ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឲ្យជនរួមជាតិ កម្មករកម្មការិនី និងវិនិយោគិនទាំងអស់មានស្មារតីនឹងនរ ហើយជឿជាក់លើរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាដែលកើតមានដោយសារផលប៉ះពាល់នៃវីរុសកូរ៉ូណា និងការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ ភាគរយ។
លោកបានថ្លែងសារពិសេសជូនជនរួមជាតិខ្មែរ និងឆ្លើយសំណួរ អ្នកសារព័ត៌មានជាង ៤ ម៉ោងកាលពីម្សិលមិញនៅវិមានសន្តិភាពពាក់ព័ន្ធស្ថានភាពថ្មីៗដែលពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះនោះគឺជំងឺកូរ៉ូណា ឬកូវីត ១៩ និងបញ្ហាមួយទៀតដែលកម្ពុជាកំពុងប្រឈមគឺការបាត់បង់ ២០ ភាគរយនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីសហភាពអឺរ៉ុប។
លោកបានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឲ្យជនរួមជាតិ វិនិយោគិន ធុរជន អាជីវករ និងក្មួយៗកម្មករនិយោជិតទាំងអស់សូមមានស្មារតីនឹងនរមានជំនឿទុកចិត្តលើរាជរដ្ឋាភិបាលបន្តកិច្ចការងារ និងសកម្មភាពជីវិតប្រចាំថ្ងៃជាធម្មតា ប្រឹងប្រែងអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្តក្នុងការធ្វើធុរកិច្ចក៏ដូចជាក្នុងការបំពេញការងារ និងចូលរួមអនុវត្តនូវវិធានការទាំងអស់ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញមកនេះប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ស្មារតីប្រឹងប្រែងអស់ពីកម្លាំងកាយចិត្ត ស្មារតីស្រឡាញ់ និងជួយយកអាសាគ្នាក្នុងគ្រាលំបាក ស្មារតីស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិ ស្មារតីយកឈ្នះឲ្យបានលើរាល់បញ្ហាប្រឈមទាំងឡាយចំពោះមុខ ស្មារតីជឿជាក់ថាកម្ពុជានឹងខ្លាំងជាងពេលមុនៗ នៅពេលឆ្លងផុតពីបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ និងស្មារតីជឿជាក់លើអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាងសម្រាប់គ្រប់ជំនាន់តទៅមុខទៀតក្រោមម្លប់ដ៏ត្រជាក់នៃសុខសន្តិភាពដែលយើងខិតខំសម្រេចបានដោយលំបាកលំបិនជាមួយនឹងពលិកម្មដ៏ធំធេងមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន»។
លោកលើកឡើងថា វិស័យកាត់ដេរ និងទេសចរណ៍នឹងរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ។ ចំពោះវិស័យកាត់ដេរ រោងចក្រមួយចំនួនតូចបានគិតគូរព្យួរការងាររយៈពេលខ្លី ដោយសារតែមានបញ្ហានាំយកវត្ថុធាតុដើមពីប្រទេសចិនដែលកំពុងរងការវាយប្រហារដោយវីរុសកូរ៉ូណា និងដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃការដក EBA ២០ ភាគរយ។
ជាការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាទាំងនេះលោកថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់វិធានការរយៈពេលខ្លីចំនួន ៤ ចំណុចដោយចំណុចទី ១ គឺការជួយដល់វិស័យឯកជន និងវិស័យកាត់ដេរដោយពិនិត្យលើការលើកលែងពន្ធរយៈពេល ៦ ខែទៅ ១ ឆ្នាំសម្រាប់រោងចក្រដែលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរទៅតាមកម្រិតនៃផលប៉ះពាល់ជាក់ស្ដែង។ លោកឲ្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុរៀបចំរូបមន្តជាក់លាក់ ដើម្បីវាយតម្លៃដើម្បីផ្ដល់ការលើកលែងពន្ធទាំងនោះ។
