ភ្នំពេញៈ អង្គការ HEKS/EPER របស់ស្វ៊ីសបានប្រកាសគម្រោងលើកកម្ពស់ខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មស្វាយចន្ទី និងការគ្រប់គ្រងដីធ្លី ដែលមានទឹកប្រាក់ ៧,៨ លានដុល្លារសម្រាប់រយៈពេល ៥ ឆ្នាំ។
គម្រោងដែលនឹងអនុវត្តពី ឆ្នាំ ២០១៨ ដល់ ២០២២ នេះ ត្រូវបានប្រកាសនៅក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយគម្រោងកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញដោយគេរំពឹងថា នឹងជួយបង្កើនសន្តិសុខស្បៀង និងប្រាក់ចំណូលរបស់សហគមន៍ក្រីក្រនៅតាម ជនបទ និងការគ្រប់គ្រងដីធ្លីប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។
លោក Marc Zoss ប្រធានប្រចាំអាស៊ីអឺរ៉ុប នៃអង្គការ HEKS ប្រចាំប្រទេស ស្វ៊ីស បានថ្លែងថា គម្រោងនេះនឹងជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រនៅតាមជនបទដែលចូលរួមក្នុងគម្រោងនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «សម្រាប់គម្រោងថ្មីនេះ [ខ្សែចង្វាក់ផលិតកម្មស្វាយចន្ទី និងដីធ្លី] យើងរំពឹងថា វានឹងជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីជនបទ ក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួន ៧ ដោយផ្ទាល់យ៉ាងហោចណាស់ ១០ ម៉ឺននាក់ និងដោយប្រយោលប្រមាណ ២៥ ម៉ឺននាក់»។
តាមអង្គការ HEKS/EPER គម្រោងនេះ នឹងត្រូវអនុវត្តក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួន ៧ រួមមាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ កំពង់ឆ្នាំង ព្រៃវែង ត្បូងឃ្មុំ ក្រចេះ មណ្ឌលគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង។
គម្រោងនេះផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការពង្រឹងសមត្ថភាព និងបច្ចេកទេស នៃការដាំដុះស្វាយចន្ទី ការគ្រប់គ្រងដីធ្លី និងការពង្រីកទំនាក់ទំនងទីផ្សារកសិផល ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូល និងលើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងសហគមន៍ទីជនបទ។
HEKS/EPER ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអង្គការ Swiss International NGO ក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៦ ទទួលបានជំនួយគាំទ្រពី Swiss Protestant Churches។
បច្ចុប្បន្នអង្គការនេះកំពុងធ្វើកិច្ចការនៅក្នុងប្រទេសចំនួន ៣៣ ហើយក្នុងអំឡុងពេលប្រតិបតិ្តការប្រមាណ ៤០ ឆ្នាំ នៅកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៩ អង្គការនេះ បានជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាកសិករក្រីក្រកម្ពុជា ប្រមាណជាង ៤០ ០០០ គ្រួសារ តាមរយៈការគាំទ្រស្បៀងអាហារ។
លោក ហ៊ាន វណ្ណហន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលានោះថា ស្វាយចន្ទី ជាដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់ៗទាំង ១០ នៅកម្ពុជា។
លោកបន្តថា៖ «បច្ចុប្បន្ន ប្រជាកសិករយើង កំពុងកែប្រែទម្លាប់ពីការផលិតសម្រាប់បម្រើសេចក្ដីត្រូវការរបស់ខ្លួន មកជាផលិតសម្រាប់លក់ ព្រោះមានទីផ្សារខ្ពស់។ ផ្អែកលើការប្រែប្រួលនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានថា កសិករយើងកំពុងប្រែក្លាយខ្លួនចេញពីកសិករ ទៅជាកសិពាណិជ្ជករ»។
តាមលោក វណ្ណហន ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧-២០១៨ ផ្ទៃដីដាំដុះស្វាយចន្ទីនៅ ២២ ខេត្ត មានផ្ទៃដីសរុប ១៤៩,៦៦០ ហិកតា ក្នុងនោះផ្ទៃដីប្រមូលផលបាន មានចំនួន ៨៧,៦២១ ហិកតា ដោយទទួលបានបរិមាណផល ចំនួន ១១៦,៣៤៣ តោន។
លោកបន្តថា ខេត្តដែលដាំដុះដំណាំស្វាយចន្ទី បានច្រើនជាងគេមាន ខេត្តកំពង់ធំ កំពង់ចាម ក្រចេះ និងរតនគិរី។
លោកស្រី Carin Saleno នាយកប្រចាំប្រទេសទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍នៃប្រទេស ស្វ៊ីស បានថ្លែងថា ដើម្បីឲ្យគម្រោងនេះដំណើរការបានដោយជោគជ័យចាំបាច់ត្រូវមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ពិសេស ប្រជាកសិករក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋាន និងស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «គម្រោងនេះ នឹងជួយពង្រឹងចំណេះដឹង និងបច្ចេកទេសនៃការដាំដុះស្វាយចន្ទី និងការស្វែងរកទីផ្សារច្បាស់លាស់មួយ ដែលអាចធានាបាននូវស្ថិរភាពនៃតម្លៃទីផ្សារសម្រាប់សហគមន៍»៕LA