ស្ទឹងត្រែង: អតីតមន្ត្រីជើងចាស់ចូលនិវត្តន៍ម្នាក់គឺលោកកឹម សួន បច្ចុប្បន្នមានវ័យកាន់តែចាស់បានអះអាងថា លោកមានជំនាញក្បាច់គុនដំបង និងចង់ឲ្យមានអ្នកហាត់បន្តកីឡាក្បាច់គុនប្រភេទនេះ ដើម្បីរក្សាមរតកវប្បធម៌ដ៏យូរលង់របស់ ខ្មែរមួយនេះដែលសឹងតែខ្វះ ការយកចិត្តទុកដាក់ពីថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ។
ក្រៅពីមានចំណេះវិជ្ជាផ្នែកស្នៀតគុនដំបងហើយ លោកមានចេតនាចង់ស្វែងរកដៃគូសហការដើម្បីសរសេរសៀវភៅចងក្រងជាច្បាប់ក្បួនដើម្បីឲ្យកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ បានទទួលបន្តវេននូវមរតកវប្បធម៌បុរាណខ្មែរមួយនេះ។
តាមរយៈការសម្ភាសផ្ទាល់កាលពីសប្តាហ៍មុននៅឯក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្តស្ទឹងត្រែង ដែលលោកកំពុងតែរស់នៅបច្ចុប្បន្ន លោក កឹម សួន បានប្រាប់ថា៖ «គិតមកដល់សព្វថ្ងៃ ខ្ញុំមានអាយុ ៧៣ ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតមកពីស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង ហើយក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៦៨ ខ្ញុំហ្វឹកហាត់ក្បាច់គុនដំបងនៅទីនោះជាមួយគ្រូចាស់ៗជំនាន់នោះ»។
លោកបានបន្តថា៖ «អ្វីដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងក្នុងវិស័យក្បាច់គុននេះ ដោយសារក្នុងវ័យ ២៣ ឆ្នាំ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៣ ខ្ញុំមានបញ្ហាបេះដូង ហើយទៅពិនិត្យព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ហើយលោកគ្រូពេទ្យបានផ្តល់យោបល់ឲ្យហ្វឹកហាត់កីឡាជាប្រចាំទើបសុខភាពមានប្រក្រតីល្អ»។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៥ លោកកឹម សួន បានចូលហ្វឹកហាត់កីឡាបន្ថែមទៀតដើម្បីសុខភាពល្អ ដោយមិនប្រកួតទេ មានដូចជាប្រដាល់សេរី នៅក្លិបភ្នំពេជ្រ និងហាត់គុនដំបងជាប្រចាំនៅភូមិត្នោត ឃុំរកា ស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង និងហាត់កីឡាយូដូនៅភូមិគ្រាល ឃុំកំពង់អំពិល ខេត្តព្រៃវែង រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៦៩។
លោកបានបញ្ជាក់ដែរថា ៖ «ដោយសារតែការហ្វឹកហាត់កីឡាច្រើនប្រភេទជាប្រចាំនេះហើយ បានធ្វើសុខភាពខ្ញុំបានល្អ មាំទាំរហូតដល់សព្វថ្ងៃ»។
លោក កឹម សួន បានលម្អិតពីប្រវត្តិរបស់លោកថា៖ «ខ្ញុំមានអាជីពជាគ្រូបង្រៀនម្នាក់នៅក្នុងពារាំង ខេត្តព្រៃវែង តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦៩ ដល់ខ្មែរក្រហមវាយឈ្នះរបបលន់ នល់ នៅឆ្នាំ ១៩៧៥។ ក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩ ខ្ញុំបានទៅបម្រើការនៅការិយាល័យអប់រំ ស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង ហើយឆ្នាំ ១៩៩០ ខ្ញុំបានផ្លាស់មកធ្វើការនៅសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងបានចូលនិវត្តន៍តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦ មកម្ល៉េះ។
