.jpg)
ភ្ញៀវទទួលបានបទពិសោធលើខ្នងដំរី ទស្សនាភូមិជនជាតិដើមភាគតិច។ រូបថត យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
រតនគិរី៖ មិនមែនជាការស្លៀកប៉ឹងបែបជនជាតិដើមភាគតិចដូចក្នុងភាពយន្ដ អ្នកស្រី កាង កាឆែង នៅបន្ដស្ពាយកាផាដើរលក់បន្លែកាត់ភូមិមួយចូលភូមិមួយស្ទើរតែរៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីជួយផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារប្រចាំថ្ងៃ។
ទឹកមុខញញឹមស្រស់ដែលបង្ហាញពីវេលានៃថ្ងៃល្អ ផល្លានុផលរបស់ស្ដ្រីជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ អ្នកស្រី កាឆែង និងបងប្អូនស្រីៗ ៣ នាក់ ដើរលក់ពីភូមិកាទឹង ឃុំល្បាំង ១ លើចម្ងាយផ្លូវជាង ៣ គីឡូម៉ែត្រ បានទាក់ចិត្ដម្ចាស់ភូមិវប្បធម៌ជនជាតិដើមភាគតិច ធានាទិញបន្លែដែលពួកគាត់ដាំដុះក្បែរ និងក្នុងព្រៃសហគមន៍។
អង្គុយក្នុងសភាពស្ងៀមស្ងាត់ មិនសូវមាត់ក ស្ដ្រីដែលអត់ដឹងសូម្បីតែអាយុខ្លួនឯង អ្នកស្រី កាង កាឆែង បាននិយាយភាសាបែបរដឺនថា៖ «ខ្ញុំលក់ស្លឹកអន់តញ (ស្លឹកប្រមោយដំរី) បេះនៅតាមអូរ និងបន្លែស្លឹកបាស ល្ពៅ ល្ហុង ខ្នុរ ត្រឡាច ត្រប់ និងព្រលឹត។ ១ កាផាលក់បាន ២ ម៉ឺន ៣ ម៉ឺនប៉ុណ្ណឹងឯង»។
ភូមិវប្បធម៌ដំរីអៃរាវត្ដា ទើបបើកទទួលភ្ញៀវ ២ ខែ ជាភូមិជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅសិប្បនិម្មិត ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីបង្ហាញពីវប្បធម៌កេរដំណែលជនជាតិភាគតិចសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរបានទស្សនា ដោយសារតែទិដ្ឋភាពភូមិឋានពិតប្រាកដបាននិងកំពុងប្រែក្លាយស្ទើរតែទាំងស្រុង។
អ្នកស្រី ខៃ ចិន្ដា (Chenda Clais) ម្ចាស់ភូមិវប្បធម៌ស្ថិតក្នុងភូមិកាទៀង ឃុំល្បាំង ២ ស្រុកលំផាត់បានប្រាប់ ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ ថា៖ «យើងបង្កើតភូមិវប្បធម៌នេះ ដើម្បីឲ្យភ្ញៀវបានស្គាល់ពីព្រោះថា នៅតាមភូមិមួយចំនួនមានផ្ទះចម្រុះ ដែលមានការប្រែប្រួល។ ដល់ពេលយើងសង់ភូមិវប្បធម៌នេះ វាស្របទៅតាមប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ពួកគាត់មែន ដោយយើងប្រើឈើមូល ហើយជណ្ដើរក៏ធ្វើពីកាំឈើមូលដែរ និងប្រើឫស្សី ឬស្លឹកឈើសម្រាប់ប្រក់ដំបូល»។
អ្នកស្រី ខៃ ចិន្ដា ប្រធានអភិរក្សដំរីខ្មែរអៃរាវត្តា។ រូបថត យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
ភូមិវប្បធម៌ដំរីអៃរាវត្ដា ត្រូវបានសាងសង់ឡើងជារាងមូលដោយទឹកដៃជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅ លើផ្ទៃដី ៦ ហិកតា ដែលកំពុងត្រូវបានបំផុសការដាំកូនឈើ។ ភ្ញៀវអាចស្នាក់នៅទីនេះទុកជាបទពិសោធជីវិតបែបជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅ។
