ភ្នំពេញ៖ ក្រោយពីបំពេញការងារនៅចម្ការរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ អ្នកស្រី គង់ បួយ អាយុ ៤២ ឆ្នាំ នៅស្រុកអូររ៉ាំងឪ ខេត្ដត្បូងឃ្មុំ នៅចុងសប្ដាហ៍ បានក្រោកម៉ោង ៤ ព្រឹកព្រលឹមរូតរះឡើងរថយន្ដឈ្នួលឆ្ពោះដំណើរមកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ។
ទៅដល់វិទ្យាស្ថានជាតិសហគ្រិនភាព និងនវានុវត្តន៍ ជាទីដែលអ្នកស្រីទទួលបានបណ្ដុះបណ្ដាលដោយឥតគិតថ្លៃពីក្រសួងការងារ វេលាម៉ោង ៧ ព្រឹក អ្នកស្រីមានឱកាសផ្លាស់ពីការកាន់កាំបិត ដងចប មកកាន់កន្ដ្រៃ ឧបករណ៍ផ្លុំសក់ និងជក់មាត់មុខ ដើម្បីក្រេបជញ្ជក់យកចំណេះដឹងជំនាញអាជីពថ្មី។
តាមរយៈប្អូនដែលរៀនជំនាញឆុងកាហ្វេ អ្នកស្រី បួយ ក៏សម្រេចចិត្ដចុះឈ្មោះរៀនជំនាញសម្អាងការដែលខ្លួនចូលចិត្ដ ជាមួយគោលបំណងបើកហាងតូចមួយនៅផ្ទះ សម្រាប់បង្កើនចំណូល ក្រៅពីការធ្វើចម្ការ។
ថ្វីដ្បិតតែការសិក្សានេះមិនចំណាយប្រាក់ក៏ពិតមែន ប៉ុន្ដែអ្នកស្រី បួយ ត្រូវចំណាយលើការធ្វើដំណើរប្រមាណ ៥ ម៉ឺនរៀល ដោយមិនគិតពីថ្លៃទទួលទានអាហារ និងស្នាក់នៅជាមួយប្អូនផង។
អ្នកស្រី បាននិយាយអំពីអត្ថប្រយោជន៍ក្នុងការសិក្សានៅសាលាជំនាញថា៖ «នៅតាមភូមិ មានការបង្រៀនដែរ តែខ្ញុំមិនគិតថា ពួកគាត់នឹងប្រាប់យើងនូវទិចនិកទាំងអស់នោះទេ។ ប៉ុន្ដែបើខ្ញុំមករៀនជាមួយអ្នកគ្រូនៅសាលានេះ គាត់ប្រាប់យើងអស់ៗ និងមានបច្ចេកទេសល្អថែមទៀត»។
ថ្លែងទៅកាន់សហជីព សេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ និងសមាគមបុគ្គលិកសិក្សាខ្មែរ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ មានយុវជន ៣៣,៩១១នាក់ (ស្រី ១១,៧៥៩នាក់) បានចុះឈ្មោះចូលរៀន ក្នុងនោះមាន ១៦,៥៨៨នាក់ (ស្រី ៥,៦៤៦នាក់) កំពុងទទួលការបណ្តុះបណ្តាលកម្រិតសញ្ញាបត្របច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈ។
មិនខុសពីអ្នកស្រី បួយ អ្នកស្រី ឆែ ចិន្ដា អាយុ ៥១ ឆ្នាំ បានសិក្សាជំនាញផ្នែកផាត់មុខ ធ្វើសក់ ដែលបានទទួលព័ត៌មាននៅលើបណ្ដាញសង្គម និងការប្រាប់តៗគ្នា ក៏បានសម្រេចចិត្ដចុះឈ្មោះចូលរៀន។
ជាស្ដ្រីមេផ្ទះ និងប្រកបរបរដេរខោអាវសិស្ស នៅស្ទឹងមានជ័យ អ្នកស្រី ចិន្ដា បានចុះឈ្មោះចូលរៀនដោយប្រើប្រាស់ប័ណ្ណសមធម៌ ដើម្បីទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញជាមួយការជ្រើសរើសពេលវេលាចុងសប្ដាហ៍ថ្ងៃសៅរ៍ និងអាទិត្យ។
អ្នកស្រីបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ខ្ញុំពិតជាចាប់អារម្មណ៍ចំពោះវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលនេះណាស់។ ប៉ុន្ដែវារាងជ្រុលពេលបន្ដិច ដោយសារខ្ញុំមានវ័យចាស់ ទើបតែរៀនអាជីពធ្វើសក់ និងផាត់មុខដែលខ្ញុំស្រឡាញ់នេះ ពីព្រោះជំនាញនេះភាគច្រើន មានតែក្មេងៗប៉ុណ្ណោះ»។
អ្នកស្រីគ្មានឱកាសបានសិក្សាបានខ្ពស់ ក៏ដូចជារៀនវគ្គជំនាញអ្វីនោះទេ និងត្រូវចេញជួយរកប្រាក់ក្នុងគ្រួសារតាំងពីអាយុ ១៦ ឆ្នាំ ដោយសារជាកូនស្រីច្បងក្នុងគ្រួសារ។
ទោះបីជាមានបំណងបើកហាងសាឡនផ្ទាល់ខ្លួនយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រី ចិន្ដា ចង់បន្ដស្វែងរកបទពិសោធការងារកាន់តែច្បាស់ជាមួយគោលបំណងធ្វើការមួយរយៈសិន ជាពិសេស ដើមទុន។
អ្នកស្រី បានអះអាងថា ការផ្ដល់វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលទាំងនេះពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ ជាពិសេស ស្ដ្រីដែលស្រឡាញ់មុខជំនាញរបស់ខ្លួនចូលចិត្ដ។