វិធានការទី ២ គឺការអនុញ្ញាតឲ្យរោងចក្រមិនបង់ប្រាក់វិភាគទានហានិភ័យការងារ និងការថែទាំសុខភាព ប.ស.ស នៅក្នុងអំឡុងពេលរោងចក្រព្យួរអាជីវកម្ម។ វិធានការទី ៣ គឺរោងចក្រសហគ្រាសដែលផ្អាកសកម្មភាពផលិតរយៈពេលខ្លីដោយសារខ្វះវត្ថុធាតុដើមត្រូវចេញប្រាក់ខែ ៤០ ភាគរយនៃប្រាក់ខែអប្បបរមារបស់កម្មករ និយោជិតដែលមានចំនួន ១៩០ ដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០២០ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងចូលរួម ២០ ភាគរនៃអប្បបរមាសម្រាប់កម្មករម្នាក់។
លោកពន្យល់បន្តថា កម្មករនិយោជិតដែលបាត់បង់ការងារដែលមិនអាចរកការងារធ្វើថ្មីបាន ឬចង់ផ្លាស់ប្ដូរការងារនាពេលអនាគត ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈត្រូវរៀបចំការបណ្ដុះបណ្តាលដល់កម្មករដូចជាផ្ដល់សេវាជួយរកការងារសម្រាប់កម្មករតាមរយៈទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរដើម្បីបានការងារថ្មី និងការបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញទន់ពី ១ ទៅ ២ សប្ដាហ៍។ លើសពីនេះបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញបច្ចេកទេស ៤ ខែដើម្បីបំពាក់ជំនាញថ្មី ដើម្បីរកការងារថ្មីនឹងទទួលបានប្រាក់ខែ ១២០ ដុល្លារសម្រាប់រយៈពេល ៤ ខែ និង ២ ខែសម្រាប់បម្រុងរកការងារធ្វើមិនទាន់បាន។
លោកថ្លែងថា៖ «សរុបទៅកម្មករម្នាក់ៗនឹងទទួលបានប្រាក់ខែ ៦០ ភាគរយនៃប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ដែលមានជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១២០ ដុល្លារ។ កម្មករនិយោជិតត្រូវចូលរួមវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលខ្លីមានរយៈពេលពី ១ ទៅ ២ សប្ដាហ៍រៀបចំដោយក្រសួងការងារនៅតាមរោងចក្រ»។
វិធានការទី ៤ ក្រសួងការងារត្រូវសហការជាមួយសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា (GMAC) និងដៃគូពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីជំរុញការផ្សព្វផ្សាយនៃការបំពេញការងាររបស់គម្រោងរោងចក្រល្អប្រសើរនៅកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យអ្នកបញ្ជាទិញមើលឃើញថា កម្ពុជាបានគោរពសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ មានលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរ និងការមិនមានការប្រើប្រាស់ពលកម្មកុមារ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ចំណុចនេះគេអាចមើលឃើញហើយថា កម្ពុជាបានបម្រុងទុកហើយថានឹងមិនមានការវិលត្រឡប់នៃ EBA ដែលអ៊ីយូបានព្យួរនេះទេ។ សុំបញ្ជាក់ជូនចំពោះប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងអ្នកនយោបាយកម្ពុជាឲ្យបានច្បាស់ថា កម្ពុជានឹងមិនស្នើសុំត្រឡប់មកវិញនូវ EBA ២០ ភាគរយនោះទេ។ នេះជាការឆ្លើយតបបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ហើយកុំមកធ្វើចលនាអ្វីទាល់តែសោះ»។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំបញ្ជាក់លើចំណុចនេះកម្ពុជាមិនអាចយកច្បាប់របស់ខ្លួនអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនទៅដោះដូរនូវភាពអនុគ្រោះ ២០ ភាគរយត្រឡប់មកវិញទេ។ អ្នកសម្រេចក៏សម្រេចទៅចុះ ហើយ ហ៊ុន សែន មិនស្នើសុំឲ្យមានការយោគយល់ថា បោះឆ្នោតជំទាស់បោះឆ្នោតប្រឆាំងអីទេ គឺអនុវត្តច្បាប់។ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវយល់ថា កម្ពុជាកំពុងដើរនៅលើផ្លូវដែលខ្លួនបានជ្រើសរើសរួចមកហើយ»។
