៍របស់ជនខិលខូចទេ ព្រោះតាមខ្ញុំសិក្សាកន្លងមកនេះ ខ្ញុំបានពិនិត្យឃើញថា មានពលរដ្ឋក្រីក្រគ្មានដីធ្លីពិតប្រាកដប្រមាណជាង ១០០ នាក់ទេ ហើយពួកគាត់ក៏បានដាក់ឯកសារដែលទាក់ទងផ្សេងៗមករដ្ឋបាលស្រុកដែរ ប៉ុន្ដែមានមួយចំនួនធំមិនព្រមដាក់ឯកសារមកទេ ដើរញុះញង់ពលរដ្ឋផ្សេងៗទៀតឲ្យដើរតវ៉ាកន្លែងនេះ កន្លែងនោះ។
បើចង់បានដីដាក់ឯកសារមក គេកាត់ឲ្យហើយ»។
លោក ថៃ ធឿន ជំនួយការរដ្ឋបាលក្រុមហ៊ុនមេមត់ (Memot Rubber Plantation Co,. Ltd) បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនលោកមិនដែលរំលោភយកដី ឬមានជម្លោះជាមួយពលរដ្ឋនោះទេ។ លោកថា ករណីទំនាស់ដីធ្លីនៅស្រុកស្នួលនេះ វាមានរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំដែរហើយ ដោយសារក្រុមពលរដ្ឋដើរទន្ទ្រានព្រៃរបស់រដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនលក់ទៅឲ្យឈ្មួញផ្សេងមួយទៀត។
លោកបន្តថាតាមជាក់ស្ដែងពលរដ្ឋដែលគ្មានដីធ្លីពិតប្រាកដប្រហែលជាង ១០០ នាក់ទេ ប៉ុន្ដែពលរដ្ឋដែលមានឈ្មួញនៅពីក្រោយមានច្រើន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អាជ្ញាធរគេបានបង្កើតគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យបញ្ហាវិវាទនេះ ដោយតម្រូវឲ្យពួកគាត់ដាក់ឯកសារស្នើសុំដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច អាជ្ញាធរគេកំពុងរង់ចាំមើល ប៉ុន្ដែមិនឃើញពួកគាត់ដាក់ឯកសារទេ ហើយគិតតែនាំគ្នាតវ៉ា...»។
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតសមាគមអាដហុក ខេត្តក្រចេះ លោក ប៊ី វ៉ាន់នី យល់ថា ពលរដ្ឋមានសិទ្ធិតវ៉ារកដំណោះស្រាយនានា ខណៈរដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចដោះស្រាយការលំបាករបស់ពលរដ្ឋដោយយុត្តិធម៌ មិនត្រូវប្រើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចាប់ខ្លួន និងគំរាមកំហែងនោះទេ។
លោកបានបន្តថា ការពន្លឿនផ្ដល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ច ក៏ជាយន្តការប្រសើរក្នុងការបញ្ចប់ជម្លោះដែលជាផ្នែកមួយនៃការអនុវត្តគោលនយោបាយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាល។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការចូលមកតាំងលំនៅលើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចគឺជាករណីខុសច្បាប់ ប៉ុន្តែខ្ញុំលើកទឹកចិត្តឲ្យពលរដ្ឋត្រូវដាក់ពាក្យស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ច...ដើម្បីអាជ្ញាធរពិនិត្យសម្រេច។ តែយ៉ាងណាខ្ញុំអង្កេតឃើញថា ក្នុងចំណោមនោះក៏មានពលរដ្ឋខិលខូចដែរ ប៉ុន្ដែអាជ្ញាធរត្រូវសិក្សាលម្អិតកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ពលរដ្ឋគ្មានដីធ្លីពិតប្រាកដ។ ភាគីទាំង ២ គួរសហការគ្នាដោះស្រាយឲ្យបានឆាប់ចៀសវាងអូសបន្លាយពេលទៀត»។
អ្នកភូមិអះអាងថា ក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមេមត់ គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា កូនស្រីបង្កើតលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន វិនិយោគដំណាំឧស្សាហកម្មកៅស៊ូលើផ្ទៃដីជិត ១ ម៉ឺនហិកតា (៩ ៨៥០ ហិកតា) រយៈពេល ៥០ ឆ្នាំ។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុននេះបានវិនិយោគបន្តឲ្យក្រុមហ៊ុនវៀតណាមកាលពីឆ្នាំ ២០១៦៕