ភ្នំពេញ៖ ក្នុងប្រទេសដែលមិនមានប្រព័ន្ធកែច្នៃផ្លូវការ អ្នករើសអេតចាយ មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការកាត់បន្ថយកាកសំណល់ប្លាស្ទិកដែលត្រូវបានបោះចោលពាសពេញដងផ្លូវ ដែលគ្រាន់តែភ្នំពេញមួយមានសំរាមសរុបរហូតដល់ ៣ ០០០ តោន ក្នុង ១ ថ្ងៃ។
ជាការផ្ដល់តម្លៃ និងកិត្ដិយសដល់ពួកគេ ជាងថតរូបសញ្ជាតិព័រទុយហ្គាល់ លោក មីហ្គែល ជេរ៉ូនីម៉ូ បានបើកពិព័រណ៍រូបថតរយៈពេល ១ ខែចាប់ថ្ងៃទី ៨ ខែមករានេះ នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា ដែលបង្ហាញពីដំណើរការនៃការកែច្នៃសំរាមនៅកម្ពុជាក្រោមការមើលរំលងពីក្រសែភ្នែកមនុស្សជាច្រើន។
លោក ជេរ៉ូនីម៉ូ បានឲ្យដឹងថា៖ «ពិព័រណ៍នេះស្ដីពីដំណើរកែច្នៃសំរាមក្រៅផ្លូវការនៅកម្ពុជា ចាប់ពីប្លាស្ទិកត្រូវបានរើសតាមដងផ្លូវដោយក្រុមអេតចាយ រហូតដល់ការកែច្នៃលក់ទៅកាន់ប្រទេស វៀតណាម ឬថៃ»។
លោកនិយាយថា ពិព័រណ៍នេះចង់បង្ហាញពីអ្វីដែលមនុស្សជាច្រើនមើលមិនឃើញកងទាហានគ្មានឯកសណ្ឋាន។ លោកសម្គាល់ឃើញពីការរើសអើង និងភាពអាណិតអាសូរពីសាធារណៈចំពោះក្រុមអ្នករើសអេតចាយ ដែលពួកគេខិតខំសម្អាត និងកែច្នៃសំរាមប្លាស្ទិក។
ជាងថតរូបដែលមកសំចតនៅភ្នំពេញ ៣ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «វាជាការផ្ដល់តម្លៃដល់អ្នករើសអេតចាយដែលពួកគេរងនូវការមាក់ងាយ ព្រមទាំងឲ្យមហាជនបានឃើញពីវីរភាពក្នុងការសម្អាតទីក្រុង និងសង្គ្រោះប្លាស្ទិកជាច្រើនពីគំនរសំរាមរៀងរាល់ថ្ងៃ។ ខ្ញុំគិតថា នោះហើយជាតួនាទីចម្បងរបស់អ្នករើសអេតចាយ»។
ដើមកំណើតជាជនជាតិវៀតណាម និងបានរស់នៅកម្ពុជា ៣ ទសវត្សរ៍ ដែលប្រើឈ្មោះបិទបាំងអត្ដសញ្ញាណ អ្នកស្រី គីម ភូក បាននិយាយថា អ្នកស្រីបានទិញសំរាមប្លាស្ទិក ដូចជា ដបទឹក កែវកាហ្វេ និងប្លាស្ទិកផ្សេងៗទៀតក្នុងតម្លៃ ៥០០ រៀល ១ គីឡូក្រាម។ ប្លាស្ទិកមិនទាន់បែងចែក អ្នកស្រីទិញក្នុងតម្លៃ ៣០០ រៀល ក្នុង ១ គីឡូក្រាម។
លោក ជេរ៉ូនីម៉ូ បានបន្ដថា៖ «អ្នកស្រី គីម ភូក តែងតែលាងសម្អាតប្លាស្ទិកទាំងនេះដោយដៃទទេ រួចគាបឲ្យតូចលក់ទៅកាន់រោងចក្រ ដែលផលិតកៅអីជ័រ កញ្ច្រែង និងវត្ថុជ័រផ្សេងៗទៀត»។
អ្នកស្រី គង់ វណ្ណៈ ស្ដ្រីមេម៉ាយកូន ៣ នាក់ អត់ផ្ទះសំបែង ដែលរស់នៅ ជាអ្នករើសអេតចាយបានច្របាច់ស៊ីប្លេដៃពេលអូសរទេះដើរតាមដងផ្លូវ។ ពលរដ្ឋដែលមានសម្ភារលក់បានចេញមកក្រៅដោយភ្ជាប់ជាមួយសម្បកដប និងកំប៉ុងស្រាបៀរ។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា៖ «អ្នករើសអេតចាយអាចរកចំណូលបានពី ១ ម៉ឺន ទៅ ៣ ម៉ឺនរៀល ក្នុង ១ ថ្ងៃអាស្រ័យលើថ្ងៃខ្លះសំណាង អាកាសធាតុល្អ ឬស្ថានភាពសុខភាពអំណោយផល។ ការខកខានការងារ ១ ថ្ងៃ មានន័យថា អត់លុយទិញបាយហូបផងដែរ។ ទោះស្ថានភាពរស់នៅក្រីក្រ ពួកគេជាអ្នកប្រែក្លាយសំរាមប្លាស្ទិក ១១ ភាគរយ ទៅជាវត្ថុប្រើប្រាស់ឡើងវិញ»។