ស្ដ្រីមេផ្ទះរូបនេះ បាននិយាយថា៖ «អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនបានពីការបណ្ដុះបណ្ដាល គឺជួយខ្លួនឯងឱ្យមានគោលដៅ ជួយក្រុមគ្រួសារ ជួយដល់សហគម និងសង្គមជាតិ។ ពេលយើងអាចជួយខ្លួនឯងបាន ដូច្នេះ សង្គមជាតិនឹងឈប់ខ្វល់ពីបញ្ហាកង្វល់របស់ក្រុមគ្រួសារយើង»។
បើសិនជារាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតមុខរបរដល់សិក្ខាកាមតាមរយៈការបើកហាងឱ្យពួកគេធ្វើការ អ្នកស្រី ចិន្ដា យល់ថា វាកាន់តែល្អសម្រាប់ពួកគេ ក្រោយបញ្ចប់វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល ដោយទទួលបានការងារធ្វើថែមទៀត។
ស្ត្រីទាំងពីរនាក់នេះគឺជាផ្នែកមួយនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចដែលតំណាងឱ្យស្ដ្រីដ៏ច្រើនលើសលប់។ ពួកគេទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈមិនមែនគ្រាន់តែអំពីការទទួលបានជំនាញប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែជាការកែប្រែជីវិត។
យោងតាមជំរឿនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២ ចំនួនអង្គភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានកើនឡើងជិត ៥០ ភាគរយ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ដែលឈានដល់ ៧៥៣៦៧០។ គួរកត់សម្គាល់ថា ប្រហែល ៦៩,១ ភាគរយនៃអង្គភាពទាំងនេះគឺជាកម្មសិទ្ធិ ឬតំណាងដោយស្ត្រី។
អាជីវកម្មទាំងនេះ ភាគច្រើននៅក្នុងវិស័យសេវាកម្ម ផ្តល់ការងារដល់មនុស្សជិត ២,៩៨ លាននាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រី ១,៨៤ លាននាក់។ ជំរឿនត្រូវបានធ្វើឡើងលើវិស័យផ្សេងៗ លើកលែងតែវិស័យកសិកម្ម និងរដ្ឋាភិបាល ដោយបានបង្ហាញពីតួនាទីសំខាន់របស់ស្ត្រីក្នុងទិដ្ឋភាពធុរកិច្ចរបស់កម្ពុជា។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧ បានប្តេជ្ញាពង្រីកវិសាលភាព និងគុណភាពនៃការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈជាមួយការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រដែលដំណើរការរហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣៥ គោលបំណងបង្កើតកម្លាំងពលកម្មជំនាញ ដើម្បីជំរុញប្រទេសឱ្យមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៣០ និងឋានៈជាចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ ២០៥០។
ពេលវេលាដ៏សំខាន់មួយបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣ នៅពេលដែលក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាជាមួយសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងសមាគមនិយោជកចំនួន ១៧។
លោក កត្តា អ៊ន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានឱ្យដឹងថា សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងសមាគមន៍និយោជកចំនួន ១៧ ដែលមានរោងចក្រ និងសហគ្រាសប្រមាណ ៧០០០ សម្រាប់ទទួលកាមសិក្សាការី សម្រាប់ទទួលសិស្សទៅធ្វើកាមសិក្សា ដែលចេញពីវិទ្យាស្ថានបណ្ដុះបណ្ដាល និងបច្ចេកទេស។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «គិតរហូតមកដល់ពេលនេះ យើងឃើញថា មានសិស្សជិត ៣ ម៉ឺននាក់បានចុះឈ្មោះ ហើយសិស្សជិត ២ ម៉ឺននាក់កំពុងរៀន។ ដូច្នេះ វគ្គទីមួយនេះ សាលាមួយចំនួនធំ បានបញ្ចូលសិស្សទៅក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗដើម្បីធ្វើកាមសិក្សា ហើយវគ្គទីពីរចាប់ផ្ដើមបើកសម្រាប់យុវជនយើងក្នុងការចុះឈ្មោះចូលរៀន ដោយយុវជនក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះបានចូលរៀនដោយឥតថ្លៃ និងទទួលបានប្រាក់ឧត្ថម្ភ ២៨ ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយខែ»។
