ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងនឹងបង្កើតការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយដោយផ្តោតលើដំណាំកៅស៊ូគ្រួសារ ខណៈការធ្លាក់ចុះតម្លៃកៅស៊ូដែលកើតមានឡើងក្នុងរយៈពេលជិត ១ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ បានបង្កបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងដល់អ្នកដាំដុះកៅស៊ូ។
អគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានឲ្យដឹងថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងស្វែងរកបញ្ហាប្រឈម និងស្វែងយល់ពីរបៀបដែលកសិករឆ្លើយតបនឹងការធ្លាក់ចុះតម្លៃកៅស៊ូចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១១ មកព្រមទាំងដើម្បីផ្តួចផ្តើមវិភាគខ្សែចង្វាក់តម្លៃកៅស៊ូកម្ពុជា ដើម្បីវិភាគឲ្យកាន់តែយល់ច្បាស់អំពីវិធីសាស្ត្រដែលកសិករផលិត កែច្នៃ និងធ្វើទីផ្សារ។
លោក ប៉ុល សុផា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូបានឲ្យដឹងថា ការសិក្សានេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងដោយមានការសហការរវាងក្រសួងកសិកម្ម និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងលោក Jean Christoph Diepart ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវឯករាជ្យមកពីមហាវិទ្យាល័យ Gembloux Agri-Bio នៃសាកលវិទ្យាល័យ Liege ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយដែលបានចេញផ្សាយកាលពីសប្តាហ៍មុនបានឲ្យដឹងថា អគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូសម្រេចកំណត់គោលដៅសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅខេត្តចំនួន ៣ ដែលផលិត និងដាំដុះកៅស៊ូចម្បងនៅកម្ពុជា រួមមាន ស្រុកស្ទឹងត្រង់នៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាមស្រុកស្នួល ក្នុងខេត្តក្រចេះ និងស្រុកបរកែវក្នុងខេត្តរតនគិរី ហើយការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះនឹងចាប់ផ្តើមនៅពាក់កណ្តាលខែមករា ឆ្នាំ ២០២០។
លោក គូរ ផល្លី អនុប្រធាននាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍កៅស៊ូនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះគ្រោងនឹងបញ្ចប់ក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងជ្រើសយកការសិក្សាលើកៅស៊ូគ្រួសារ ព្រោះពួកគេមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងដីសម្បទានកៅស៊ូទេ»។ លោកបន្ថែមថា កៅស៊ូគ្រួសារសំដៅលើកសិករដែលដាំដុះកៅស៊ូក្នុងទំហំដីតិចជាង ៤៥ ហិកតា។
លោកបន្តថា ការសិក្សានេះអាចនឹងជួយដោះស្រាយវិបត្តិតម្លៃកៅស៊ូនៅកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណាលោកមិនទាន់អាចប្រាប់ព័ត៌មានលម្អិតបាននៅឡើយទេ ដោយរង់ចាំលទ្ធផលនៃការសិក្សានេះសិន។ លោកបានបន្តថា៖ «បន្ទាប់ពីយើងធ្វើរបាយការណ៍រួចរាល់ យើងនឹងបញ្ចូលការស្រាវជ្រាវទៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់វិស័យកៅស៊ូ»។
យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍កន្លងមករបស់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ កៅស៊ូមានតម្លៃជាមធ្យម ៤ ៦០០ ដុល្លារ ក្នុង ១ តោនកាលពីឆ្នាំ ២០១១។ ប៉ុន្តែលោក ផល្លី បានឲ្យដឹងថា កៅស៊ូបានធ្លាក់ថ្លៃមកនៅត្រឹមប្រហែល ១ ៣៥០ ដុល្លារ ក្នុង ១ តោនរហូតមកដល់ដើមឆ្នាំ ២០២០។
លោកបានបន្ថែមថា នៅកម្ពុជាមានកៅស៊ូគ្រួសារចំនួន ៣០ ០០០ គ្រួសារ ឬស្មើនឹង ១៧ ម៉ឺនហិកតា ហើយការផលិតកៅស៊ូនៅទូទាំងពិភពលោកមានជាង ១៤ លានតោនក្នុង ១ ឆ្នាំ ប៉ុន្តែតម្រូវការមានក្នុងរង្វង់តែ ១៣,៨ លានតោនប៉ុណ្ណោះ ក្នុង ១ ឆ្នាំ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការនៅលើទីផ្សារគឺជាមូលហេតុចម្បងមួយដែលនាំឲ្យតម្លៃកៅស៊ូសកលធ្លាក់ចុះ»។
ការនាំចេញកៅស៊ូរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើង ២៤ ភាគរយ ក្នុងរយៈពេល ១១ ខែដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ ២០១៨ ដោយនាំចេញបាន ២៣៣ ៦៧៧ តោន មានតម្លៃ ៣១១ លានដុល្លារ ខណៈដែលការនាំចេញកៅស៊ូនៅឆ្នាំ ២០១៨ មានចំនួន ២១ ម៉ឺនតោន មានតម្លៃប្រមាណ ៣០០ លានដុល្លារ។ នេះបើតាមទិន្នន័យរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូ។
ទិន្នន័យបង្ហាញថាគិតត្រឹមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៩ ផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូសរុបមានទំហំ ៤៣៤ ៥៥២ ហិកតា ក្នុងនោះកៅស៊ូដែលអាចប្រមូលផលបានមានជាង ២៣ ម៉ឺនហិកតា៕ LA