.jpg)
សកម្មភាពនៃរោងចក្រផលិតកម្មមួយរបស់ជប៉ុននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ រូបថត ហុង មិនា
នៅអំឡុងរយៈពេលចុងក្រោយ ២-៣ ឆ្នាំមុន គេស្គាល់ក្រុងប៉ោយប៉ែត ដោយសារតែរឿង ២ គឺទី ១ ជាព្រំដែនឆ្លងទៅប្រទេសថៃ និងទី ២ កាស៊ីណូ។
បច្ចុប្បន្នក្រុងនេះកំពុងតែពង្រីកកិត្តិនាមរបស់ខ្លួនជាបណ្តុំនៃរោងចក្រជាច្រើន ដោយសារតែការបើកនូវតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសានកូ ប៉ោយប៉ែត (SPSEZ) ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៤ មក ដែលទីនោះគឺជាការវិនិយោគរួមគ្នារវាងវិនិយោគិនខ្មែរ និងជប៉ុន។
រោងចក្រដំបូងមួយក្នុងចំណោមរោងចក្រដំបូងៗផ្សេងទៀតដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SPSEZ) គឺ NHK Spring Cambodia ដែលជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ NHK Nippatsu មានទីតាំងនៅប្រទេសជប៉ុន ដែលជារោងចក្រផលិតរ៉ឺស័របូមដ៏ធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។
រោងចក្រមួយទៀតគឺ Toyota Tsusho ដែលជាសាខាចែកចាយរបស់ក្រុមហ៊ុនយានយន្តខ្នាតយក្សមួយរបស់ជប៉ុនគឺ Toyota ហើយបានបើកដំណើរការនូវរោងចក្ររបស់ខ្លួនតែម្តងកាលពីខែធ្នូឆ្នាំនោះ។
Techo Park Poipet ដែលមានទីតាំងស្ថិតក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស SPSEZ ដែរនោះ គឺជាសាខាមួយក្នុងចំណោមសាខាទាំង ៧ ដែលក្រុមហ៊ុននេះគ្រប់គ្រងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ហើយដែលបានជួលរោងចក្រនៅក្នុងតំបន់នោះ។
បច្ចុប្បន្ននេះមានក្រុមហ៊ុនជប៉ុនចំនួន ៤ និងរោងចក្រ ១ មកពីប្រទេសថៃ បានព្រមព្រៀងគ្នាបើកដំណើរការរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចនេះដែលជាកន្លែងមានស្តង់ដារកម្រិតអន្តរជាតិ ពិសេសគឺសម្រាប់រោងចក្រផលិតគ្រឿងអេឡិចត្រូនិកតូចៗតែម្តង។
ខណៈដែលប្រទេសថៃនៅតែរក្សាខ្លួនជា «តំបន់កណ្តាលមួយសម្រាប់រោងចក្រជប៉ុន» នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នោះកម្ពុជាក៏ជាប្រទេសមួយដែលស្ថិតនៅក្នុងចំណោមប្រទេសទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីគម្រោងវិនិយោគ «Thailand Plus One» ផងដែរ។ នេះបើតាមលោក អៀ សុផល ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកទំនាក់ទំនងការទូត និងកិច្ចការពិភពលោកនៅសាកលវិទ្យាល័យ Occidental College ក្នុងរដ្ឋ Los Angeles នៃសហរដ្ឋអាមេរិក។
ទីតាំងរោងចក្រមមួយរបស់ជប៉ុន នៅជាយក្រុងភ្នំពេញ។ រូបថត ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍
នៅក្រោមគម្រោងនេះរោងចក្រផលិតកម្មដែលកំពុងតែដំណើរការក្នុងប្រទេសថៃ គឺនៅតែដំណើរការផលិតជាធម្មតា ប៉ុន្តែពួកគេនឹងផ្ទេរការផលិតផ្នែកខ្លះទៅប្រទេសជិតខាងដែលមានតម្លៃពលកម្មទាបជាង។ កម្មករខ្មែរទទួលបានតម្លៃពលកម្មជាមធ្យមស្ទើរស្មើពាក់កណ្តាលនៃតម្លៃពលកម្មនៅក្នុងប្រទេសថៃ។
