.jpg)
រូបបដិមា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ក្នុងទម្រង់លើកដៃប្រណម។ រូបថត ICC-Angkor
សៀមរាបៈ ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអាយស៊ីស៊ី-អង្គរ (ICC-ANGKOR) ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបង្ហាញពីទម្រង់កាយវិការពិតរបស់បដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ជាផ្លូវការថាកាយវិការពិតរបស់ព្រះអង្គស្ថិតក្នុងទម្រង់លើកព្រះហស្ដប្រណមត្រឹមដើមទ្រូង ខណៈមិនទាន់មានភ័ស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ច្បាស់នៅឡើយ ក្រោយមានការសន្និដ្ឋានខុសគ្នាពីទម្រង់កាយវិការនៃបដិមា ១ នេះ បន្ទាប់ពីបានរកឃើញដោយអ្នកស្រាវជ្រាវបារាំងដែលមានតែដងខ្លួន និងព្រះហត្ថទាំងសងខាងកំបុតនោះ។
គណៈកម្មាធិការអន្ដរជាតិសម្របសម្រួលកិច្ចគាំពារ និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រអង្គរហៅកាត់ថា អាយស៊ីស៊ី-អង្គរបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំបច្ចេកទេសលើកទី ៣៣ និងពេញអង្គលើកទី ២៦ រយៈពេល ២ ថ្ងៃនាថ្ងៃទី ១០-១១ ខែធ្នូ នៅទីស្នាក់ការអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ខេត្តសៀមរាប ដែលមានអ្នកចូលរួមជាង ៣០០ នាក់។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សា និងការធ្វើបទបង្ហាញកាលពីរសៀលថ្ងៃអង្គារ ក្រុមការងារចម្រុះមកពីអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា លោក ជាវ ប៊ុនថង និងលោក Eric Bourdonneau បានបង្ហាញថា កាយវិការពិតរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ គឺស្ថិតក្នុងទម្រង់លើកដៃប្រណមត្រឹមដើមទ្រូង។
ការប្រកាសពីការរកឃើញនេះ ព្រោះកន្លងទៅមានចម្ងល់ជាយូរមកហើយទាក់ទងនឹងទម្រង់កាយវិការពិតរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដោយអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះយល់ថា ព្រះអង្គមានកាយវិការសមាធិ ឯខ្លះទៀតថាព្រះអង្គ លើកព្រះហស្តប្រណម ប៉ុន្តែពុំទាន់មានភ័ស្តុតាងណាមួយបញ្ជាក់ច្បាស់តាមរយៈការសន្និដ្ឋានរបស់មតិនីមួយៗនៅឡើយទេ។
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានឲ្យដឹងនៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា៖ «ចំពោះការអះអាងបែបនេះក្រុមការងារចម្រុះបានបង្ហាញភ័ស្តុតាងជាច្រើនទាក់ទងនឹងការសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រ បុរាណវិទ្យា ការថតស្គែនវិភាគបែបវិទ្យាសាស្ត្រទៅលើទំហំ និងការផ្គុំបំណែកព្រះហត្ថដែលរក្សាទុកនៅអភិរក្សដ្ឋានអង្គរទៅនឹងដងខ្លួននៃបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ពិតជាត្រូវគ្នាគ្រប់ជ្រុងជ្រោយត្រង់ចំណុចដែលតភ្ជាប់គ្នា»។
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានបញ្ជាក់ថា ការរកឃើញនេះជាលទ្ធផលស្រាវជ្រាវថ្មីមួយដែលកើតចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នារវាងអ្នកជំនាញបារាំង និងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាដែលបានស្រាយបំភ្លឺនូវចម្ងល់ និងភាពប្រទាំងប្រទើសគ្នាលើការយល់ឃើញផ្សេងគ្នាឱ្យងាកមកស្របគ្នាបាន។
លោក សុខ កែវសុវណ្ណារ៉ា បុរាណវិទូនៃវិទ្យាស្ថានណារ៉ា និងបុរាណវិទ្យាបង្ការនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែធ្នូ ថាវាជាការល្អដែលមានការបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ចំពោះបដិមានេះ ដើម្បីកុំឲ្យមានការយល់ច្រឡំដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ។