ជាមួយគ្នានេះលោកសុំឲ្យកម្មករកម្មការិនីកុំមានការបារម្ភ ព្រោះរាជរដ្ឋាភិបាលមានសមត្ថភាពដើម្បីនឹងទទួលខុសត្រូវ។ លោកថា បើយោងទៅតាមការគិតគូរទំនិញដែលកម្ពុជានាំចេញទៅអឺរ៉ុបដោយដកប្រទេសអង់គ្លេសចេញបន្ទាប់ពីប្រទេសនេះចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបនោះទំហំពន្ធដែលត្រូវបង់ គឺមានប្រហែលជាក្រោម ១០០ លានដុល្លារ ឬ ១០០ លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដូច្នេះគ្មានរឿងត្រូវយកអធិបតេយ្យភាពទៅដោះដូរជាមួយអា ១០០ លានដុល្លារទេ»។
ក្រៅពីវិធានការរយៈពេលខ្លីទាំងនេះលោកបានប្រាប់ទៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុឲ្យរៀបចំវិធានការកំណែទម្រង់មុតស្រួចបន្ថែមទៀតដែលនឹងត្រូវប្រកាសនៅថ្ងៃទី ១ ខែមេសាខាងមុខក្នុងជំនួបរវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជនលើកទី ១៩។ ដែលវិធានការនេះនឹងមានការដាក់ចេញនូវកញ្ចប់ថវិកាបន្ថែមទៀតដែរ។
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្មករបានសាទរការប្រកាសផ្ដល់ប្រាក់ ៦០ ភាគរយនៃប្រាក់ខែគោលជូនកម្មករករណីរោងចក្ររបស់ពួកគេត្រូវព្យួរការងារ។
លោកថ្លែងថា៖ «ការប្រកាសរបស់រដ្ឋាភិបាលពិតជាវិធានការដ៏ល្អដែលជួយសម្រាលនូវទុក្ខលំបាករបស់បងប្អូនកម្មករបានមួយផ្នែកធំ។ ដូច្នេះសម្រាប់ខ្ញុំ ដែលតំណាងឲ្យកម្មករ ពិតជាមានក្ដីរំភើបរីករាយមែនទែន ដែលឃើញវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលជួយសម្រាលដល់កម្មករដែលត្រូវព្យួរការងារ»។
ទោះយ៉ាងណាលោកថា ការព្យួរការងារជាទូទៅមានរយៈពេលតែ ២ ខែប៉ុណ្ណោះ។ ប្រសិនបើមានករណីរោងចក្របិទទ្វារវិញ កម្មករត្រូវទទួលបានសំណងផ្សេងៗដូចមានចែងក្នុងច្បាប់ការងារ ហើយលោកស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល ខិតខំបង្កើតការងារបន្ថែមសម្រាប់កម្មករកម្មការិនីពីព្រោះការអត់ការងាររយៈពេលយូរធ្វើឲ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ជីវភាពរបស់ពួកគេ។
លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាយល់ថាកម្ពុជាអាចដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះបាន ព្រោះកម្ពុជាធ្លាប់បានជួបបញ្ហាបែបនេះ ៣ ដងរួចហើយ រួមមានការតស៊ូក្រោយការដួលរលំនៃរបបខ្មែរក្រហម ការតស៊ូក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ដែលកម្ពុជារងការហ៊ុមព័ទ្ធសេដ្ឋកិច្ច និងបញ្ហាកើតមានក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ ១៩៩១។
លោកថា៖ «ទាំងអស់នេះកម្ពុជាសុទ្ធតែគ្មានអ្វី គ្មាន EBA តែយើងនៅតែដើរបាន។ អ៊ីចឹងទេ យើងត្រូវតែបន្តទៅទៀតគឺរដ្ឋាភិបាលមានយុទ្ធសាស្ត្របង្កើនកម្លាំងផលិតក្នុងស្រុកឲ្យកាន់តែច្រើន ហើយជាផលិតផលជាក់ស្ដែងមិនមែនតែទិន្នន័យទេ»៕