ក្រោយពីគាបសង្កត់ឲ្យតូចៗ ប្លាស្ទិកដែលបែងចែករួចត្រូវបាននាំចេញទៅលក់ឲ្យប្រទេសជិតខាង។ លោក ជេរ៉ូនីម៉ូ បានឲ្យដឹងថា កម្ពុជាមិនទាន់មានកន្លែងកែច្នៃសំរាមផ្លូវការដើម្បីគ្រប់គ្រងកាកសំណល់នៅឡើយទេ។
ប្រទេស ថៃ គ្រោងហាមឃាត់ដល់ការនាំចូលសំរាមទាំងអស់ជាផ្លូវការនៅឆ្នាំក្រោយ ហើយវៀតណាមក៏អនុវត្ដនៅឆ្នាំ ២០២៥ ឯកម្ពុជាក៏កំពុងត្រៀមស្វែងរកដំណោះស្រាយផងដែរ។
ជាងថតរូបព័រទុយហ្គាល់រូបនេះ បានបន្ថែមថា៖ «អង្គការមួយចំនួនកំពុងចាប់ផ្ដើមដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ ជាក់ស្ដែង ក្រុមហ៊ុនកែច្នៃសំរាមមួយនៅបាត់ដំបង បានធ្វើការកែច្នៃថង់ប្លាស្ទិកស្ដើង និងក្រាស់ដោយការបែងចែក សម្អាត កាត់ និងរំលាយទៅតាមទំហំផ្សេងៗ។ លើសពីនេះ ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន Gomi Recycle 110 កំពុងសាងសង់រោងចក្រ ២ នៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសភ្នំពេញ និងខេត្ដស្វាយរៀង។ រោងចក្រទាំង ២ អាចកែច្នៃសំរាមពី ២ ទៅ ៣ តោន ក្នុង ១ ថ្ងៃ និងបង្កើតជាអេកូឥដ្ឋសម្រាប់កិច្ចការសំណង់»។
ចំពោះក្ដីកង្វល់ផ្សេងទៀត លោកបានឲ្យដឹងថា គឺជាការគ្រប់គ្រងសំណល់សើម ដូចជាអាហារសល់ បន្លែរលួយ និងកាកសំណល់ពីមន្ទីរពេទ្យ ដែលត្រូវបានទុកដាក់ដោយគ្មានការយកចិត្ដទុកដាក់ស្ថិតក្នុងចំណោមសំរាមដទៃទៀត។
លោក ជេរ៉ូនីម៉ូ បាននិយាយថា៖ «សំណល់គ្រោះថ្នាក់ ដូចជាសំរាមពីមន្ទីរពេទ្យត្រូវបានដាក់ក្នុងធុង ឬដាក់ចោលតាមដងផ្លូវ ដូចបណ្ដាសំរាមគ្មានគ្រោះថ្នាក់ដទៃទៀតដែរ។ អ្នករើសអេតចាយមកកាន់ប៉ះដោយអត់ដឹងជាមុន។ វាអាចមានជាតិពុល ឬនាំឲ្យឆ្លងរោគថែមទៀត»។
លោកអះអាងថា បើគ្មានអ្នករើសអេតចាយគ្មានសំរាមត្រូវបានកែច្នៃឡើយ។ ដូច្នេះ សាធារណជនគួរតែចាប់ផ្ដើមផ្ដល់ការគោរព និងដឹងគុណចំពោះកិច្ចការរបស់ពួកគេ។
វាជាជីវិតដ៏លំបាក ដែលពួកគេកំពុងជួបប្រទះ ដូច្នេះ យើងត្រូវតែយកចិត្ដទុកដាក់ចំពោះពួកគេ ដោយសារពួកគេមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងវិបតិ្ដកាកសំណល់។
ឧបត្ថម្ភដោយ Ali Al-Nasani មកពី Heinrich Boell Foundation ពិព័រណ៍អេតចាយ នឹងបន្ដបើកទ្វារដល់ថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈ នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា លើវិថីលេខ ២០០ ក្រុងភ្នំពេញ។
សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិត សូមចូលទៅកាន់ទំព័រអ៊ីនស្ដាក្រាមលោក មីហ្គែល ជេរ៉ូនីម៉ូ migueljeronimophotography ឬទាក់ទងលេខទូរស័ព្ទ ០១០ ២៩៨ ០៩១៕