ដូច្នេះហើយដោយសារតែក្រុងប៉ោយប៉ែតមានចម្ងាយត្រឹមតែជាង ២៣០ គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុងបាងកកនោះ ផលិតផលដែលចេញពីរោងចក្រនៅក្នុងក្រុងនេះអាចដឹកទៅបណ្តាតំបន់នានាក្បែររាជធានីរបស់ប្រទេសថៃក្នុងរយៈពេលតិចជាង ៤ ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯកំពង់ផែសមុទ្ររបស់ប្រទេសថៃនៅ Laem Chabang ក៏មានចម្ងាយប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ។
ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគដែលបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភ្នំពេញ (PPSEZ) នៅលើផ្ទៃដី ៣៥៧ ហិកតានាជាយរាជធានីភ្នំពេញ នាពេលនេះក៏កំពុងតែរៀបចំពង្រីកសាខារបស់ខ្លួនដែលជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SEZ) ថ្មីមួយទៀត នៅក្បែរក្រុងប៉ោយប៉ែតផងដែរ។
អគ្គនាយកតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស PPSEZ លោក Hiroshi Uematsu បានថ្លែងថា លោករំពឹងចំពោះការវិនិយោគពីរោងចក្រផលិតនៅប្រទេសថៃ «ពិសេសក្រុមហ៊ុនជប៉ុនដែលបានបើកដំណើរការរោងចក្រនៅទីក្រុងបាងកក អស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយនោះ»។
សុទិដ្ឋិនិយមចំពោះ «Thailand Plus One» នេះទើបតែកើនឡើងថែមទៀត ចាប់ពីពេលប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពន្ធដារទ្វេដង (DTA) កាលពីខែកញ្ញាកន្លងទៅ។
អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចគិតថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងទាក់ទាញរោងចក្រជប៉ុនកាន់តែច្រើនថែមទៀតដែលពួកគេនឹងពង្រីកសាខាផលិតរបស់ខ្លួនមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះដោយសារតែវិនិយោគិនបានដឹងអំពីច្បាប់ពន្ធដារនៃប្រទេសទាំង ២ ត្រូវបានសម្របសម្រួល។
អនាគតរបស់វិស័យរោងចក្រនៅក្រុងប៉ោយប៉ែត គឺជាសញ្ញាដែលបង្ហាញឲ្យឃើញនូវសម្ព័ន្ធភាពពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាជាមួយជប៉ុនប្រកបដោយភាពស្និទ្ធស្នាល ហើយក៏អាចនិយាយបានថា កំពុងតែប្រកួតប្រជែងជាមួយចិន ដោយសារសម្ព័ន្ធភាពរវាងកម្ពុជា និងចិនផងដែរ។ នេះបើយោងតាមសម្តីរបស់លោក Anthony Galliano ដែលជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Cambodian Investment Management។
ទិដ្ឋភាពរោងចក្រមួយរបស់ជប៉ុន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ហុង មិនា
ការវិនិយោគផ្ទាល់របស់ជប៉ុនមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា គឺមានចំនួន ៨២២ លានដុល្លារអាមេរិកកាលពីឆ្នាំ ២០១៦ ដែលធ្វើឲ្យជប៉ុនក្លាយជាប្រទេសវិនិយោគធំជាងគេលំដាប់ទី ៣ នៅកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តីនៅរយៈពេល ៩ ខែក្នុងឆ្នាំមុនមានការធ្លាក់ចុះបន្តិចបន្តួចលើវិស័យនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន គឺដោយសារតែមានកំណើនត្រឹមតែ ២ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ។ នេះគឺជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជិត ១ ទសវត្សរ៍កន្លងមកដែលតួលេខនៃអត្រានាំចេញទៅប្រទេសជប៉ុន មិនអាចកើនដល់ចំនួន ២ ខ្ទង់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីស្ថាប័នពាណិជ្ជកម្មរបស់ជប៉ុនឈ្មោះថា Japan External Trade Organization (JETRO)។
