.jpg)
លោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រពីម្សិលមិញនៅកោះពេជ្រ។ រូបថត SPM
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថាការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA គឺប្រៀបដូចជាសហភាពអឺរ៉ុប (EU) បំផ្លាញសមិទ្ធផលខ្លួនឯងដែលបានធ្វើនៅកម្ពុជា និងជាការសម្លាប់ក្រុមអ្នកប្រឆាំងផ្កាប់មុខ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដូច្នេះក្នុងពេលលោកធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិតជាង ៦ ៧០០ នាក់ នៅកោះពេជ្រកាលពីម្សិលមិញ។ លោកថ្លែងដូច្នេះស្របពេលកម្ពុជាត្រូវឆ្លើយតបទៅសហភាពអឺរ៉ុបនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែសព្វាវុធ EBA (Everything But Arm)។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សមិទ្ធផលដែលអ្នកឯងជួយខ្ញុំ ក៏ដូចជានិរាករណ៍ចោលដែរ។ ទឹកមាត់អ្នកឯងជាមួយខ្ញុំ ក៏នឹងកាត់បន្ថយដែរ មានន័យថា បានរួមចំណែកសម្លាប់ពួកអាប្រឆាំងផ្កាប់មុខតែម្ដង។ ព្រោះដំណើរការក្ដី គឺតុលាការគេប្រកាសហើយ។ អ្នកណាត្រូវជាប់យ៉ាងម៉េចអីយ៉ាងម៉េច កាត់យ៉ាងម៉េចអីពេលណាគេកាត់ពេលណាគេអីអាហ្នឹងដំណើរការរបស់តុលាការទៅ»។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថាលោកធ្លាប់ប្រាប់សហភាពអឺរ៉ុបរួចហើយថា កម្ពុជាអាចធ្វើបានចំពោះអ្វីដែលជាជម្រើសរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ អ្វីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់កម្ពុជាគឺកម្ពុជាមិនអាចធ្វើតាមអឺរ៉ុបបានទេ។ លោកបន្តថា សហភាពអឺរ៉ុបក៏ត្រូវតែដឹងដែរ ផលប៉ះពាល់ពីការដក EBA នេះមិនមែនគ្រាន់តែកម្ពុជាទេ គឺប្រជាជននៅសហភាពអឺរ៉ុបក៏ប៉ះពាល់ដែរ ដោយពួកគេត្រូវបង់ថ្លៃពន្ធច្រើនជាងមុន។
សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសចាប់ផ្ដើមដំណើរការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែកុម្ភៈ។ កាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅ សហភាពអឺរ៉ុបបញ្ជូនរបាយការណ៍អំពីការស៊ើបអង្កេតរបស់ខ្លួនមកកម្ពុជា ដោយកម្ពុជាត្រូវឆ្លើយតបក្នុងរយៈពេល ១ ខែគឺត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ១២ ខែធ្នូនេះ។ ពីម្សិលមិញលោក កុយ គួង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសបានឲ្យដឹងថាក្រសួងការបរទេសនឹងចេញផ្សាយព័ត៌មានអំពីការឆ្លើយតបនេះនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
ទោះយ៉ាងណាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ពីម្សិលមិញថា ការឆ្លើយតបនៅថ្ងៃនេះគឺជាការឆ្លើយតបចំពោះការចោទប្រកាន់របស់សហភាពអឺរ៉ុប មិនមែនជាការធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាត្រូវដាក់ការឆ្លើយតប មិនមែនការធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។ ខ្ញុំបានប្រាប់ ប្រាក់ សុខុន នេះជាការឆ្លើយតបចំពោះអ្វីដែលអ្នកឯងបានបញ្ជូនមកឲ្យខ្ញុំឆ្លើយតបគឺជាការសន្ទនា មិនមែនការធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។ យល់គ្នាឲ្យច្បាស់លើបញ្ហានេះ»។
លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថាកម្ពុជាមិនមែនរកស៊ីតែជាមួយសហភាពអឺរ៉ុបទេ តែមានដៃគូពាណិជ្ជកម្មផ្សេងទៀតជាច្រើន ហើយកម្ពុជាក៏កំពុងធ្វើពហុវិស័យក្រៅពីវិស័យកាត់ដេរផងដែរ។ លោកថាពេលនេះកម្ពុជាកំពុងសម្លឹងមើលថាតើអង់គ្លេស ចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុបឬអត់? បើទោះចាកចេញក៏ដោយ ក៏អង់គ្លេសបានប្រកាសគាំទ្រការនាំចេញរបស់កម្ពុជា ហើយអង់គ្លេសគឺជាប្រទេសនាំចូលទំនិញកម្ពុជាធំជាងគេនៅអឺរ៉ុប។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងចង់ឲ្យអង់គ្លេសចាកចេញ បន្ទាប់ពីការចាកចេញហើយចាកចេញដោយមានកិច្ចព្រមព្រៀង ហើយចាកចេញហើយ សេដ្ឋកិច្ចអង់គ្លេសនៅតែល្អដែលអាចបញ្ជាទិញពីស្រុកខ្មែរកាន់តែច្រើន»។
