ភ្នំពេញៈ ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប ដែលមានក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបប្រមាណ ៤០០ ក្រុមហ៊ុន បានចាត់ទុក ថា ប្រសិនជា មានការដកចេញនូវពន្ធអនុគ្រោះ EBA ពីកម្ពុជាមែននោះ វានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់បណ្តាក្រុមហ៊ុនធុរកិច្ចមកពី EU។ បញ្ហានេះតំណាងធុរកិច្ច EU-Asean និងជួបពិភាក្សាដោយផ្ទាល់ជាមួយតំណាងក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបលើបញ្ហានេះ ព្រោះវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខាតបង់នូវផលប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបជាច្រើនដែលកំពុងវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
យោងតាមហ្វេសប៊ុកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានស្រង់សម្ដីក្រុមហ៊ុនធុរកិច្ចនេះបានឲ្យដឹងថា៖ «លោកអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន សភាអឺរ៉ុបដែលមានក្រុមហ៊ុនប្រមាណ ៤០០ ក្រុមហ៊ុនបានចាត់ទុកថា ប្រសិនបើមានការដកចេញនូវពន្ធអនុគ្រោះ EBA ពីកម្ពុជាមែននោះ វានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់បណ្តាក្រុមហ៊ុនធុរកិច្ចមកពី EU»។
ក្ដីបារម្ភនេះបានឲ្យដឹងនៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីកាលពីម្សិលមិញរវាងលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងតំណាងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ានសហភាពអឺរ៉ុបនៅក្នុងទីក្រុងប្រ៊ុចសែលនៃប្រទេសបែលហ្ស៊ិក ខណៈដែលលោកកំពុងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប ដោយបានអះអាងថា កម្ពុជាគ្មានបំណងតបតបង្កការលំបាកដល់ក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបទេ ទោះបីមានការគំរាមដក EBA ក៏ដោយ។
លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី ១៨ តុលា បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោក ម៉ាទីន ហេយ តំណាងក្រុមប្រឹក្សា ធុរកិច្ចអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប និងជាប្រធានក្រុមហ៊ុនបូសស៍ (Bosch) ប្រចាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍បានលើកបញ្ហាថា កន្លងមកមានប្រទេសមួយចំនួនក្នុងសហភាពអឺរ៉ុបបានធ្វើការគំរាមដល់កម្ពុជា និងសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងការដកចេញនូវ “ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម (Everything But Arms (EBA) ដោយសំអាងលើហេតុផលមួយចំនួន។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងចំពោះមុខវិនិយោគិន និងមន្ត្រីសំខាន់ៗមកពី ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ានសហភាពអឺរ៉ុបថា៖ «ទោះបីជាសហភាពអឺរ៉ុបមានបំណងដាក់ទណ្ឌកម្មដក EBA ពីកម្ពុជាយ៉ាងណាក្តីក៏កម្ពុជាមិនសងសឹកទៅលើក្រុមហ៊ុនមកពីសហគមន៍អឺរ៉ុប ឬមកពីបណ្តាប្រទេសដទៃឲ្យមានការពិបាក ឬទទួលការខាតបង់ដោយសារការសម្រេចចិត្តមិនត្រឹមត្រូវរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែរ គឺសម្តេចតេជោ សុំធានាមិនឲ្យកើតមានឡើយ ប៉ុន្តែធានាការពារនូវផលប្រយោជន៍ ហើយសម្តេចតេជោសូមអញ្ជើញក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបទៅវិនិយោគឲ្យកាន់តែច្រើនឡើងថែមទៀតនៅប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា៖ «ការពិភាក្សារវាងអាស៊ាន និងសហភាពអឺរ៉ុបជាមួយកម្ពុជាគឺមិនមែនត្រឹមតែការពិភាក្សាលើបញ្ហានយោបាយនោះទេ គឺយើងពិភាក្សាគ្នាផងដែរទៅលើបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម។ កន្លងមក EU ក៏បានជួយដល់កម្ពុជាយ៉ាងច្រើនព្រោះចង់ឃើញកម្ពុជារីកចម្រើន។ ប៉ុន្តែប្រសិនជា EU សម្រេចដកចេញ EBA គឺហាក់បីដូចជា EU បោះបង់ចោលនូវអ្វីៗដែលខ្លួនបានខិតខំធ្វើកន្លងមកនៅកម្ពុជា។ ដូច្នេះសូមឲ្យសហភាពអឺរ៉ុបមុនសម្រេចអ្វីគឺត្រូវពិនិត្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហើយស្តាប់ចំពោះមតិយោបល់ក្រុមអ្នកធុរកិច្ចនៅអឺរ៉ុបផងដែរ»។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានអះអាងថាក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុប មានគម្រោងដឹកនាំក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជានាឆ្នាំ ២០១៩ ដើម្បីណែនាំក្រុមហ៊ុននៅអឺរ៉ុបមួយចំនួនធំថែមទៀតទៅវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះក្រុមធុរកិច្ចអឺរ៉ុបមានជំនឿ និងទុកចិត្តកម្ពុជា ហើយមានបំណងមកវិនិយោគនៅកម្ពុជារយៈពេលវែង។ ទី ១ ដឹកនាំគណៈប្រតិភូធុរកិច្ចអឺរ៉ុបទៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកឱកាសវិនិយោគរយៈពេលវែង និងទី ២ ជួយគាំពារលើផ្នែកសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យា ABS ដែលជាបច្ចេកវិទ្យាដ៏ល្អរបស់ក្រុមហ៊ុន BOSCH សម្រាប់យានយន្តគ្រប់ប្រភេទ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖ «ឥឡូវនេះយើងបានដឹងហើយអំពីសភាពការណ៍ពិតរបស់កម្ពុជា សហភាពអឺរ៉ុបខ្លួនឯងគឺត្រូវស្តាប់តាមមតិរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអឺរ៉ុបខ្លួនឯងផ្ទាល់ តើពួកគេពេញចិត្តវិនិយោគនៅកម្ពុជាដែរទេ? គឺមិនត្រូវដាក់ការគាបសង្កត់ណាមួយដែលប្រាសចាកការពិតប្រឆាំងនឹងបំណងប្រាថ្នារបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា និងអ្នកវិនិយោគិនអឺរ៉ុបឡើយ ព្រោះលក្ខខណ្ឌការងារ ប្រាក់ខែ និងផលប្រយោជន៍បុគ្គលិកកម្មករ ជាពិសេសកម្មការិនីក៏កាន់តែប្រសើរឡើង»។