អ្នកវិភាគមួយចំនួនបានគិតនៅពេលនោះថា បញ្ហាគឺវាអាចបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះនៃការវិនិយោគពីប្រទេសជប៉ុន។ អ្នកវិភាគផ្សេងទៀតបានគិតថាវាបណ្តាលមកពីកត្តាសេដ្ឋកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុន។
យោងតាមតួលេខផ្លូវការលើកដំបូងដែលបានចេញកាលពីខែមុន GDP របស់ប្រទេសជប៉ុនកើនឡើងត្រឹមតែ ០.៥ ភាគរយប៉ុណ្ណោះកាលពីឆ្នាំមុន ដែលមានចំនួនស្ទើរតែពាក់កណ្តាលនៃការព្យាករសេដ្ឋកិច្ច។
លោក ម៉ី កល្យាណ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិបានថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីខែសីហាថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះ ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅប្រទេសជប៉ុនបានកើនឡើងដោយសារតែរោងចក្រជប៉ុននៅកម្ពុជា និងរោងចក្រផលិតផលនានាដែលនាំចេញទៅប្រទេសជប៉ុនវិញ»។
លោក Uematsu អគ្គនាយក PPSEZ គិតថា ការដំឡើងប្រាក់ខែកម្មករនៅកម្ពុជា គឺជារឿងមួយដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគជប៉ុន ពិសេសគឺក្រុមហ៊ុនដែលនាំចេញផលិតផលពីប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាកំពុងតែបាត់បង់ចំណុចវិជ្ជមានសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសវៀតណាម ហើយនេះគឺជាមូលហេតុចម្បងដែលបានធ្វើឲ្យ «ថយចុះ» នូវការវិនិយោគរបស់ជប៉ុនកាលពីរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ»។
រវាងឆ្នាំ ២០១២ ដល់ឆ្នាំ ២០១៧ ប្រាក់ខែរបស់កម្មករកាត់ដេរបានកើនលើសពី ១៥០ ភាគរយគឺពីចំនួន ៦១ ដុល្លារទៅ ១៥៣ ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ហើយនៅក្នុងឆ្នាំនេះប្រាក់ខែកម្មករកើនដល់ ១៧០ ដុល្លារ។ រយៈពេលដូចគ្នានេះដែរក៏បានបង្ហាញនូវកំណើនប្រាក់ខែក្នុងវិស័យផលិតកម្មជាច្រើន បើទោះជាមិនបានកើនឆាប់រហ័សក្តី។
អ្នកវិភាគមួយចំនួនគិតថា វិនិយោគិនបរទេសនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះអាចនឹងផ្លាស់ប្តូរទីតាំងរបស់ខ្លួនទៅប្រទេសវៀតណាម ឬមីយ៉ាន់ម៉ាវិញដោយសារតែតម្លៃពលកម្មទាបជាងកម្ពុជា។
យ៉ាងណាមិញលំហូរចូលនៃវិនិយោគិនជប៉ុនមកកាន់កម្ពុជានៅតែបង្ហាញសញ្ញាវិជ្ជមាន ហើយមានការបង្ហាញថាការវិនិយោគរបស់រោងចក្រផលិតរបស់ជប៉ុនមួយចំនួនមានការកើនឡើងជាលំដាប់។
កម្មករកម្ពុជាកំពុងបំពេញការងាររោងចក្រមួយរបស់ជប៉ុននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ហុង មិនា
Minebea Cambodia ដែលជាក្រុមហ៊ុនរបស់ជប៉ុនដ៏ធំជាងគេបង្អស់នៅកម្ពុជា បានពង្រីកនូវដំណើរការផលិតរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំមុនជាមួយនឹងទឹកប្រាក់វិនិយោគ ២៤ លានដុល្លារដែលនឹងបន្តពង្រីកលទ្ធភាពផលិតសម្ភារឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្រ និងឱសថសាស្ត្ររបស់ខ្លួនបន្ថែមទៀត។ ការវិនិយោគបន្ថែមនេះនឹងពង្រីករោងចក្ររបស់ខ្លួនផងដែរនៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភ្នំពេញ ហើយដែលអាចនឹងបង្កើតនូវការងារច្រើនជាង ១០០០ កន្លែងបន្ថែមទៀត។
