.jpg)
អ្នកចូលរួមពិធីបុណ្យសពលោក ថុល ខ្នា បុគ្គលិកអង្គការ WCS។ រូបថត Alessandro Marazzi Sassoon
មុនពេលក្លាយជាឧទ្យានុរក្សព្រៃឈើ លោក តើន សុខណៃ គឺជាសិស្សម្នាក់បានសិក្សារៀនសូត្រនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី។ ក្រោយមកលោកបានធ្វើជាមគ្គុទ្ទេសក៍នៅសហគមន៍ព្នង ហើយលោកបានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ដោយជោគជ័យមុនពេលចូលបម្រើការងារនៅ អង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) រយៈពេល ៤ ឆ្នាំជាកន្លែងដែលគាត់បានបង្កើតសហគមន៍ទេសចរធម្មជាតិមើលសត្វទោច (Jahoo Gibbon Camp)។
នៅឆ្នាំ ២០១៧ ដោយសារតែលោកមានចំណង់ចំណូលចិត្តថែរក្សាការពារបរិស្ថាន បានធ្វើឲ្យលោកខិតខំរហូតដល់ប្រលងជាប់ក្លាយជាមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សរបស់មន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរីនៃក្រសួងបរិស្ថាន។
ចេញពីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង លោកមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុងការការពារព្រៃឈើរបស់បុព្វបុរសរបស់គាត់។ ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយលោក សុខណៃ ត្រូវបានឃាតករបាញ់សម្លាប់កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមករា នៅពេលដែលលោកកំពុងដើរល្បាតព្រៃឈើរួមជាមួយលោក ថុល ខ្នា បុគ្គលិកនៃអង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃ WCS និងលោក សេក វឌ្ឍនា ដែលជាមន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស។
អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចកំពុងបញ្ជាក់អំពីការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដែលបណ្តាលឲ្យមានឃាតកម្មដ៏រន្ធត់នេះកើតឡើង ហើយពេលនេះជនជាប់ចោទចំនួន ៦ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទឃាតកម្មគិតទុកជាមុន។
រឿងរ៉ាវនេះស្តាប់ទៅហាក់ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងស្ថានភាពនៃការបាញ់សម្លាប់សកម្មជនបរិស្ថានលោក ឈុត វុទ្ធី កាលពីឆ្នាំ ២០១២ ដែរ ហើយចាប់តាំងពីនោះមកក្រុមអ្នកអភិរក្សព្រៃឈើជាច្រើននាក់ទៀតត្រូវបានគេសម្លាប់ ប៉ុន្តែគ្មានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យណាមួយត្រូវបានធ្វើឡើងនោះទេ។
ជាអកុសលអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនតែងតែមិនមែនជាឃាតករពិតប្រាកដ ហើយសូម្បីតែអ្នកដែលត្រូវទទួលខុសត្រូវពិតប្រាកដចំពោះស្ថានភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់ដែលលោក សុខណៃ និងមិត្តរួមការងាររបស់គាត់ ជួបប្រទះក៏មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែរ។
មូលហេតុពិតប្រាកដនៃសោកនាដកម្មទាំងនេះ គឺកើតឡើងនៅក្នុងឧស្សាហកម្មកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលផ្គត់ផ្គង់ទៅឲ្យតម្រូវការឈើប្រណីតក្នុងប្រទេសចិន ដើម្បីផលិតគ្រឿងសង្ហារិមប្រណីតៗ។ ឧស្សាហកម្មនេះមានតម្លៃរហូតដល់ ២ ពាន់លានដុល្លារ។ នេះបើយោងតាមទីភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតបរិស្ថាន ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៍ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ដោយប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងលំដាប់លេខរៀងទី ៥ ក្នុងបញ្ជីប្រទេសផ្គត់ផ្គង់ឈើធំបំផុត។
ទោះបីជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនបានសន្យាដាក់ជីវិតថានឹងបញ្ឈប់ឲ្យបានការកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្តី ក៏ការហាមឃាត់របស់រដ្ឋាភិបាលមិនឲ្យនាំចេញឈើ ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមកាលពីខែមករានឹងរហូតឈានដល់បង្កើតក្រុមការងារកម្រិតខ្ពស់មួយ ដែលដឹកនាំដោយមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសលោក សៅ សុខា នៅដើមឆ្នាំ ២០១៧ ក្តីក៏ការកាប់ឈើខុសច្បាប់ នៅតែបន្តមាននៅក្នុងឧទ្យានជាតិនានារបស់ប្រទេសកម្ពុជា នៅក្នុងតំបន់ការពារសហគមន៍ នៅក្នុងតំបន់ដែលត្រូវបានកំណត់ថា ជាដីសម្បទាន និងនៅក្នុងតំបន់ការពារដែនជម្រកសត្វព្រៃជាដើម។
រឿងដែលនៅបន្តកើតឡើងទាំងនេះ គឺស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងពីឧកញ៉ាអាជីវកម្មមួយចំនួន ដូចជាឧកញ៉ា ទ្រី ភាព និងឧកញ៉ា គិតម៉េង ជាដើម ដែលពួកគេមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច។ ប្រាក់រាប់លានដុល្លារត្រូវបានយកទៅសូកប៉ាន់ដល់ថ្នាក់ខេត្ត ថ្នាក់ស្រុកមន្ត្រីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងប៉ូលិស ដើម្បីឲ្យជួយការពារដល់ឧស្សាហកម្មមួយនេះ។
វាជារជ្ជកាលនិទ្ទណ្ឌភាព ខណៈដែលមន្ត្រីក្រសួងបានចង្អុលដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ទាហានថ្មើរជើង ភ្នាក់ងារដើរល្បាតតាមព្រំដែន និងក្រុមអ្នកខិតខំដើរល្បាតព្រៃឈើ បានក្លាយទៅជាគោលដៅដ៏ងាយស្រួល សម្រាប់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នានាដែលធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុនធំៗ។
ការព្យាយាមថែរក្សាការពារព្រៃឈើដែលនៅសេសសល់នៅកម្ពុជានឹងកាន់តែពិបាក ខណៈដែលបច្ចុប្បន្ននេះគណបក្សកាន់អំណាចកំពុងចាត់វិធានការយ៉ាងសកម្ម ដើម្បីបង្ក្រាបសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់ ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថានដែលចោទប្រកាន់ថា ជាផ្នែកមួយនៃ «បដិវត្តន៍ពណ៌» និងការបិទប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ។
ប៉ុន្តែចំណុចនេះមិនមែនមានន័យថា យើងត្រូវបោះបង់ចោលការប្រយុទ្ធតស៊ូទេ។ យើងត្រូវតែរំឭកដល់អ្នកដែលទទួលខុសត្រូវទាំងនោះ ដែលមានដូចជា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានជាដើមថា នេះមិនមែននិយាយអំពីនយោបាយរបស់គណបក្សនោះទេ។
ដោយមិនគិតដល់អ្នកឈ្នះ អ្នកចាញ់ នៅក្នុងការបោះឆ្នោត ឬអ្នកទទួលខុសត្រូវការការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិរបស់យើងត្រូវតែជាអាទិភាពចម្បង។ ត្រូវតែមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ ចំពោះការសម្លាប់អ្នកដែលព្យាយាមការពារព្រៃឈើរបស់យើង ធ្វើដូច្នេះទើបគ្មានការសង្ស័យកើតឡើងអំពីស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៃការស្លាប់របស់ពួកគេ។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានគួរជាមនុស្សដំបូងដែលត្រូវដឹកនាំការប្រយុទ្ធតស៊ូ លើរឿងនេះដើម្បីបង្ហាញថា អ្នកបាញ់សម្លាប់លោក សុខណៃ ដែលជាបុគ្គលិករបស់គាត់ផ្ទាល់ដែរនោះនឹងមិនត្រូវបានរួចទោសនោះទេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរយើងទាំងអស់គ្នាមានចំណែកចូលរួមផ្តល់កិត្តិយសដល់វីរបុរសទាំងនេះ ដែលបានជួយសង្គ្រោះព្រៃឈើកម្ពុជា និងបានបូជាជីវិតរបស់ពួកគេក្នុងបុព្វហេតុមួយនេះ។ បំភ្លេចពួកគេមានន័យថា បោះបង់ការប្រយុទ្ធតស៊ូចោល៕ NS
ដោយលោកស្រី មូរ សុខហួរ អតីតអ្នកតំណាងរាស្ត្រ និងអតីតអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