លោកបន្តថា ជាយូរឆ្នាំមកហើយបដិមាដែលរកឃើញ និងតម្កល់ទុកនៅសារមន្ទីរជាតិដែលមានតែដងខ្លួន និងមានព្រះភ្នែន មិនទាន់មានការបញ្ជាក់ពីទម្រង់ជាក់លាក់ ព្រោះតែដៃទាំងសងខាងបានបាក់ និងបាត់។ បន្ទាប់ពីប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះមានការរកឃើញដៃទាំងនេះ ទើបមានការស្រាវជ្រាវ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដំបូងហ្នឹង យើងមិនបានដឹងថា ដៃហ្នឹងជារបស់បដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងយកមករក្សាទុកនៅអភិរក្សអង្គរទៅគឺយើងបានដឹងថា នេះគឺជាដៃពិតរបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧។ ការរកឃើញដៃនេះពីដំបូងគឺយើងមិនបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយទេ ដោយសារតែមិនទាន់មានគម្រោងជួសជុល និងផ្គុំដៃនេះឡើងវិញ»។
លោកលើកឡើងទៀតថាការបញ្ជាក់កាន់តែច្បាស់ ចំពោះកាយវិការពិតនេះក៏ព្រោះតែរូបព្រះអង្គលើកដៃប្រណមមិនមានឃើញស្នាមដៃនៅលើភ្នែន ហើយដៃដែលរកឃើញត្រូវបានធ្វើការប្រៀបធៀបត្រឹមត្រូវ ដោយការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា បដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ មានកាយវិការពិតជាការប្រណមបែបនេះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «នឹងធ្វើឲ្យយើងបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ពីទម្រង់ដើមនៃបដិមា ដែលតែងតែមានការសង្ស័យ និងការសន្និដ្ឋានផ្ទុយគ្នា។ ម្យ៉ាងការមិនស្គាល់ទម្រង់ដើមនេះក៏នាំឲ្យការសាងសង់តាមគំរូដើមនេះ មិនហ៊ានបន្ថែមចំណុចបាត់បង់នៃបដិមាទាល់តែសោះព្រោះអាចខុសនឹងច្បាប់ស្តីពីបេតិកភណ្ឌជាតិ។ តែនៅពេលរកឃើញបែបនេះគឺបើកឱកាសឲ្យការសាងសង់ក្រោយយកគំរូតាមបដិមាជាកាយវិការប្រណម និងត្រឹមត្រូវ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយបុរាណវិទូរូបនេះអះអាងបន្ថែមថា បើទោះជាមានការរកឃើញច្បាស់ពីកាយវិការពិតនៃបដិមារបស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដែលមានតែដងខ្លួន ព្រះសិរ ឆែបបន្តិច និងព្រះហត្ថទាំងសងខាងកំបុតនេះក៏ដោយ សម្រាប់លោកក៏បានប្រទះឃើញរូបបដិមាប្រភេទនេះដែលអាចនឹងមានទម្រង់ជាកាយវិការសមាធិ ដែលរំពឹងថានឹងមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀត។
លោកអះអាងថា៖ «ខ្ញុំមានរូបមួយទៀតសម្រាប់បង្ហាញដែលគាត់មានកាយវិការមួយទៀតក្នុងទម្រង់សមាធិ។ បដិមានេះប្រហែលគ្មានអ្នកណាមួយយកចិត្តទុកដាក់នោះទេ ដោយរាល់ថ្ងៃនេះគឺមានតែដងខ្លួនទេ ហើយនៅក្នុងប្រាសាទអង្គរវត្តតែម្តង។ បើខ្ញុំសិក្សាពីលក្ខណៈព្រះភ្នែន ពីសម្លៀកបំពាក់របស់គាត់ ខោខ្លី ឬសំពត់ខ្លីរបស់គាត់គឺរូបជ័យវរ្ម័នទី ៧ ហ្នឹងគឺជាបដិមាមានទម្រង់សមាធិ»។
ក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំរយៈពេល ២ ថ្ងៃនេះស្ថានទូតបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជា ក៏បានបង្កោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនដែរថា សារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងមួយជាមួយសារមន្ទីរសិល្បៈ អាស៊ីហ្គីម៉េត៍ (Arts asiatiquis Guimet) បារាំង មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ និងជួសជុលសារមន្ទីរបារាំង និងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា ដើម្បីរៀបចំ ពិព័រណ៍ដ៏ធំមួយផ្តោតលើបដិមាសំរឹទ្ធនានារបស់ខ្មែរដោយមានការដាក់តាំងបដិមាព្រះវិស្ណុផ្ទុំដ៏ធំនៃសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាផងដែរ។
ស្ថានទូតបារាំងអះអាងថា៖ «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងបារាំង និងកម្ពុជាដែលត្រូវបានលើកឡើង ជាពិសេសក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំទាំង ២ ខាងលើបានជួយបកស្រាយចម្ងល់ទាក់ទងនឹងព្រះហត្ថបដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ដ៏ល្បីល្បាញ។ តាមរយៈការងាររបស់អ្នកស្រាវជ្រាវនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាលាបារាំងចុងបូព៌ា នៅពេលនេះគេអាចដឹងបានថា បដិមាព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ មានព្រះហស្ដប្រណមត្រឹមដើមទ្រូង»៕
