.jpg)
លុយដែលគេបោះពុម្ពក្នុងជំនាន់ខ្មែរក្រហម តែមិនឲ្យចាយ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
ធ្មេចបើកៗតែមួយប៉ប្រិចភ្នែកយើងឈានដល់ ៣៩ ឆ្នាំនៃការដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមកន្លងផុតទៅ។
ប៉ុន្ដែអ្វីជាចំណោទបញ្ហាបន្សល់មកដល់សព្វថ្ងៃចំពោះការកាន់កាប់អំណាចពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៩ គឺការអនុវត្ដគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចពុំចាយប្រាក់បើទោះបីយើងឃើញមានការបោះពុម្ពក្រដាសប្រាក់ប្រភេទ ០,១ ០,៥ ១០ ១៥ ៥០ និង ១០០ រៀលដោយចុះកាលបរិច្ឆេទឆ្នាំ ១៩៧៥ យ៉ាងនេះក្ដី។ តើហេតុអ្វីបានជារបបខ្មែរក្រហមមិនចាយប្រាក់?
នេះជាសំណួរដ៏ពេញនិយមបំផុត! ហើយក៏ជាចម្លើយដ៏ស្មុគស្មាញបំផុតផងដែរ! ប៉ុន្ដែរាល់រឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះយើងប្រាកដជារកពន្លឺឃើញប្រសិនយើងម្នាក់ៗផ្អែកលើទស្សនៈវិទ្យាសាស្ដ្រ ហើយកុំផ្អែកលើទស្សនៈមនោគមន៍វិជ្ជានយោបាយនោះដើម្បីទុកជាគតិពិចារណាទាំងអស់គ្នាហើយចៀសវាងបង្កការឈឺចាប់ដល់ប្រជាជន និងប្រទេសជាតិម្ដងទៀត។
សំណួរនេះយើងត្រូវដឹងថាក្នុងការគ្រប់គ្រងរដ្ឋនីមួយៗលើលោកបើនិយាយពីមេដឹកនាំតែងមានទ្រឹស្ដីដើម្បីកំណត់កម្មវិធីនយោបាយរបស់ខ្លួន។
ហេតុនេះរបបខ្មែរក្រហមក៏ដូច្នោះដែរ ចំពោះមូលហេតុរបបខ្មែរក្រហមអនុវត្ដនយោបាយមិនចាយប្រាក់នេះគឺប្រាកដណាស់! ដោយយោងលើទ្រឹស្ដីរបស់ទស្សនវិទូសេដ្ឋកិច្ចជនជាតិបារាំងដ៏ល្បីល្បាញគួរឲ្យខ្លាចឈ្មោះ Pirere-Joseph Prou-dhon(ព្យែរ៍ ហ្សូស៊ែហ្វ ព្រូដូន) ពីឆ្នាំ ១៨០៩ ដល់ ១៨៦៥ ដោយបានបោះពុម្ពផ្សាយជាស្នាដៃដ៏ធំសម្បើមមួយមានចំណងជើងថា «Solution of The Social Problem ដំណោះស្រាយបញ្ហាសង្គម» ក្នុងនោះលោកបានស្នើនូវទស្សនទានថា «The Bank of the People ធនាគាររបស់ប្រជាជន» ជា «ឥណទានដោយមិនគិតថ្លៃគឺការលុបបំបាត់ប្រាក់» នេះឯង។
ដោយលោក ព្រូដូន បានអះអាងថាគ្រឹះនៃទ្រព្យសម្បត្ដិរបស់មនុស្សជាតិមានលក្ខណៈដូចៗគ្នាគឺស្មើភាព និងសេរីភាព។ បើដូច្នេះកម្មសិទ្ធិគឺជាចោរកម្ម។ ផ្ដើមចេញពីមាគ៌ានេះលោកព្រូដូនក៏បានស្នើទៀតថា បន្ទាប់មករដ្ឋាភិបាលក៏ត្រូវលុបចោលផងដែរដោយផ្អែកលើលទ្ធផលកំណែទម្រង់របស់ខ្លួនសម្រេចបានក្នុង «ការពង្រីកបញ្ចូលគ្នានៃវណ្ណៈ» ហើយមានតែវណ្ណៈពលករដែលផលិតផលពលកម្មរបស់ខ្លួនត្រូវបានដោះដូរតាមតម្លៃពិតប្រាកដ។
ត្រង់ចំណុចនេះសំដៅដល់ «ការបញ្ចប់វិវាទ» រវាងវណ្ណៈខ្លាំង និងវណ្ណៈខ្សោយ។ បើហេតុនេះចំពោះរដ្ឋាភិបាលបើស្ថិតនៅក៏គ្មានប្រយោជន៍អ្វីដែរ ព្រោះវណ្ណៈមូលធន និងពលកម្មត្រូវបានធ្វើឲ្យដូចគ្នាក្នុងសង្គមដែលអាចរស់រានបានដោយខ្លួនឯង។ បើដូច្នេះគឺ «ពុំចាំបាច់ត្រូវការរដ្ឋាភិបាល» នោះទេ។
ដោយស្ថិតក្នុងទ្រឹស្ដីនេះហើយទើបរបបខ្មែរក្រហមមិនចាយប្រាក់នោះពិសេសសូម្បីអង្គការរដ្ឋាភិបាលនេះទៀតសោតក៏ដូច្នោះដែរគឺគេស្គាល់ត្រឹមតែឈ្មោះអង្គការប៉ុណ្ណោះ។
ជាក់ស្ដែងរហូតមកទល់សព្វថ្ងៃគឺមានចម្ងល់ជាច្រើនបានរាវរក និងចោទសួរយ៉ាងព្រោងព្រាតថា តើអង្គការជានរណា?
