ភ្នំពេញៈ អ្នកវិភាគមិនជឿថា សេចក្តីព្រាង «ច្បាប់ប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ២០១៩» នឹងអាចឆ្លងផុតព្រឹទ្ធសភា ហើយត្រូវបានអនុម័តដោយប្រធានាធិបតីអាមេរិកនោះទេ ខណៈដែលកម្ពុជាបានចាត់ទុកសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះថា ដើរផ្ទុយពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដែលប្រទេសទាំង ២ កំពុងប្រកាន់យក ក្នុងការលើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូគ្រប់វិស័យ ដោយផ្អែកលើប្រយោជន៍រួម និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។
សភាតំណាងរាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីថ្ងៃចន្ទ បានអនុម័តសេចក្តីព្រាង «ច្បាប់ប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ២០១៩» ដែលត្រូវបានស្នើដោយសមាជិកសភាលោក Ted Yoho និងគាំទ្រដោយសមាជិកសភាមួយចំនួនទៀត។ ច្បាប់នេះ មានគោលបំណងដាក់ទណ្ឌកម្មក្នុងរូបភាពបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងរឹតត្បិតទិដ្ឋាការចំពោះមន្ត្រីកម្ពុជា ដែលអាមេរិកមើលឃើញថា បានធ្វើឬចូលរួមធ្វើឲ្យខូចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
លោក Bradley Jensen Murg សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងការសិក្សាអាស៊ី នៅសាកលវិទ្យាល័យ Seattle Pacific បានចោទជាសំណួរថា តើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ អាចឈានដល់ការិយាល័យប្រធានាធិបតីអាមេរិកយ៉ាងណា។
លោកថ្លែងតាមរយៈអីុមែល កាលពីម្សិលមិញថា៖ «ខ្ញុំគិតថា សំណួរដែលធំជាងនេះគឺថា តើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ទីបញ្ចប់នឹងត្រូវបានអនុម័តឬអត់ បើគិតលើច្បាប់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែលត្រូវបានអនុម័ត ដោយសភាកាលពីមុន ហើយច្បាប់ទាំងនោះក្រោយមក បានស្លាប់នៅដំណាក់កាលព្រឹទ្ធសភា»។
លោកនិយាយថា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក កំពុងស្ថិតនៅក្នុងវិស្សមកាលរដូវក្ដៅ ដែលមានន័យថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងមិនមានការវិវឌ្ឍទៅមុខលឿនទេ។ លោកបន្តថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នឹងត្រូវឆ្លងកាត់គណៈកម្មការព្រឹទ្ធសភា ដែលពាក់ព័ន្ធហើយក៏មិនធានាថា វានឹងត្រូវបានគេយកចិត្តទុកដាក់ ឬបោះឆ្នោតគាំទ្រ នៅដំណាក់កាលគណៈកម្មការនោះដែរ កុំថាឡើយនៅដំណាក់កាលសភាទាំងមូល។
លោកបានថ្លែងថា៖ «បន្ទាប់មក បើសិនជាព្រឹទ្ធសភាអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះវាត្រូវឆ្លងកាត់គណៈកម្មការចំពោះកិច្ច ហើយត្រូវបោះឆ្នោតម្ដងទៀតនៅសភាតំណាងរាស្ត្រ និងនៅព្រឹទ្ធសភា។ ទីបញ្ចប់ថា តើវាបានទៅដល់ប្រធានាធិបតីឬអត់ ដែលគាត់បដិសេធច្បាប់នេះចោល»។
លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិយាយថា លោកមិនរំពឹងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងត្រូវបានអនុម័តដោយស្រួលៗនោះទេ។ លោកយល់ថាព្រឹត្តិការណ៍នៃការអនុម័ត នៅសភាតំណាងរាស្ត្រ ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិក ខិតជិតដល់ពេលបោះឆ្នោត ជាពេលដែលត្រូវធ្វើការទាក់ទាញការគាំទ្រ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា អ៊ីចឹង ព្រោះពេលបោះឆ្នោតជិតមកដល់ ពួកគាត់ត្រូវមានសកម្មភាពប្លែកៗ។ នៅទីបញ្ចប់ខ្ញុំមិនជឿថា ច្បាប់នេះនឹងត្រូវអនុម័តទេ សូម្បីតែជញ្ជាំងការពារជាមួយប្រទេសម៉ិកស៊ិកក៏សាងសង់មិនបានផងក្រោយពេលមិនអាចសុំការគាំទ្របាន»។