អ្នកស្រី ចិន្ដា បានឲ្យដឹងថា៖ «ផ្ទះកូនក្រមុំមាន ១០ ផ្ទះ ហើយនៅកណ្ដាលភូមិនេះ យើងសង់ផ្ទះមួយហៅថា ផ្ទះរួម ជាប្រភេទផ្ទះជនជាតិព្រៅរបស់ពួកគាត់ដែរ ដែលពួកគាត់សង់ភូមិជារាងមូល។ ខ្ញុំប្រាប់គាត់ថា កុំឲ្យកាឡៃអ្វីទាំងអស់ បើប្រពៃណីគាត់សង់ដូចម្ដេច គាត់ត្រូវសង់បែបនោះ ពីព្រោះផ្ទះទាំងនេះមិនត្រឹមតែសម្រាប់ស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរនោះទេ តែវប្បធម៌ថែមទៀត។ យើងទុកប្រើសម្រាប់ឱកាសបុណ្យទាន រៀបការ ឬ pre-wedding»។
នៅចម្ងាយប្រមាណ ៥០ ម៉ែត្រពីបរិវេណភូមិរាងមូល គឺជាផ្ទះកូនកំលោះចំនួន ២ ដែលឈរចំទើតខ្ពស់ជិត ១០ ម៉ែត្រផុតពីដី។ វាបង្ហាញពីអានុភាពដើមទ្រូង ៥ ហត្ថ របស់កូនប្រុសពេញកម្លាំង។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាប្រតិបត្ដិសហព័ន្ធកីឡាល្បុកតោកម្ពុជា អ្នកស្រី ខៃ ចិន្ដា បាននិយាយថា៖ «ពេលយុវជនគ្រប់វ័យដឹងខុសដឹងត្រូវហើយ ដើម្បីបង្ហាញភាពក្លាហានរបស់គាត់ រួមទាំងនារីៗផងក្នុងបំណងស្វែងរកភរិយា គាត់ត្រូវសង់ផ្ទះឲ្យខ្ពស់តាមអាចធ្វើទៅបាន។ បើគាត់សង់កាន់តែខ្ពស់ វាកាន់តែបង្ហាញពីភាពម៉ឺងម៉ាត់ និងក្លាហានរបស់គាត់»។
ម្ចាស់ភូមិវប្បធម៌សម្រាប់បម្រើឲ្យវិស័យអេកូទេសចរណ៍ និងវប្បធម៌ ដែលត្រៀមសង់ផ្ទះបែបគ្រួសារជាប្រភេទផ្ទះធំ រួមមានចង្ក្រាន បានបញ្ជាក់ថា ចំពោះភ្ញៀវចង់ស្នាក់នៅផ្ទះកម្ពស់ជិត ១០ ម៉ែត្រ ដែលមានភាពរញ្ជួយផងនោះ ត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងទទួលខុសត្រូវសុវត្ថិភាពខ្លួនឯង។
ជាការបើកសម្ពោធភូមិវប្បធម៌ដ៏ឱឡារិក ពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងជនបរទេសមួយគូត្រូវបានរៀបចំឡើងជាមួយការហែជំនូនពីក្រុមដំរី រួមទាំងកម្មវិធីតាមបែបផែនប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិច និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរថែមទៀត។
អ្នកស្រី ចិន្ដា បានបន្ថែមថា៖ «ថ្មីៗនេះ យើងបានទទួលរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍មួយគូរួចហើយ។ ពួកគាត់ជាជនជាតិអូស្ដ្រាលី និងអាមេរិក ដែលយើងរៀបចំពិធីដង្ហែជំនូនបែបជនជាតិដើមភាគតិចជាមួយដំរី។ ប៉ុន្ដែពួកគាត់ស្លៀកពាក់ចម្រុះ ខ្មែរផង ឥណ្ឌាផង ឥណ្ឌូនេស៊ីផង និងអូស្ដ្រាលីផង ដោយសារកូនកំលោះ កូនក្រមុំកាត់ច្រើនសាសន៍»។