ទន្ទឹមនឹងនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានអញ្ជើញក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន-សហភាពអឺរ៉ុបទៅចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ីអឺរ៉ុប (ASEM) ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។ ការផ្តល់នូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម (EBA) គឺសម្រាប់ប្រទេសក្រីក្រក្នុងការនាំយកផលិតផល និងទំនិញនានាមកកាន់ទីផ្សារ EU ដោយមានការអនុគ្រោះពន្ធ ហើយមិនអាចផ្តល់ជូនជារៀងរហូតនោះបានឡើយ។
លោក ហ៊ុន សែន កំពុងបំពេញបេសកកម្មជាមួយគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី ១២ ដែលធ្វើឡើងចន្លោះថ្ងៃ ១៨ និង ១៩ ខែតុលាក្រោមប្រធានបទ៖ «អឺរ៉ុប និងអាស៊ី៖ ដៃគូសកលសម្រាប់បញ្ហាប្រឈមសកល» ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងតំបន់អាស៊ី និងអឺរ៉ុបក្នុងនោះមានជំនួបទ្វេភាគីជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយមេដឹកនាំសំខាន់ៗ ដូចជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនលោក Li Keqiang។
កិច្ចប្រជុំដោយឡែកនៅសហភាពអន្តរសភា (IPU):
លោកស្រី Gabriela Cuevas Barron ប្រធានសហភាពអន្តរសភា Inter-Parliamentary Union (IPU) បានស្នើដល់លោកស្រី ឃួន សុដារី អនុប្រធានទី ២ នៃរដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដើម្បីបង្កើតឲ្យមានបេសកកម្មមួយរបស់អ្នកច្បាប់ IPU ដើម្បីជួបជជែកជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជាអំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ ខណៈដែលសភាកម្ពុជាអះអាងថាស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាត្រូវបាន «មជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ និងពួកអគតិ» នាំគ្នាដើរបំភ្លៃការពិត បោកប្រាស់អន្តរជាតិក្នុងចេតនាយង់ឃ្នងបំផ្លិចបំផ្លាញជាតិកម្ពុជា។
លោកស្រី ឃួន សុដារី បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់នៃសមាជិករដ្ឋសភាចូលរួមមហាសន្និបាតសហភាពអន្តរសភា (IPU) លើកទី ១៣៩ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ដល់ថ្ងៃទី ១៨ ខែតុលានាទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វ៊ីសដែលធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ «ភាពជាថ្នាក់ដឹកនាំសភាក្នុងការជំរុញសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍក្នុងយុគសម័យនៃនវានុវត្តន៍ និងការផ្លាស់ប្តូរតាមបែបបច្ចេកវិទ្យា។
ថ្លែងនៅចំពោះមហាសន្និបាតកាលពីថ្ងៃពុធលោកស្រី សុដារី បានអះអាងថា នៅកម្ពុជាមានគណបក្សនយោបាយច្រើនកំពុងអនុវត្តសកម្មភាពរបស់ពួកគេស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងអនុលោមតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
លោកស្រីថ្លែងក្នុងន័យដើមថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជាឥឡូវជាប្រទេសមួយដែលគោរពយ៉ាងមុតមាំនូវគោលការណ៍ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដោយមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ដែលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជ្រើសរើសមេដឹកនាំរបស់ខ្លួនបាន។ យើងគឺជារដ្ឋ អធិបតេយ្យ ឯករាជ្យ បូរណភាព ដែនដីពេញលេញមួយដែលគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់ ហើយនិយាយរួមគឺជានីតិរដ្ឋ។ សន្តិភាពបើគ្មានការអភិវឌ្ឍគឺមិនអាចមានស្ថិរភាពបានទេ»។
កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី ១៦ តុលា លោកស្រី សុដារី បានអះអាងក្នុងជំនួបទ្វេភាគីជាមួយលោកស្រី Gabriela Cuevas Barron ថាមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ និងពួកអគតិមួយក្តាប់តូចនាំគ្នាដើរបំភ្លៃការពិត បោកប្រាស់អន្តរជាតិក្នុងចេតនាយង់ឃ្នងក្នុងការបំផ្លិចបំផ្លាញជាតិកម្ពុជាអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុសុ្សដែលកំពុងតែរីកចម្រើនឥតឈប់ឈរក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ៧% ជាប្រចាំ។ លោកស្រី Gabriela Cueva Barron បានឯកភាពការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ឃួន សុដារី៕