.jpg)
មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គីម ជុងអ៊ុន បុរសល្បីឈ្មោះក្នុងទ្វីបអាស៊ីប្រចាំឆ្នាំ ២០១៧ ។ រូបថត AFP
ខណៈដែលឆ្នាំ ២០១៨ ទើបតែបានចាប់ផ្តើមទាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅជុំវិញពិភពលោកមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនបានកើតឡើងហើយបើយើងក្រឡេកមើលទៅក្រោយវិញមានហេតុការណ៍ជាច្រើនបានលេចឡើងនៅលើបណា្ដញសង្គមដូចជាហ្វេសប៊ុក និងធ្វីធើរជាដើមដែលបានកើតឡើងនៅតំបន់អាស៊ីក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ដែលទើបតែកន្លងផុតទៅថ្មីៗនេះ។
រឿងរ៉ាវគួរឲ្យកត់សម្គាល់ទាំងនោះរួមមានការធ្វើឃាតបងប្រុសរបស់លោក គីម ជុងអ៊ុន មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងនៅឯអាកាសយានដ្ឋានប្រទេសម៉ាឡេស៊ីរហូតដល់រឿងរ៉ាវផ្សែងអ័ព្ទក្រាស់ឃ្មឹកគ្របដណ្តប់ដែនអាកាសរបស់ប្រទេសឥណ្ឌា និងរឿងរ៉ាវនៃការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅចុងឆ្នាំនោះអមទាំងមានរូបភាព និងរឿងរ៉ាវសំខាន់ៗជាច្រើនទៀត។
ការជ្រើសរើសរឿងរ៉ាវជាច្រើនពីឆ្នាំមុនគឺទាញចេញពីគំនិតបែបទស្សនវិជ្ជារបស់ចិនដែលហាក់ដូចជាមានភាពផ្ទុយគ្នា ប៉ុន្តែវាជាកម្លាំងដែលជាចំណុះឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកនៅពេលដែលយើងបង្កើនការចូលរួមដើម្បីក្លាយជាអ្នកឈ្នះជាមួយគ្នានឹងកែប្រែរឿងអាក្រក់ឲ្យទៅជារឿងល្អសម្រាប់ទ្វីបអាស៊ីនេះ។
នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ជាឆ្នាំអាក្រក់ដោយសារតែ «នយោបាយងាកទៅរកទ្វីបអាស៊ីរបស់អាមេរិក» ចាប់ផ្តើមមានបញ្ហានៅពេលដែលលោក ដូណាល់ត្រាំ បានឈ្នះឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកលើបេក្ខភាពប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោកស្រី ហ៊ីឡារី គ្លីនតុន ដែលបានធ្វើឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក (TPP) របស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ត្រូវបានបញ្ចប់។
ប៉ុន្តែវាជាឆ្នាំល្អសម្រាប់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនលោក Rodrigo Duterte ដោយលោកបានកែស្ថានភាពកិច្ចការជាច្រើនមានទាំងល្អ និងអាក្រក់ទាំងនៅក្នុងប្រទេស និងនៅក្រៅប្រទេស។
នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ តើនរណាខ្លះងើបឡើងហើយអ្នកណាខ្លះធ្លាក់ចុះ? យើងនឹងពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវរឿងរ៉ាវទាំងនោះដែលបានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។
ឆ្នាំអាក្រក់: លោកស្រី អ៊ុងសានស៊ូជី និងជនជាតិមូស្លីម រ៉ូហ៊ីងយ៉ា តារាដែលធ្លាក់ចុះ និងបរាជ័យក្នុងការឆ្លើយតប
ឆ្នាំ ២០១៣ ពេលនោះលោកស្រី អ៊ុងសានស៊ូជី គឺជាមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង និងជានិមិត្តរូបនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ជយលាភីរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពរូបនេះធ្វើកិច្ចការបានតិចបំផុតដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើជនជាតិភាគតិចមូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាខណៈដែលការផ្តោតរបស់លោកស្រីគឺផ្តោតទៅលើតម្លៃនៃការដឹកនាំប្រទេសរបស់លោកស្រីដែលមានអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាភាគច្រើនបំផុតនោះ។
មកដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៧ នេះបរាជ័យរបស់លោកស្រីអាចបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ដោយសារតែមានជនជាតិមូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ាប្រមាណជាង ៦០ ម៉ឺននាក់ បានរត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសបង់ក្លាដែសបន្ទាប់ពីមានការចាប់រំលោភអំពើឃាតកម្ម និងការដុតបំផ្លាញផ្ទះសំបែងភូមិស្រុករបស់ពួកគេ។
អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបានពិពណ៌នាថាវាជា «សុបិនអាក្រក់នៃអំពើមនុស្សធម៌ និងសិទ្ធិមនុស្ស» ឬជាករណីជាក់ស្តែងនៃ «ការបោសសម្អាតជនជាតិភាគតិច» នេះដែលពិភពលោកបរាជ័យក្នុងការឆ្លើយតបឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះសកម្មភាពដ៏ឃោរឃៅរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ។
ជាអកុសលឆ្នាំខាងមុខមើលទៅហាក់នៅមិនទាន់បានប្រសើរនៅឡើយសម្រាប់លោកស្រី អ៊ុងសានស៊ូជី ឬជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ វាគួរឲ្យស្តាយណាស់ដែលឆ្នាំរួមគ្នា «ឈ្នះ» ជាឆ្នាំដ៏អាក្រក់នៅក្នុងទ្វីបអាស៊ីនាឆ្នាំ ២០១៧ នេះ។
ឆ្នាំអាក្រក់: គណបក្សប្រឆាំងបានធ្លាក់ចុះអន់ថយយ៉ាងលឿន
នៅទូទាំងទ្វីបអាស៊ីទាំងមូលឆ្នាំ ២០១៧ វាមិនមែនជាឆ្នាំ «និទាឃរដូវអាស៊ី» ទេ នៅពេលដែលមេដឹកនាំដែលកំពុងកាន់តំណែង និងគណបក្សនានានៅអាស៊ីខាងត្បូង អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអាស៊ីខាងកើតបានពង្រឹងការក្តោបក្តាប់អំណាចរបស់ពួកគេដោយរាប់ចាប់ពីប្រទេសឥណ្ឌារហូតដល់ប្រទេសជប៉ុន។
ដោយសារតែរឿងអាស្រូវរបស់អតីតមេដឹកនាំកូរ៉េខាងត្បូងទើបអាចជួយឲ្យលោក Moon Jae-in ក្លាយជាប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងកាលពីខែឧសភាបាន ប៉ុន្តែបើយើងសម្លឹងមើលទៅភាគច្រើននៅក្នុងតំបន់នេះវិញគឺគណបក្សប្រឆាំងជួបរឿងរ៉ាវអាក្រក់ច្រើនក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។
ការគ្រប់គ្រងដោយបក្សតែមួយបានបន្តនៅក្នុងប្រទេសចិនដូចនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសឡាវដែរ ហើយបើក្រឡេកមើលទៅប្រទេសកម្ពុជាវិញ ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងកាលពីខែវិច្ឆិកាដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំតែមួយគត់នៅក្នុងប្រទេសនេះគឺវាជាសញ្ញាមួយដែលអាចជួយឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលកាន់តំណែងយូរជាងគេបំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោកនេះ។
ងាកទៅមើលនៅកន្លែងផ្សេងទៀតការវិលត្រឡប់ទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យវិញរបស់ប្រទេសថៃនៅមិនទាន់កើតមានឡើងនៅឡើយទេគឺវាមានរយៈពេលជាង ៣ ឆ្នាំទៅហើយ បន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារមួយកាលពីខែឧសភាឆ្នាំ ២០១៤ ហើយនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនគណបក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីស៊ីនហ្សូអាបេ បានទទួលលទ្ធផលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងការបោះឆ្នោតដោយគណបក្សលោកឈ្នះលើគណបក្សរបស់លោកស្រី Yuriko Koike ចៅហ្វាយក្រុងតូក្យូដ៏មានប្រជាប្រិយភាព។
ឆ្នាំចម្រុះ: អាស៊ាន លាតត្រដាងពីរឿងរ៉ាវជាច្រើន
ឆ្នាំ ២០១៧ វាបានបង្ហាញទាំងរឿងល្អ និងរឿងអាក្រក់សម្រាប់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំង ១០ ប្រទេសដែលពួកគេទើបតែបានប្រារព្ធខួបទី ៥០ របស់ខ្លួនកាលពីខែវិច្ឆិកាក្នុងទីក្រុងម៉ានីលជាមួយនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ ហើយវាទំនងដូចជាការចាប់ផ្តើមដ៏សំខាន់រវាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក និងហ្វីលីពីន។
តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលមាន GDP សរុបចំនួន ២,៤ ទ្រីលានដុល្លារនោះឥឡូវនេះគឺជាតំបន់ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេលំដាប់ទី ៧ នៅក្នុងពិភពលោកហើយនឹងក្លាយទៅជាតំបន់ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំលំដាប់ទីបួននៅត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០។ នេះគឺជាដំណឹងល្អ។
ប៉ុន្តែឆ្នាំ ២០១៧ ក៏បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថាវិធីសាស្ត្រសម្របសម្រួល និងការមូលមតិគ្នាដែលគេចាត់ទុកថាជា «វិថីអាស៊ាន» ដោយសំដៅទៅលើវិធីសាស្ត្រ ឬដំណោះស្រាយបញ្ហាដែលគោរពបទដ្ឋានវប្បធម៌នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍នោះវាអាចប្រឈមនឹងវិបត្តិ ខណៈដែលការវិនិយោគលើគ្រប់វិស័យរបស់ចិនកំពុងបន្តកើនឡើងនៅក្នុងតំបន់នេះ។
អាស៊ានមានសមិទ្ធផលដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាច្រើន ប៉ុន្តែបញ្ហាបន្ទាន់បំផុតមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ដែលមិនទាន់ដោះស្រាយក៏នៅតែមានច្រើនដែរដូចជាវិបត្តិជនជាតិមូស្លីមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា និងជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាដើមហើយប្រសិនបើគេមិនស្វែងរកដំណោះស្រាយទេនោះវានឹងនៅតែបន្តដដែល។
ឆ្នាំល្អ: អ្នកត្រួសត្រាយបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុរបស់អាស៊ី
មិនមែនគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចក្លាយជាលោក Jack Ma ដែលជាមហាសេដ្ឋីចិនដ៏ល្បីល្បាញ និងជាសហស្ថាបនិករបស់ក្រុមហ៊ុន Alibaba Group នោះទេហើយមិនមែនគ្រប់ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់សុទ្ធតែអាចក្លាយជាក្រុមហ៊ុន Ant Financial Services Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនទូទាត់សាច់ប្រាក់តាមអនឡាញជាមួយក្រុមហ៊ុន Alibaba ដែលត្រូវបានអ្នកសេដ្ឋកិច្ចពិពណ៌នាថាជា «ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុដ៏មានតម្លៃបំផុតរបស់ពិភពលោក» នោះដែរ។
ប៉ុន្តែឆ្នាំ ២០១៧ បានបង្ហាញថា ជាឆ្នាំដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកត្រួសត្រាយបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុរបស់អាស៊ីដែលវាក្លាយជារឿងដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតមួយចំពោះបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុដែលកំពុងជួបការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងក៏ដូចជាការកែលម្អឡើងវិញនូវសក្តានុពលធនាគារនិងក្រុមហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុសំខាន់ៗខណៈពេលដែលវិស័យពាណិជ្ជកម្មកំពុងកើនឡើងគឺវាបានទាក់ទាញទាំងអ្នកប្រើប្រាស់ និងវិនិយោគិន។
យោងតាមក្រុមហ៊ុនពិគ្រោះយោបល់ KPMG បានឲ្យដឹងថានៅត្រីមាសទី ៣ ឆ្នាំ ២០១៧ ទ្វីបអាស៊ីគឺឈានមុខគេក្នុងការវិនិយោគលើបច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុ គឺមានល្បឿនលឿនជាងទ្វីបអឺរ៉ុប និងអាមេរិកដោយបានកើនឡើងជាង ១,២១ ពាន់លានដុល្លារ។
ភាគច្រើននៃការវិនិយោគលើវិស័យនេះគឺប្រទេសចិន ដោយក្នុងនោះរាប់បញ្ចូលទាំងទឹកប្រាក់ចំនួន ២២០ លានដុល្លារដែលចិនអនុវត្តការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់បុគ្គល ឬអាជីវកម្មតាមប្រព័ន្ធអនឡាញតាមរយៈក្រុមហ៊ុន Dianrong ដែលជាក្រុមហ៊ុនផ្តល់ប្រាក់កម្ចីតាមរយៈប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។
លើសពីនេះនៅមានក្រុមហ៊ុនជាច្រើនទៀតដូចជាក្រុមហ៊ុន Alibaba, JD Finance, Tencent និងក្រុមហ៊ុនដទៃទៀតដែលកំពុងស្វែងរកការអនុវត្តសេវាកម្មបែបនេះសម្រាប់អ្នកដែលគ្មានគណនីធនាគារ។ ក្នុងចំណោមប្រជាជនប្រមាណ ៦០០ លាននាក់ដែលរស់នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍គឺមានតែ ២៧ ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលមានគណនីធនាគារ ដូច្នេះហើយនេះគឺជាឆ្នាំល្អសម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាហិរញ្ញវត្ថុដែលទំនងជាមានភាពល្អប្រសើរច្រើន។