នៅក្នុងភូមិវប្បធម៌ជនជាតិដើមភាគតិច និងជំរំដំរី ៤ ក្បាលចុងក្រោយ ក្នុងខេត្ដរតនគិរី ភ្ញៀវអាចដើរកម្សាន្ដជាមួយដំរី ជិះលើខ្នងដំរី ឬដើរក្នុងព្រៃសហគមន៍ជាមួយដំរី និងងូតទឹកឲ្យដំរី ព្រមទាំងទទួលទានម្ហូបជនជាតិដើមភាគតិច ជាមួយបន្លែធម្មជាតិរបស់ពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចព្រៅរស់នៅបរិវេណជុំវិញ។
ភ្ញៀវអាចជិះដំរីដើរលេងរយៈពេលខ្លី ដោយមានជំនួយពីហ្មដំរីជំនាញ។ រូបថត យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
អ្នកស្រីបានបន្ដថា៖ «យើងនៅមានមាន់ ឬត្រីដុតតាមចំណូលចិត្ដភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុក។ យើងមានបាយដំណើប ដែលបងប្អូនជនជាតិដាំស្រូវតាមជើងភ្នំ។ ភ្ញៀវនឹងអាចភ្លក្សរសជាតិបាយដំណើបស្រែគោក។ នៅទីនេះ មានម្ហូបអាហារប្លែកៗ ខុសពីតំបន់ផ្សេងៗ ដែលមានលក្ខណៈជនជាតិដើមភាគតិច»។
ចំណោមសកម្មភាពនានាក្នុងភូមិវប្បធម៌ ឃុំល្បាំង ២ វគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលហ្មដំរីមានការពេញនិយមជាងគេ ដែលភ្ញៀវចង់ទទួលបាននូវបទពិសោធទំនាក់ទំនងជាមួយសត្វដំរី និងដំណើរកម្សាន្ដក្នុងព្រៃសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច។
អ្នកស្រីបានពន្យល់ថា៖ «ភាគច្រើន ហ្មដំរីប្រើប្រាស់ភាសាឡាវនិយាយជាមួយដំរី ដោយសារពីដើមមក គេបង្ហាត់ដំរីជាភាសាឡាវ។ យើងរក្សាភាសាឡាវ និយាយ និងបង្គាប់ដំរីច្រើន ហើយក៏មានបញ្ចូលភាសាជនជាតិដើមភាគតិចបន្ដិចបន្ដួច។ អ៊ីចឹង ភ្ញៀវត្រូវចេះបញ្ចេញសូរស័ព្ទពាក្យឲ្យត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឲ្យដំរីស្ដាប់បាន និងធ្វើតាម»។
ពេលភ្ញៀវសប្បាយចេះបង្គាប់ដំរីបានហើយ គាត់អាចនាំដំរីដើរកម្សាន្ដក្នុងព្រៃសហគមន៍ យ៉ាងសប្បាយរីករាយ អមដំណើរពីសំណាក់ហ្មដំរីអាជីព ដោយមិនមានការប្រើហិង្សាលើសត្វ។
ប្រធានអភិរក្សដំរីខ្មែរអៃរាវត្តា (AIRAVATA Elephant Foundation) បានលើកឡើងថា៖ «ប្រពៃណីខ្មែរយើងគោរពបូជា ស្រឡាញ់ និងធ្វើបុណ្យដំរី។ អស់លោកខំជិះឡានមកឆ្ងាយនេះ គាត់គ្រាន់តែឡើងលើខ្នងដំរី គាត់ជិះ ៤-៥ នាទី គ្រាន់តែថតរូបអនុស្សាវរីយ៍។ លោកទិញចេក ទិញអំពៅផ្ដល់ចំណីឲ្យដំរី ប៉ះស្ទាបដំរី ហើយអ្នកខ្លះទៀត គ្រាន់តែឈរក្បែរដំរីថតរូប។ អ៊ីចឹង លោកសប្បាយចិត្ដ បានធ្វើបុណ្យជាមួយដំរី»។
សេវាកម្មនេះ មានគោលបំណងឲ្យភ្ញៀវមានអនុស្សាវរីយ៍ និងចងចាំថា ដំរីទាំង ៤ ក្បាលនៅខេត្ដរតនគិរីនេះ គឺជាដំរីចុងក្រោយ ដើម្បីរួមចំណែកអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍ឲ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានមកឃើញផ្ទាល់ដំរីពិត គឺបែបនេះ។
