.jpg)
កសិករកំពុងចៀរជ័រក្នុងចម្ការកៅស៊ូក្នុងខេត្តរ៉ាក់យ៉ង ប្រទេសថៃ។ រូបថត AFP
ក្រុងបាងកកៈ កសិករថៃក្រោកធ្វើការតាំងពីព្រឹកព្រលឹមស្រាងៗ ដើម្បីចៀរដើមឈើយក «មាសស» ដែលបានធ្វើឲ្យប្រទេសរបស់ពួកគេក្លាយជាប្រទេសផលិតកៅស៊ូឈានមុខគេមួយរបស់ពិភពលោក ប៉ុន្តែ ខណៈតម្លៃធ្លាក់ចុះដោយសារសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម អាមេរិក និង ចិន កសិករកំពុងបោះបង់ចោលរបរចៀរជ័រកៅស៊ូនេះ។
ជ័រកៅស៊ូរបស់ថៃយកមកផលិតសម្ភារគ្រប់យ៉ាងរាប់ចាប់ពីកង់រថយន្ត និងស្រោមអនាម័យ រហូតដល់ក្បាលដោះទារកបៅ និងស្រោមដៃវះកាត់។
ប៉ុន្តែពាណិជ្ជកម្មកៅស៊ូកំពុងស្ថិតក្នុងផ្លូវបំបែក ខណៈដែលជម្លោះកាន់តែជូរចត់រវាងប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទាំង ២ របស់ពិភពលោកបង្កឲ្យមានឥទ្ធិពលដល់ទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ប្រទេសនានាដូចជា វៀតណាម កំពុងទទួលអត្ថប្រយោជន៍ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនផលិត ជាច្រើនផ្លាស់ទីពីប្រទេស ចិន មកកាន់ប្រទេសនេះ ដើម្បីគេចពីពន្ធនាំចូលពិន័យលើការនាំចេញរបស់ប្រទេស ចិន ទៅកាន់អាមេរិក។
ប៉ុន្តែក្នុងប្រទេស ថៃ តម្លៃកៅស៊ូបានធ្លាក់ចុះ ២០ ភាគរយ ចាប់តាំងពីខែមិថុនា ដោយសារតែពន្ធនាំចូលក្នុងអត្រាដូចគ្នាទាំងនោះ កាត់បន្ថយតម្រូវការយ៉ាងខ្លាំងពីរោងចក្រនៅប្រទេសចិន ដែលជាទីផ្សារសម្រាប់ការនាំចេញជ័រកៅស៊ូជាងពាក់កណ្ដាលរបស់ថៃ។
កម្មករកៅស៊ូរបស់ប្រទេស ថៃ មួយចំនួន កំពុងត្រូវបានបង្ខំឲ្យបោះបង់ចោលការងារចម្ការរបស់ពួកគេ ហើយងាកមកធ្វើការងាររោងចក្រវិញ។
អ្នកស្រី អានីតតា ដែលធ្លាប់បានធ្វើការ ១០ ម៉ោង ក្នុងមួយថ្ងៃក្នុងការប្រមូលផលជ័រកៅស៊ូនៅខេត្តឈៀងរ៉ៃ នៅភាគខាងជើងប្រទេស ថៃ និងរកប្រាក់ចំណូលបានត្រឹមតែ ៧ ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលជាបរិមាណមួយតិចជាងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចចិញ្ចឹមកូនៗរបស់ខ្ញុំបានទៀតទេ»។
ដូច្នេះអ្នកស្រី បានទទួលការងារមួយនៅក្នុងរោងចក្រវេចខ្ចប់ ដែលរកប្រាក់ចំណូលបានប្រហែល ៩ ដុល្លារប្រចាំថ្ងៃ។
អ្នកស្រីបានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖ «គ្មាននរណាម្នាក់ចង់បន្តធ្វើការនេះទៀតទេ។ ម្ចាស់ចម្ការមិនអាចស្វែងរកកម្មករបានទៀតឡើយ ការងារនេះគឺពិបាកខ្លាំងណាស់ក្នុងការទទួលបានប្រាក់ឈ្នួល»។
ខណៈដែលការពិបាករបស់កសិករដាំសណ្ដែកសៀងរបស់អាមេរិក ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយពន្ធនាំចូល បានទទួលការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងលើទំព័រកាសែតនានាពោលគឺពួកគេប្រឈមនឹងការហូតពន្ធ ២៥ ភាគរយដើម្បីនាំចូលទៅកាន់ប្រទេស ចិន ដែលជាទីផ្សារសណ្ដែកសៀងធំជាងគេរបស់ពិភពលោកនោះ បញ្ហាជាច្រើនទៀតកំពុងកើតឡើងដោយស្ងៀមស្ងាត់នៅទូទាំងពិភពលោក។
ឧស្សាហកម្មមួយដែលធ្លាប់រីកចម្រើនខ្លាំងបានធ្លាក់ដល់កម្រិតទាប ដោយសារតែតម្លៃកៅស៊ូថៃ ធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹមប្រហែល ១,២១ ដុល្លារក្នុង ១ គីឡូក្រាម ដែលទាបជាង ៥ ដងធៀបនឹងតម្លៃកាលពីឆ្នាំ ២០១១។
កៅស៊ូច្រើនជ្រុល
ប្រហែលជា ១ ភាគ ៣ នៃកៅស៊ូទាំងអស់លើពិភពលោក មកពីចម្ការកៅស៊ូរបស់ប្រទេស ថៃ ដែលជ័រកៅស៊ូ ត្រូវបានប្រមូលផលនៅពេលយប់ ឬមុនពេលព្រឹកព្រហាម។
បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសនេះផលិតកៅស៊ូបានប្រហែល ៤,៦ លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយការធ្លាក់ចុះភ្លាមៗ នូវតម្រូវការក្នុងប្រទេស ចិន បានធ្វើឲ្យវិបត្តិនៃការផ្គង់ផ្គង់លើសតម្រូវការលើពិភពលោកមានរយៈពេលកាន់តែយូរ ដែលជំរុញឲ្យតម្លៃធ្លាក់ចុះខ្លាំង។
លោក Karako Kittipol អ្នកគ្រប់គ្រងទីផ្សារនៅក្រុមហ៊ុន Thai Hua Rubber បានថ្លែងថា «បរិយាកាសមិនច្បាស់លាស់» រីករាលដាលក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ បន្ទាប់ពីពន្ធនាំចូលរបស់អាមេរិកបានប៉ះពាល់ជិតពាក់កណ្ដាលនៃទំនិញនាំចេញទាំងអស់របស់ចិនទៅអាមេរិក។
លោកបានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនរបស់ប្រទេស ចិន មិនចង់មានកៅស៊ូនៅក្នុងស្ដុកច្រើនពេកទេ»។
តម្លៃប្រាក់យន់ធៀបនឹងប្រាក់ដុល្លារ ក៏បានធ្លាក់ចុះផងដែរ ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃកៅស៊ូមានតម្លៃកាន់តែខ្ពស់សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនផលិតរបស់ប្រទេស ចិន។
ថៃ គឺជាប្រទេសឈរនៅក្បែរសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចឈានមុខគេរបស់ពិភពលោកទាំង ២ នេះ។
ប៉ុន្តែរបបយោធាកំពុងកាន់អំណាចនៅថៃ កំពុងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាផ្នែកផ្គត់ផ្គង់ និងមានបំណងកាត់បន្ថយផ្ទៃដីដាំដុះកៅស៊ូជាង ៦០,០០០ ហិកតាក្នុងមួយឆ្នាំក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំក្រោយ។
ដំណោះស្រាយមិនត្រឹមត្រូវ
ជាមួយគ្នានេះដែរ កៅស៊ូនៅតែជាបញ្ហាផ្នែកនយោបាយខ្លាំងមួយក្នុងប្រទេស ថៃ។
កសិករ និងកម្មករចៀរជ័រកៅស៊ូ ដែលភាគច្រើនជាអ្នកដែលមកពីភាគខាងត្បូងដែលគាំទ្ររបបយោធា ល្បីឈ្មោះខាងរហ័សក្នុងការងើបតវ៉ានៅពេលជួបប្រទះការពិបាក។
ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាល កាលពីសប្ដាហ៍មុនបានចំណាយប្រាក់ដំបូង ដែលមានចំនួនប្រហែល ៧០០ ដុល្លារ ក្នុងមួយចម្ការ ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយដល់ការរងផលប៉ះពាល់ចំពោះមុខ។
ប៉ុន្តែកសិករនៅតែមិនមានភាពជឿជាក់។
លោក Apichit Duangdee ដែលបានកាប់រំលំ ១ ភាគ ៣ នៃដើមកៅស៊ូក្នុងចម្ការតូចមួយរបស់គាត់កាលពីដើមឆ្នាំនេះបានថ្លែងថា៖ «វាមិនមែនជាដំណោះស្រាយត្រឹមត្រូវនោះទេ»។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រទេសតិចតួចណាស់អាចផលិតកៅស៊ូធម្មជាតិបាន។ វាជាផលិតផលកម្រ ហើយរដ្ឋាភិបាលថៃគួរលើកកម្ពស់វាឲ្យកាន់តែប្រសើរ»។
បើរដ្ឋាភិបាលបរាជ័យ ផលប៉ះពាល់បន្តបន្ទាប់ទៀតអាចមានទំហំធំ។
ក្រុមហ៊ុនផលិតកង់រថយន្ត Michelin ទិញកៅស៊ូធម្មជាតិ ៤០ ភាគរយពីប្រទេស ថៃ។
លោក Lionel Dantiacq ប្រធានក្រុមហ៊ុន Michelin ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ី និងប្រជុំកោះនៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AFP ថា៖ «ប្រសិនបើតម្លៃបន្តធ្លាក់ចុះ កសិករ និងក្រុមហ៊ុនកែច្នៃជាច្រើននឹងបាត់បង់ចំណាប់អារម្មណ៍លើជ័រកៅស៊ូ ហើយគុណភាពអាចធ្លាក់ចុះ»។
លោកថ្លែងថា៖ «បើតម្លៃថ្លៃខ្ពស់ពេក ឧស្សាហកម្មផលិតកង់រថយន្ត នឹងទទួលរងផលប៉ះពាល់ ហើយប៉ះពាល់ទៅដល់អតិថិជនផងដែរ»៕ AFP/LA