ឆ្នាំល្អ: ការវិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងរវាងលោក ស៊ី ជីនភីង និង លោក គីម ជុងអ៊ុន
«ឆ្នាំល្អបំផុត» នៅក្នុងទ្វីបអាស៊ីបានធ្លាក់ទៅលើមេដឹកនាំប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេបំផុតនៅក្នុងលោកគឺប្រទេសចិនហើយវាក៏ប្រហែលជាតំបន់ដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាចបំផុតផងដែរដោយសារតែប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។
នៅក្នុងប្រទេសចិនលោក ស៊ី ជីនភីង បានពង្រឹងការគ្រប់គ្រងរបស់លោកជាមេដឹកនាំដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មកនេះហើយនៅក្នុងឆ្នាំនេះផងដែរសមាជបក្សកុម្មុយនីស្តចិនគ្រោងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ស្តីអំពីការបញ្ចូលគោលគំនិតនយោបាយបែបស៊ី ជីនភីង ពោលគឺការលើកកិត្តិយសឱ្យលោក ស៊ីជីនភីង ឱ្យស្មើនឹងប្រមុខម៉ៅ សេទុង ដែលពុំធ្លាប់ផ្តល់ឱ្យប្រធានាធិបតីចិនណាផ្សេងទៀតឡើយ។
ឆ្នាំនេះក៏ត្រូវបានគេមើលឃើញអំពីភាពជឿនលឿននៃគំនិតផ្តួចផ្តើមបង្កើតផ្លូវមួយ និងខ្សែក្រវាត់មួយរបស់ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនភីង ដែលជាយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់សម្រាប់ពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម និងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ «គម្រោងផ្លូវសូត» ថ្មីដើម្បីភ្ជាប់ការវិនិយោគ និងផលិតផលរបស់ចិនទៅកាន់ទីផ្សារសំខាន់ៗ និងធនាគារវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអាស៊ី។
ភាពមិនច្បាស់លាស់តែមួយគត់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ សម្រាប់លោក ស៊ី ជីនភីង គឺជាអាកប្បកិរិយារបស់បុរសម្នាក់ដែលលោក ត្រាំ ហៅថា បុរសរ៉ុក្កែត «Little Rocket Man» គឺប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងជើង គីម ជុងអ៊ុន។
ដោយសារតែប្រទេសចិនគឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ចម្បង និងជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់កូរ៉េខាងជើង ដូច្នេះហើយការបន្តពឹងពាក់របស់លោក គឹម ជុងអ៊ុន ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រពីចិនអាចនៅតែមាន។ លោក គីម ហាក់ បានដឹងថាភាពមិនទៀងទាត់របស់កូរ៉េខាងជើងគឺជាតម្លៃមួយដែលប្រទេសចិនទទួលយកដោយសារតែការភ័យខ្លាចនូវបញ្ហាមួយចំនួននៅតាមព្រំដែនរបស់ខ្លួន។
ដូច្នេះហើយក្នុងឆ្នាំនោះគេមើលឃើញថាលោក ស៊ី ជីនភីង បានលើកឡើងអំពីសកលភាវូបនីយកម្មតាមបែបប្រទេសចិនហើយលោក គីម ជុងអ៊ុន ហាក់នៅប្រកាន់ជំហររឹងមាំនៅឡើយ។ បើមិនមានបញ្ហាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដ៏ចម្រូងចម្រាសទេ នោះយើងអាចនិយាយបានថាវា «ជាឆ្នាំល្អបំផុតនៅទ្វីបអាស៊ី» ចំពោះបុរសដ៏មានឥទ្ធិពលនៅលើឆាកអន្តរជាតិទាំង ២ គឺលោក ស៊ី និងលោក គីម ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧៕ NS
ដោយលោក Curtis S Chin ជាអតីតឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី និងជានាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាយោបល់ RiverPeak Group LLC ។ លោក Jose B Collazo គឺជាអ្នកវិភាគតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងជាសហការីនៅក្រុមហ៊ុន RiverPeak Group។ ទំនាក់ទំនងតាម Twitter: @CurtisSChin និង Jose: @JoseCollazo ។