អ្នកស្រី ចិន្តា បញ្ជាក់ថា៖ «យើងអាចឲ្យភ្ញៀវជិះដំរីបាន ដោយយើងត្រូវអភិរក្សផង និងអភិវឌ្ឍផង ហើយយើងថែមទាំងមានការបង្កាត់ពូជដំរីនៅទីនេះ។ យើងមិនមែនឲ្យភ្ញៀវជិះដំរីមួយថ្ងៃវាល់ល្ងាចនោះទេ។ យើងជិះតិចទៅ យើងដើរតិចទៅ ដើរបេះបន្លែក្នុងព្រៃសហគមន៍សម្រាប់ជាម្ហូបអាហារ។ ភ្ញៀវអាចរៀនសូត្រពីជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ និងផលប្រយោជន៍ព្រៃព្រឹក្សារបស់សហគមន៍នេះ»។
ជាមួយនឹងការត្អូញត្អែរចំពោះការចំណាយលើកិច្ចការអភិរក្សដំរី ៤ ក្បាល ដោយ ១ ក្បាល ស៊ីចំណីប្រមាណ ៣០០ គីឡូក្រាមក្នុង ១ ថ្ងៃ និងត្រូវការហ្មដំរីរហូតដល់ ៨ នាក់ ប្រធានអភិរក្សដំរីខ្មែរអៃរាវត្ដារូបនេះ ត្រូវបង្កើនលទ្ធភាពអភិវឌ្ឍលើកិច្ចការអភិរក្សដំរី ការពារបរិស្ថានផង និងលើកតម្កើងប្រពៃណីវប្បធម៌យើងផង។
ស្រ្តីជនជាតិដើមភាគតិចលែងពិបាកស្ពាយកាផា ដើរលក់បន្លែរាប់គីឡូម៉ែត្រ។ រូបថត យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
អ្នកស្រីបានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ ថា៖ «ដូច្នេះ ភូមិក៏ជាផ្នែកមួយនៃវប្បធម៌យើងដែរ។ នៅពេលបង្កើតភូមិ វាត្រូវមានមនុស្ស ជាហេតុដែលយើងនឹងបន្ដបង្កើតផ្សារជនជាតិដើមភាគតិចទៀត។ បងស្រីៗជនជាតិព្រៅ នឹងមិនចាំបាច់ស្ពាយកាផាដើរលក់ដីរាប់គីឡូនោះទេ។ យើងមិនយកលុយយកកាក់អ្វីទេ ហើយដាច់មិនដាច់ជួយទិញទៀត។ បន្ទាប់មក យើងត្រូវមានភោជនីយដ្ឋានថែមទៀត។
សេវាកម្មដំណើរកម្សាន្ដជាមួយដំរី ភ្ញៀវអាចជួយឧបត្ថម្ភម្នាក់ ៨ ម៉ឺនរៀល រយៈពេល ១ ម៉ោង។ អ្នកខ្លះគ្រាន់តែចង់ស្គាល់រសជាតិជិះលើខ្នងដំរីមួយភ្លែត និងថតរូបអនុវស្សាវរីយ៍ គាត់អាចជួយឧបត្ថម្ភត្រឹមម្នាក់ ២ ម៉ឺនរៀល ហើយអ្នកខ្លះទៀត សុំត្រឹមថតជាប់ជាមួយដំរី គាត់អាចជួយ ៥ ពាន់រៀលម្នាក់។
ប្រាប់អំពីវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាលហ្មដំរី អ្នកស្រីបានលើកឡើងថា៖ «ការបង្រៀនភ្ញៀវឲ្យចេះធ្វើហ្មដំរី គឺជាសេវាកម្ម ១ ថ្ងៃពេញ ដែលទាមទារពេលវេលាច្រើន និងរួមទាំងម្ហូបអាហារ ភេសជ្ជៈ មគ្គុទេសក៍ ដើម្បីណែនាំ និងពន្យល់ មានតម្លៃថ្លៃជាងគេ ចាប់ពី ៤០ ម៉ឺនរៀលឡើងទៅម្នាក់។ ចំពោះសេវាកម្មអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្នុងភូមិដំរី ក៏អាស្រ័យលើជម្រើសរបស់ភ្ញៀវផងដែរ ដោយមានតម្លៃចាប់ពី ១ ម៉ឺនដុល្លារឡើង។ យើងជាអ្នករៀបចំជូនពួកគាត់ទាំងអស់»។
ភូមិវប្បធម៌ដំរីអៃរាវត្ដា និងជំរំអភិរក្សដំរីខ្មែរអៃរាវត្ដា ស្ថិតក្នុងភូមិកាទៀង ឃុំល្បាំង ២ ស្រុកលំផាត់ ខេត្ដរតនគិរី មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីទឹកធ្លាក់កាទៀង។ សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិត សុំចូលទៅកាន់ https://www.airavata-cambodia.com/ ឬទូរស័ព្ទលេខ ០១២ ៩៦៥ ១៦៥៕
វីដេអូ៖