ក្រោយចូលនិវត្តន៍ លោកកឹម សួន មានអាសយដ្ឋាននៅភូមិគ្រឹះ នៅក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្តស្ទឹងត្រែង ជាអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកឱសថបុរាណ និងកំពុងសរសេរសៀវភៅក្បាច់គុនដំបងដើម្បីរក្សាមរតកវប្បធម៌ខ្មែរសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា៖ «ក្រោយពេលចូលនិវត្តន៍រូបខ្ញុំ និងគ្រួសារមិនមានការលំបាកក្នុងជីវភាពនោះទេ ប៉ុន្តែក្នុងឋានៈជាមន្ត្រីរាជការខ្មែរចូលនិវត្តន៍ម្នាក់ដែលមានទស្សនៈ និងគោលបំណងចង់ផ្សព្វផ្សាយពីចំណេះរបស់ខ្ញុំមានដូចជាកីឡាក្បាច់គុនដំបងនេះ នៅមិនទាន់មានស្ថាប័នណាយកចិត្តទុកដាក់អភិរក្សឬ អភិវឌ្ឍនៅឡើយ ពោលគឺគ្មានអ្នកបន្តវេន»។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំអាចលះបង់ពេលវេលាសមស្របក្នុងការបង្វឹកដល់កីឡាករក្មេងៗជំនាន់ក្រោយបាន ប្រសិនបើក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ឬគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជាគាំទ្រ និងលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការបង្កើតជាក្លិប ឬសហព័ន្ធគុនដំបងឡើងវិញនោះ ដើម្បីឲ្យមានអ្នកហ្វឹកហាត់បន្ត»។
ទាក់ទងនៅនឹងបច្ចេកទេសកីឡាគុនដំបងវិញ លោកព្រឹទ្ធាចារ្យបានពន្យល់ទៀតថា៖ «មរតកក្បាច់គុនរបស់ខ្មែរសុទ្ធសាធតែងមានលក្ខណៈក្បួន ឬច្បាប់ច្បាស់លាស់អាចសម្គាល់ថា ជារបស់ដូនតាខ្មែរយើង ក្នុងនោះ គុនដំបងទី ១ របៀបថ្វាយបង្គំគ្រូ គឺយកទិសទាំង ៤ ជាគោល។ ទី ២ ការហ្វឹកហាត់មានទ្វារ ៤ ដល់ទ្វារ ៨។ ទី ៣ ហាត់មេកែទី ៤ ហាត់ស្នៀតដែលមានរហូតដល់ ៧០ ស្នៀតឯណោះ»។
លោកគ្រូបានបន្ថែមថា៖ «ទោះជាមានស្នៀតច្រើន ប៉ុន្តែការប្រមូលផ្តុំជាស្នៀតធំៗនោះគឺមាន ៤ ទិស ហើយការប្រើប្រាស់ មានដំបងចុង ១ និងដំបងចុង ២ ដំបងវែង និងដំបងខ្លី»។
លោក កឹម សួន បានស្នើសុំទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធតាមរយៈភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា៖ «ប្រសិនបើស្ថាប័នគ្រប់គ្រងកាន់កាប់ផ្នែកកីឡាចាប់អារម្មណ៍ចំពោះក្បាច់គុនដំបង សូមមេត្តាជួយបង្កើតជាសហព័ន្ធ ឬសមាគម ឬក្លិប ដើម្បីឲ្យកូនខ្មែរបានហាត់រៀនបន្តវេនទៅ។ ចំណែកខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់នឹងចេញមុខបង្ហាត់ ឬចងក្រងបាន»។
លោកវ៉ាត់ ចំរើន អគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានកីឡាល្បុក្កតោកម្ពុជា បានឆ្លើយតបថា៖ «ក្បាច់គុនដំបងគឺយើងបានចាត់បញ្ចូលក្នុងគុនល្បុក្កតោ ដែលមានសហព័ន្ធត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែសកម្មភាព ឬចលនាក្បាច់គុននីមួយៗ យើងអាចអភិវឌ្ឍឲ្យបានទូលំទូលាយបានទៅតាមភាពជាក់ស្តែង និងការស្ម័គ្រចិត្តចូលរួម ពីព្រោះបើនិយាយពីសកម្មភាពកីឡា វាផ្តើមចេញពីការលះបង់ និងស្ម័គ្រចិត្តឲ្យមានការរីកចម្រើនផុសផុល ហើយបន្ទាប់មក ឈានទៅទទួលបានផ្លែផ្កា ជាក្រោយ»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា៖ «ខ្ញុំគាំទ្រឲ្យមានការសហការគ្រប់អ្នកដែលមានជំនាញកីឡា ដើម្បីអភិវឌ្ឍបន្ថែម និងមានចក្ខុវិស័យក្នុងការសរសេរសៀវភៅក្បាច់គុនដំបង»៕