.jpg)
ជនជាតិភាគតិចសួយ នៃសហគមន៍កោដូនតី ជួបប្រជុំគ្នាកន្លងមក។ សហការី
កំពង់ស្ពឺៈ ជនជាតិដើមភាគតិចសួយ នៃសហគមន៍កោដូនតីក្នុងស្រុកឱរ៉ាល់ បានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ដីកសិកម្មបម្រុងទុករបស់សហគមន៍សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយរបស់ពួកគេ ខណៈមានឈ្មួញទៅបញ្ចុះបញ្ចូលពួកគេឲ្យលក់ដីទាំងនោះ។
លោក ខឿន សំរិត រស់នៅភូមិកោដូនតី ឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ថ្លែងកាលពីថ្ងៃអង្គារថា កាលពីថ្ងៃចន្ទ អ្នកចាស់ទុំជនជាតិដើមភាគតិចសួយនៃសហគមន៍កោដូនតី បានប្រជុំប្រាប់អ្នកភូមិទាំងអស់នៅក្នុងសហគមន៍នេះថា មានគេចង់ទិញដីរបស់សហគមន៍ ១០ ហិកតា ក្នុងតម្លៃ ២ ៥០០ ដុល្លារក្នុង ១ ហិកតា ដើម្បីរៀបចំអភិវឌ្ឍដំណាំចម្ការស្វាយចន្ទី។
លោកបន្តថា គ្រួសាររបស់លោក និងអ្នកភូមិប្រមាណជាង ១០០ គ្រួសារទៀតបានជំទាស់ការលក់ដីនោះ ប៉ុន្តែអ្នកភូមិប្រមាណ ១០០ គ្រួសារផ្សេងទៀត បានគាំទ្រឲ្យលក់ដីនោះ ដើម្បីយកលុយមកដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះខាត នៅក្នុងសហគមន៍។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដីនោះមានទីតាំងស្ថិតនៅខាងកើតជាប់មាត់ស្ទឹងតាគ្រាំង។ វាជាដីកសិកម្មបម្រុងទុកសម្រាប់ចែកជូនបងប្អូនជនជាតិដើមសួយយើង ដែលទើបរៀបការគ្រួសារថ្មីហើយខ្វះដីសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិត។ បើយើងលក់វានៅពេលនេះ យើងនឹងគ្មានដីចែកជូនកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់យើងទេ»។
លោក ប៊ិន ខឿន ដែលជាចាស់ទុំនៅក្នុងសហគមន៍នេះថ្លែងថា កាលពីឆ្នាំ ២០០៧ រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងបរិស្ថានបានសម្រេចកាត់ដីទំហំ ៣ ០៨២,៧ ហិកតា ពីតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ទៅឲ្យជនជាតិដើមភាគតិចសួយ នៃសហគមន៍កោដូនតីធ្វើការគ្រប់គ្រង ដើម្បីសង់លំនៅឋាន បង្កបង្កើនផល និងរក្សាទុកសម្រាប់ចែកជូនកូនចៅជំនាន់ក្រោយរបស់ខ្លួន។
លោកបន្តថា កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ អាជ្ញាធរស្រុក និងមន្ត្រីដែនជម្រកបានស្នើសុំខ្ចីដីសហគមន៍ចំនួន ៣០៥ ហិកតា យកទៅបង្កើតជាថ្នាលបណ្ដុះកូនឈើ និងសាងសង់មជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ជនជាតិ ប៉ុន្តែក្រោយមកដីនោះ ត្រូវបានក្លាយជាសម្បត្តិឯកជនរបស់ក្រុមហ៊ុនមួយ ដែលបច្ចុប្បន្នគេដាំស្វាយចន្ទី និង ដំណាំហូបផ្លែមួយចំនួនទៀត។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ តាមរយៈអាជ្ញាធរស្រុកប្រធានសហគមន៍ និងអ្នកភូមិភាគច្រើន បានឯកភាពគ្នា ផ្ដិតមេដៃកាត់ដីសហគមន៍ ២២០ ហិកតាបន្ថែមទៀត លក់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ដោយក្នុង ១ គ្រួសារ ទទួលបានប្រាក់ ១ លានរៀល។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ឥឡូវនេះមានគេមករកសុំចែកដីពីសហគមន៍យើងប្រមាណ ១០ ហិកតាទៀត ដោយអះអាងនឹងជួយអភិវឌ្ឍន៍ធ្វើផ្លូវស្ពាន និងបង្កើតកសិដ្ឋានចម្ការស្វាយចន្ទីឲ្យសហគមន៍យើង ៥ ហិកតា ព្រមទាំងទិញគោជូនសហគមន៍ក្នុង ១ ភូមិៗចំនួន ៥ ក្បាលនិងលុយក្នុង ១ គ្រួសារ ២០ ម៉ឺនរៀល ប្រសិនបើអ្នកភូមិយល់ព្រមផ្ដិតមេដៃលក់ដីឲ្យពួកគេ»។
បច្ចុប្បន្នសហគមន៍កោដូនតីមានពលរដ្ឋចំនួន ៣១២ គ្រួសារ រស់នៅក្នុងភូមិចំនួន ៣ រួមមានភូមិកោដូនតី ភូមិពុទ្រានិងភូមិតានិល នៃឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។