លោក សុខ ទូច ក៏បានចោទជាសំណួរថា ប្រសិនបើច្បាប់នេះ ចូលជាធរមានហើយត្រូវអនុវត្តនៅអាមេរិកនោះ តើមន្ត្រីកម្ពុជាណាខ្លះ ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិនៅសហរដ្ឋអាមេរិក?។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន អំពីការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះដោយបានសម្ដែងការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងហើយបានហៅការសំអាងនានានៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះថា គ្មានមូលដ្ឋាន ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងផ្អែកលើព័ត៌មានចាស់ហួសសម័យ។ ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទប្រកាន់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាមេដឹកនាំកាន់អំណាចយូរជាងគេនៅអាស៊ីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានវាយបកថា ការកាន់អំណាចយូរនោះពុំមែនមានន័យថា គ្មានប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ ហើយក៏មិនមែនជាបទល្មើសនោះដែរ ពីព្រោះលោក ហ៊ុន សែន បានកាន់អំណាចដោយការបោះឆ្នោត។
ទោះយ៉ាងណាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស បានចាត់ទុកការអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះថា ដើរផ្ទុយពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដែលប្រទេសទាំង ២ កំពុងប្រកាន់យក ក្នុងការលើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូគ្រប់វិស័យ ដោយផ្អែកលើប្រយោជន៍រួម និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។
ក្រសួងការបរទេសបញ្ជាក់ថា៖ «ថ្វីបើមានសម្ពាធដ៏អយុត្តិធម៌ និងការដាក់ទណ្ឌកម្មជាឯកតោភាគីពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិកក្ដី ក៏រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានជ្រើសរើសយកអភិក្រមវិជ្ជមាន ប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ និងការបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក លើវិស័យជាច្រើន ដូចជាបេសកកម្មមនុស្សធម៌ «ស្ដង់ដាមាស» MIA/POW កម្មវិធីមាតុភូមិនិវត្តន៍យ៉ាងសកម្ម ការចាប់ផ្ដើមឡើងវិញ នូវកិច្ចសន្ទនាយោធា ការគាំទ្រដល់អ្នកស្ម័គ្រចិត្ត Peace Corps និងការប្រយុទ្ធរួមគ្នាយ៉ាងសកម្មប្រឆាំងនឹងការប្រឈមផ្នែកសន្តិសុខមិនប្រពៃណី»។
ទោះយ៉ាងណា លោក Bradley Jensen Murg ថ្លែងថា ប្រសិនបើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ នៅទីបញ្ចប់ត្រូវបានអនុម័តជាផ្លូវការវានឹងមានផលអវិជ្ជមានខ្លាំងសម្រាប់អនាគតទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងកម្ពុជា គឺអាចនាំដល់ការធ្លុះធ្លាយ ជាអាចិន្រៃយ៍។ លោកថ្លែងថា សំណួរអំពីទំនាក់ទំនងអាមេរិក នឹងកម្ពុជា ត្រូវបានមើលឃើញកាន់តែច្រើនក្នុងរង្វង់នៃគោលនយោបាយរបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន នៅក្រោមរូបភាពទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងចិន។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះទទួលបានការគាំទ្រពីមន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមើលឃើញកម្ពុជាថាជាអាណានិគមចិន។ លោកថា ហេតុដូច្នេះ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងសាបនៅត្រឹមព្រឹទ្ធសភាប្រសិនបើកម្ពុជាអាចបង្ហាញឯករាជ្យរបស់ខ្លួនពីចិន៕