អ្វីដែលកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតនោះលោក ខៀវ សំផន ជាទូទៅគេស្គាល់ថាជាឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់បំផុតខ្មែរក្រហមបើពិនិត្យនិក្ខេបបទរបស់លោកជាបណ្ឌិតនៅស្រុកបារាំងឆ្នាំ ១៩៥៩ ក៏មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលនឹងទ្រឹស្ដីលោក ព្រូដូន នេះផងដែរដោយក្នុងនោះលោកក៏បានស្នើយ៉ាងក្បោះក្បាយថា «រូបិយប័ណ្ណត្រូវលុបបំបាត់ចោល» ហើយការជួញដូរ ឬពាណិជ្ជកម្មក្នុងស្រុកត្រូវធ្វើតាមរយៈការដោះដូររបស់របរគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ ។
ដោយហេតុនេះបើថ្លែងពីទ្រឹស្ដីលោក ព្រូដូន នេះផងដែរគឺពុំមានប្រទេសណាអនុវត្ដនោះទេលើកលែងតែរបបខ្មែរក្រហមប៉ុណ្ណោះ ហើយចំពោះប្រវត្ដិទៀតសោតលោកត្រូវបានអាជ្ញាធរបារាំងនាសម័យនោះចាប់ដាក់គុកជាច្រើនលើក ពិសេសស្នាដៃរបស់លោកជាច្រើនសូម្បីតែរោងពុម្ពក៏គេពុំហ៊ានទទួលបោះពុម្ពផងដែរ។ ដោយសារតែកត្ដានេះចុងក្រោយលោក ព្រូដូន និងក្រុមគ្រួសារបានរត់គេចខ្លួនចេញពីពន្ធនាគារទៅប្រទេសប៊ែលហ្ស៊ិក។
ដោយឈរលើមូលដ្ឋានដូចខាងលើនេះខ្ញុំយល់ថាចំពោះទស្សនទានអ្នកប្រវត្ដិសាស្ដ្រ អ្នកនយោបាយដែលអះអាង «អំពីគោលនយោបាយរបបខ្មែរក្រហមបានដើរតាមទ្រឹស្ដីលទ្ធិម៉ៅ សេទុង ឬប្រទេសចិននោះគឺពិតជាពុំមានមូលដ្ឋានរឹងមាំ» នោះទេដោយហេតុថាសូម្បីតែពិនិត្យពីនិស្សិតខ្មែរទៅរៀននៅក្រៅប្រទេសជាអាទិ៍៖ ប្រទេសចិន និងបារាំងក៏យើងនឹងឃើញផងដែរថាចំពោះនិស្សិតខ្មែររៀននៅចិនគឺគ្រាន់តែចង់យកចំណេះវិជ្ជាដើម្បីកសាងខ្លួន និងប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះដោយពុំមានគំនិតចង់ធ្វើជាកុម្មុយនីស្ដនោះទេ។
តែដោយទ្បែកចំពោះនិស្សិតពីបារាំងវិញគឺភាគច្រើនចង់ធ្វើជាកុម្មុយនីស្ដដូចយើងឃើញក្នុងប្រវត្ដិសាស្ដ្រពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ជាភ័ស្ដុតាង។ ចំពោះបញ្ហានេះបណ្ដាលមកពីប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងបារាំងមានលក្ខណពិសេស ២ យ៉ាងគឺទីមួយ៖ រាល់ការទាមទារអ្វីៗចេញពីបាតុកម្ម និង ទី ២៖ ទស្សនៈកុម្មុយនីស្ដនេះឯង៕
រត្ន័ សណ្ដាប់
អ្នកជំនាញអរិយធម៌ខ្មែរ