Denso Cambodia ដែលបានបើកដំណើរការរោងចក្រដំបូងរបស់ខ្លួននៅ PPSEZ កាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ក៏មានគម្រោងនឹងពង្រីករោងចក្រខ្លួនផងដែរ។ រោងចក្រផលិតគ្រឿងបន្លាស់រថយន្តរបស់ប្រទេសជប៉ុនមួយនេះទើបតែបានទទួលការឯកភាពក្នុងសាងសង់នូវរោងចក្រមួយដែលមានតម្លៃ ២១,៤០ លានដុល្លារក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសមួយនេះ ហើយដែលនឹងត្រូវការកម្មករ ៤០០ នាក់បន្ថែមទៀត។
ជាជាងស្វែងរកប្រទេសដែលមានតម្លៃពលកម្មទាបជាងគេអ្វីដែលវិនិយោគិនជប៉ុនសម្លឹងឃើញនោះគឺ «ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលមានការអភិវឌ្ឍបានល្អបំផុត និងជំនាញរបស់កម្មករ»។ នេះបើយោងតាមសម្តីរបស់លោក Galliano។
ចំពោះផ្នែកនេះកម្ពុជាកំពុងតែបោះជំហានទៅមុខ បើទោះជាអ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចភាគច្រើនគិតថា គួរតែមានតម្លៃពលកម្មខ្ពស់ជាងនេះក៏ដោយ។
តម្លៃអគ្គិសនីខ្ពស់ គឺជាបញ្ហាចោទមួយ ប៉ុន្តែរោងចក្រផលិតរបស់ជប៉ុនមួយចំនួនបានដោះស្រាយបញ្ហានេះរួចហើយ ដោយបើករោងចក្រក្បែរទល់ដែនប្រទេសថៃដូចជាក្រុងប៉ោយប៉ែតជាដើមដែលពួកគេអាចតភ្ជាប់បណ្តាញអគ្គិសនីពីប្រទេសថៃដែលមានតម្លៃធូរជាងកម្ពុជា។
ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺជាបញ្ហាមួយទៀត ប៉ុន្តែក៏មានការបោះជំហានទៅមុខស្របទៅនឹងទិសដៅសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហានេះផងដែរ។ គម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿនដែលម្ខាងៗមាន ៤ គន្លងផ្លូវតភ្ជាប់រវាងទីក្រុងភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុនឹងមកដល់នាពេលអនាគត នេះបើយោងតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃកំពង់ផែកម្ពុជា។
ភ្នាក់ងារ JICA (Japan International Cooperation Agency) ដែលជាអ្នកផ្តល់ជំនួយដល់រដ្ឋាភិបាលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍បានយល់ព្រមផ្តល់កម្ចីសម្បទានដល់កម្ពុជាកាលពីឆ្នាំមុននូវទឹកប្រាក់ចំនួន ២០៩ លានដុល្លារដែលនឹងត្រូវប្រើសម្រាប់គម្រោងសំចតទូកុងតឺន័រក្នុងខេត្តព្រះសីហនុដែលនឹងពង្រីកអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែមទៀតដល់ក្រុមហ៊ុននាំចេញ។
យ៉ាងណាមិញកំណើនតម្លៃពលកម្មគឺជាសញ្ញាបង្ហាញពីមហិច្ឆតារបស់កម្ពុជាក្នុងការលើកកម្ពស់ទីផ្សារតម្លៃរបស់ខ្លួនពីការផលិតដែលប្រើកម្មករមានជំនាញទាបទៅជាការផលិតដែលមានកម្មករជំនាញៗតែម្តង។
លោក Uematsu មានប្រសាសន៍ថា៖ «បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាកំពុងតែបោះជំហានទៅមុខដោយផ្តោតលើការផលិតដោយមានកម្មករជំនាញពិតប្រាកដជាជាងប្រើកម្មករដោយសំដៅតែកម្លាំងបាយមួយមុខ»៕
David Hutt