ជុំវិញករណីនេះ លោក ផល នឿន ប្រធានសហគមន៍កោដូនតី បានទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានករណីនេះមែនប៉ុន្តែអ្នកភូមិ នៅមិនទាន់ស្រុះស្រួលគ្នាទេ ខណ:អ្នកចង់សុំទិញដីពីសហគមន៍ឈ្មោះយាយម៉ា នៅមិនទាន់បញ្ជាក់ពីជំហររបស់គាត់ថាទិញឬមិនទិញ។
លោកនឿននិយាយថា៖ «យាយម៉ាបានសួរមកខ្ញុំថា គាត់ចង់ទិញដីសហគមន៍យើងខ្ញុំ ១០ ហិកតា ដើម្បីបើកផ្លូវចូលទៅដីចម្ការរបស់គាត់ ប៉ុន្តែបងប្អូនក្នុងសហគមន៍យើង នៅមិនទាន់ឯកភាពគ្នានៅឡើយទេ ណាមួយដីនោះវាជាដីកសិកម្មបម្រុងទុក របស់សហគមន៍យើងផង»។
អ្នកស្រី ចាន់ អុីមួយ ហៅយាយម៉ា កាលពីថ្ងៃអង្គារបានបដិសេធថា អ្នកស្រីមិនមានបំណងទិញដីសហគមន៍រហូតដល់ ១០ ហិកតានោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីទទួលស្គាល់ថា អ្នកស្រីត្រូវការទិញដីអ្នកភូមិមួយចំនួន ដែលនៅបាំងដីរបស់អ្នកស្រី សម្រាប់បើកធ្វើជាផ្លូវចូលទៅដី និងកសិដ្ឋានរបស់អ្នកស្រី ព្រោះអ្នកស្រីបារម្ភខ្លាចក្រុមហ៊ុនចិនមួយដែលនៅក្បែរនោះ គេបិទផ្លូវឈប់ឲ្យឆ្លងកាត់។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំពិតជាប្រាប់ទៅមេសហគមន៍របស់ពួកគេថាខ្ញុំចង់ជួយកសាងផ្លូវ ១ ខ្សែ និងស្ពានចំនួន ២ សម្រាប់ជាប្រយោជន៍របស់ពួកគេ និងជួយឈូសឆាយដីធ្វើចម្ការស្វាយចន្ទីឲ្យពួកគេ ៥ ហិកតា ដើម្បីជួយដោះស្រាយជីវភាពរបស់ពួកគេបើសិនជាពួកគេយល់ព្រមផ្ដិតមេដៃគាំទ្រឲ្យខ្ញុំជួយដល់ពួកគេ ក្នុងការធ្វើផ្លូវនោះ ព្រោះវាក៏មានប្រយោជន៍សម្រាប់ខ្ញុំដែរ។ ប៉ុន្តែបើពួកគេមិនយល់ព្រមខ្ញុំក៏មិនបង្ខំដែរ»។
លោក ជា ហ៊ាន ប្រធានអង្គការការពារបរិស្ថាន និងប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បាននិយាយថា ដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច គឺជាដីសមូហភាពដែលមិនអាចទិញលក់បានទេ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នមានឈ្មួញដីជាច្រើន កំពុងប្រើល្បិចបោកបញ្ឆោត បងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចឲ្យលក់ដីសហគមន៍ទៅឲ្យពួកគេ តាមរូបភាពផ្សេងៗដោយខុសច្បាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រុមការងារយើងខ្ញុំកំពុងឃ្លាំមើល និងស្រាវជ្រាវស្វែងរកភ័ស្ដុតាងឲ្យបានច្បាស់ ដើម្បីដាក់ជូនរដ្ឋាភិបាល ពិនិត្យ និងសម្រេច»។
លោក មួង ធី អភិបាលស្រុកឱរ៉ាល់ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃពុធម្សិលមិញថា ថ្វីបើដីនោះរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ឲ្យសហគមន៍គ្រប់គ្រង និងអាស្រ័យផលជាយូរមកហើយក្ដី ប៉ុន្តែពួកគាត់គ្មានសិទ្ធិកាត់ដីទាំងនោះទៅលក់ឬឲ្យទៅអ្នកណាម្នាក់ដែលមិនមែនជាសមាជិកនៃសហគមន៍របស់ខ្លួនបានឡើយ។ «ការកាត់ដីសហគមន៍យកទៅលក់ឲ្យឈ្មួញឬតតីយជនដែលមិនស្ថិតក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគាត់នោះ គឺជាអំពើល្មើសច្បាប់។ យើងនឹងចុះពិនិត្យស្រាវជ្រាវលើករណីនេះបើសិនជាពួកគេធ្វើបែបនោះមែនយើង នឹងទប់ស្កាត់ និងចាត់វិធានការទៅតាមផ្លូវច្បាប់»។
លោកបន្ថែមថា មកទល់ពេលនេះដីសហគមន៍កោដូនតីនៅមិនទាន់បានចុះបញ្ជីជាដីសមូហភាពនោះទេ ព្រោះមានប្រជាពលរដ្ឋខ្លះនៅក្នុងសហគមន៍នេះ បានដកខ្លួនចេញពីសមាជិករបស់សហគមន៍ និងស្នើសុំចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិដីធ្លីដាច់ដោយឡែក៕