ទោះយ៉ាងណាលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ការដក EBA មិនមែនជាកង្វល់របស់លោកទេ កង្វល់របស់លោកគឺការខ្វះទឹកនៅក្នុងស្រុក និងតម្លៃស្រូវរបស់កសិករចុះថោក។ ឯព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិដែលលោកចាប់អារម្មណ៍ គឺការចាកចេញរបស់អង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុប បញ្ហារ៉ូហ៊ីងយ៉ា ការប្ដឹងដកតំណែងលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរ កូរ៉េខាងជើង។ លោកបញ្ជាក់សាជាថ្មីថា លោកមិនយកអធិបតេយ្យជាតិទៅដូរនឹងជំនួយ ឬភាពអនុគ្រោះជាមួយអ្នកណាទាំងអស់។
សហភាពអឺរ៉ុបបានលើកឡើងនូវអំណះអំណាងរបស់ខ្លួនថា ការដក EBA នេះគឺដោយសារតែកម្ពុជាបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស មិនគោរពតាមអនុសញ្ញាអង្គការ ILO និងដំណើរការថយក្រោយនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេស កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានពន្យល់ថាប្រជាធិបតេយ្យ ពាណិជ្ជកម្ម និងសិទ្ធិមនុស្សត្រូវតែគោរពច្បាប់ និងវិធានអន្តរជាតិ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «ខ្ញុំឯកភាព ប៉ុន្តែត្រូវតែ (ធ្វើឡើង) ជាសកល។ ប្រជាធិបតេយ្យ ឬសិទ្ធិមនុស្ស ឬពាណិជ្ជកម្មត្រូវគោរពច្បាប់ ប៉ុន្តែមិនអាចយកច្បាប់នៃក្រុមមួយឲ្យក្រុមមួយទៀតគោរពទេ។ ច្បាប់នេះត្រូវចេញពីធម្មនុញ្ញសហប្រជាជាតិ។ មិនអាចយកច្បាប់របស់ក្រុមប្រទេសមួយមកឲ្យប្រទេស និងក្រុមប្រទេសមួយគោរពទេ។ អត់ទេ។ បើនិយាយពីវិធានពាណិជ្ជកម្មមិនអាចយកវិធានរបស់ក្រុមមួយមកឲ្យក្រុមមួយគោរពទេត្រូវយកវិធាននៃអង្គការ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ ឆ្លើយជាមួយខ្ញុំអត់រួចទេ»។
ចំពោះបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងសន្តិភាពនៅកម្ពុជាលោកថ្លែងថា លោកនៅតែសង្កត់លើសន្តិភាព ព្រោះបើគ្មានសន្តិភាពទេ ក៏គ្មានដែរសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។ ទោះយ៉ាងណាលោកទទួលស្គាល់ថា សិទ្ធិសេរីភាព និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យគឺជាផ្នែកមួយដែលគាំពារដល់សន្តិភាព។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវទទួលស្គាល់ ប៉ុន្តែមេមាន់កើតមុនពងមាន់ ពងមាន់កើតមុនមេមាន់ តើមួយណាកើតមុន។ សន្តិភាពត្រូវកើតមុនទើបនាំទៅដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ ឯដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សក៏វាបំពេញឲ្យការថែរក្សាសន្តិភាពដែរ។ យើងត្រូវទទួលស្គាល់បែបនេះ»។
លោក សុខ ទូច អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងថាការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធនឹង EBA មានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅហើយ។ លោកថា ពេលនេះភាគីទាំង ២ កំពុងសម្លឹងមើលគ្នាទៅវិញទៅមក។
ចំពោះរឿងសិទ្ធិ និងប្រជាធិបតេយ្យវិញ លោកថ្លែងថាវាជាកត្តាសត្យានុម័តដែលថា គ្មានសន្តិភាព គឺគ្មានសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកថ្លែងថា បើគិតពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស គេគួរក្រឡេកទៅមើលបញ្ហានៅមជ្ឈិមបូព៌ា និងបញ្ហាជនទេសន្តរប្រវេសន៍ដែលព្យាយាមចូលទៅអឺរ៉ុប។ ដោយសារគ្មានសន្តិភាពនោះហើយទើបបានជាពួកគេត្រូវធ្វើបែបនេះ។
លោកនិយាយថា៖ «គោលដៅធំបំផុតគឺសន្តិភាពនោះហើយ បើគ្មានសន្តិភាពទេ អ្វីៗផ្សេងមិនបាច់និយាយទេ»៕
វីដេអូ៖
