.jpg)
អ្នកចូលរួមក្នុងកម្មវិធីសម្ពោធរបាយការណ៍ពីថ្ងៃម្សិលមិញ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ របាយការណ៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្សនៅកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៩ របស់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ (UNDP) ត្រូវបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាមួយនឹងអនុសាសន៍ជាច្រើនចំណុចផ្តល់មកឲ្យកម្ពុជា ដើម្បីគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន ខណៈលោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានក៏បានចាត់ទុករបាយការណ៍នេះថាមានសារៈសំខាន់ផងដែរក្នុងការគាំទ្រផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ ។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជិត ១០០ នាក់ កាលពីម្សិលមិញបានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីសម្ពោធរបាយការណ៍នេះនៅសណ្ឋាគារឡឺរ៉ូយ៉ាល់រាជធានីភ្នំពេញ និងបានចែករំលែកនូវខ្លឹមសារជាច្រើនទាក់ទងនឹងបែបផែននៃការអភិវឌ្ឍដែលផ្តោតលើទំនាក់ទំនងរវាងការអភិវឌ្ឍមនុស្ស និងនិរន្តរភាពបរិស្ថានដោយមិនធ្វើឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ។
របាយការណ៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្សនៅកម្ពុជាដែលមានកម្រាស់ជិត ១៥០ ទំព័រ ជាភាសាអង់គ្លេសបានឲ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននៅតែបន្តពឹងអាស្រ័យខ្ពស់លើធនធានធម្មជាតិសម្រាប់ជាស្បៀងអាហារជាសំណាញ់នៃសុវត្ថិភាព និងដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណូលដែលជាកត្តាធ្វើឲ្យពួកគេងាយរងគ្រោះពេលមានវិបត្តិអាកាសធាតុកើតឡើង។
របាយការណ៍បានបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើកម្ពុជាចាត់វិធានការចាប់ពីពេលនេះតទៅ ប្រទេសនេះអាចពង្រីក និងពន្លឿនសមិទ្ធផលថ្មីៗបន្ថែមទៀតព្រមទាំងធានាថា សមិទ្ធផលទាំងនោះនៅតែបន្តនិរន្តរភាពរបស់ខ្លួនបន្តទៀត។ សមិទ្ធផលជាច្រើនអាចសម្រេចទៅបានគឺអាស្រ័យលើការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដែលគ្របដណ្តប់ដល់ជនបទដែលមានប្រជាជនប្រមាណ ៨០ ភាគរយ កំពុងរស់នៅក្នុងនោះភាគច្រើនជាអ្នកក្រីក្រ»។
របាយការណ៍ដដែលបានឲ្យដឹងបន្តថា ការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិដោយប្រុងប្រយ័ត្ននឹងជួយពង្រឹងភាពធន់របស់ពលរដ្ឋព្រមទាំងរក្សាបានសក្តានុពលចំពោះការអភិវឌ្ឍមនុស្សនាពេលអនាគតស្របពេលព្រៃឈើគឺជាធនធានធម្មជាតិសម្បូរជាងគេរបស់កម្ពុជា។
លោកស្រី Valerie Cliff ឧបការីអភិបាលកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ និងជាប្រធានស្តីទីប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក បានផ្តល់បទសម្ភាសក្នុងឱកាសនោះថា UNDP បានព្យាយាមធ្វើការជាដៃគូជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការកាត់បន្ថយ ឬការបាត់បង់ធនធានធម្មជាតិដ៏មានតម្លៃ។
លោកស្រីបន្តថា ការយកចិត្តទុកដាក់នេះគឺធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យការប្រើប្រាស់ធនធានទាំងនេះមាននិរន្តរភាពដែលមិនខុសពីប្រទេសក្នុងពិភពលោក ដែលបារម្ភពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយនាំមកនូវវិបត្តិ ជាពិសេសគឺវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាដើម។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សម្រាប់ប្រទេសជាច្រើនជុំវិញពិភពលោកមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលនឹងកម្ពុជាដែលពួកគេដោះដូរធនធានធម្មជាតិប្រើក្នុងរយៈពេលខ្លី។ ប៉ុន្តែអ្នកចង់បញ្ជាក់ថា យើងធ្វើវាដើម្បីថែរក្សា និងធ្វើឲ្យធនធានទាំងនោះមាននិរន្តរភាពសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ»។
លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានបានលើកឡើងដែរថា ជាការពិតណាស់ របាយការណ៍នេះគឺជាឯកសារមួយដែលមានសារៈសំខាន់ចូលរួមគាំទ្រដល់គោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រ និងផែនការនានារបស់ក្រសួងបរិស្ថានរួមទាំងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិរបស់កម្ពុជានៅឆ្នាំ ២០១៩ នេះ។
លោកបន្តថា ខ្លឹមសារក្នុងរបាយការណ៍នេះ ក៏ជាកត្តាជំរុញមួយជួយឲ្យការការពារធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយនិរន្តរភាពជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងត្រូវធ្វើម៉េច ដើម្បីឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាយើង ឈប់ពឹងផ្អែកលើធនធានធម្មជាតិ។ អ៊ីចឹងទេ ការគិតគូររបស់យើងត្រូវតែផ្តុំគ្នាយ៉ាងម៉េច? ការផលិតរបស់យើងយ៉ាងម៉េច?
ការទទួលបានប្រាក់ខែខ្ពស់របស់ប្រជាជនយើងជាជម្រើសល្អ»។
លោក សុខ ឃីម ប្រធានកម្មវិធីនៃអភិបាលកិច្ចធនធានធម្មជាតិ Oxfam ដែលចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍នោះបានលើកឡើងថា នេះជារឿងល្អដែលរបាយការណ៍នេះបានផ្តោតលើធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយចីរភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាពីព្រោះកម្ពុជាកំពុងរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ហើយក៏ជាពេលវេលានៃការដាក់សម្ពាធលើការធ្វើអាជីវកម្មនៃធនធានធម្មជាតិផងដែរ។
លោកថា៖ «របាយការណ៍នេះគួរតែផ្តោតយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៅលើការវិនិយោគកសិពាណិជ្ជកម្មកម្រិតធំ ការរុករករ៉ែ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកម្រិតធំ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ធនធានធម្មជាតិ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍គួរតែមានអនុសាសន៍ផងដែរចំពោះអ្នកវិនិយោគកសិពាណិជ្ជកម្មកម្រិតធំ និងក្រុមរុករករ៉ែ ដើម្បីធ្វើឲ្យអេកូទេសចរណ៍មានតុល្យភាពនៅក្នុងតំបន់វិនិយោគ និងរបៀបដែលពួកគេរួមចំណែកនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព»។
តាមរបាយការណ៍ថ្មីរបស់ UNDP បានបង្ហាញថាសហគមន៍ជាច្រើននៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះទទួលបានការអភិវឌ្ឍខ្លាំងជាងពេលណាៗទាំងអស់ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍខ្លាំងនេះបានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានខ្លាំងដូចគ្នា។ ការអះអាងដូច្នេះដោយ UNDP បានលើកជាឧទាហរណ៍មួយនៃការបាត់បង់ព្រៃឈើដែលនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ប្រទេសកម្ពុជាមានគម្របព្រៃឈើ ៥៧,០៧ ភាគរយ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ ២០១៨ កម្ពុជាមានគម្របព្រៃឈើប្រមាណ ៤៧,៨៤ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។
ជាមួយនឹងការបារម្ភនេះ UNDP បានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីទប់ស្កាត់ការនាំចេញឈើខុសច្បាប់ត្រូវចាត់វិធានការគតិយុត្ត ដើម្បីពន្លឿនការផ្លាស់ប្តូរទៅរកផលិតផលប្រកបដោយនិរន្តរភាព ហើយត្រូវខិតខំបង្កើនផលិតផលជំរុញសេដ្ឋកិច្ចនៅតាមមូលដ្ឋាន និងពង្រឹងសហគមន៍ ដើម្បីរួមគ្នាគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងការប្រើប្រាស់ដីធ្លីប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព៕