លោក អ៊ន បានលើកឡើងថា នេះគឺជាគោលនយោបាយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការបង្កើតធនធានមនុស្ស និងបង្កើតមូលធនមនុស្សនៅកម្ពុជាដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។
លោកបានបន្ដថា ក្រសួងបានផ្គូរផ្គងរវាងក្រុមហ៊ុន និងយុវជនជាច្រើនដើម្បីផ្ដល់ឱកាសពួកគេបានជួបគ្នា ជាពិសេស សិស្សក្រោយបញ្ចប់ការតាមរយៈទីភ្នាក់ងារជាតិ និងមុខរបរនៃក្រសួងការងារ។
ស្ដ្រីវ័យជាង ៤០ ឆ្នាំម្នាក់ ដែលប្រាប់ត្រឹមនាមខ្លួនថា ឃីម បាននិយាយថា អ្នកស្រីបានរៀនផ្នែកអគ្គិសនី ដោយមានបំណងចង់ចេះចង់ដឹង និងសម្រាប់អនុវត្ដបញ្ហាតិចតួចនៅក្នុងផ្ទះ។
អ្នកស្រី ឃីម បានឱ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំអាយុច្រើនដែរហើយ ហើយក៏មិនទំនងជាអាចចាប់យកអាជីពនេះបាន ដូចក្មេងៗនោះទេ។ ប៉ុន្ដែយ៉ាងហោចណាស់ ខ្ញុំអាចដោះស្រាយបញ្ហាខ្លះៗទាក់ទងអគ្គិសនីនៅក្នុងផ្ទះសម្បែងដោយខ្លួនឯងដែរ»។
បើតាមរបាយការណ៍របស់លោក ហ៊ីង ស៊ីដេត អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន អប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈ បានឱ្យដឹងកាលខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ ថា វិស័យចំនួន ៥ ដែលពេញនិយមជាងគេ រួមមាន៖ ផ្នែកធុរកិច្ច និងព័ត៌មានវិទ្យា សំណង់ មេកានិកទូទៅ និងមេកានិករថយន្ត បរិក្ខារត្រជាក់ និងកម្ដៅ និងផ្នែកទេសចរណ៍។
វិទ្យាស្ថានជាច្រើនបានផ្ដល់កម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងបច្ចេកទេសដ៏ទូលំទូលាយរបស់ពួកគេ ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីបំពេញតម្រូវការចម្រុះនៃកម្លាំងការងារ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រ https://scholarship.tvet.gov.kh/។
តួយ៉ាង វិទ្យាស្ថានជាតិពហុបច្ចេកទេសកម្ពុជា (NPIC) នៅរាជធានីភ្នំពេញ ផ្តល់ជូនជំនាញឯកទេសចំនួនប្រាំបួន ដែលផ្តល់ជូនជំនាញបច្ចេកទេសយ៉ាងទូលំទូលាយ។ ដូចគ្នានេះដែរ វិទ្យាស្ថានជាតិបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស (NTTI) និងវិទ្យាស្ថានពហុបច្ចេកទេសព្រះកុសុមៈ (PPI)។
ទាំងពីរមានទីតាំងនៅភ្នំពេញ ផ្តល់មុខជំនាញចំនួនប្រាំពីរ និងដប់បួនរៀងៗខ្លួន ដោយបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះភាពទូលំទូលាយ និងស៊ីជម្រៅក្នុងការអប់រំបច្ចេកទេស។
ដោយពង្រីកហួសពីរាជធានី វិទ្យាស្ថានពហុបច្ចេកទេសភូមិភាគតេជោសែនបានបង្កើតខ្លួននៅតាមខេត្តនានា ដោយផ្តល់ជូននូវកម្មវិធីសមស្របដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្រូវការ និងឱកាសក្នុងតំបន់។
បាត់ដំបង សៀមរាប តាកែវ និងកំពត នីមួយៗរៀបចំវិទ្យាស្ថានទាំងនេះ ដោយផ្តល់ជូនជំនាញពី៧ទៅ ១១ មុខវិទ្យា។ ដូច្នេះវាដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើវិមជ្ឈការលើការអប់រំ និងធ្វើឱ្យការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសអាចចូលដំណើរការបាននៅទូទាំងប្រទេស។
ការចែកចាយជាយុទ្ធសាស្ត្រនេះជួយធានាថា យុវជនក្រីក្រ និងងាយរងគ្រោះមកពីតំបន់ផ្សេងៗគ្នាមានឱកាសទទួលបានជំនាញសំខាន់ៗនៅជិតផ្ទះ ជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ និងកាត់បន្ថយភាពខុសគ្នានៃការអប់រំ៕