ការជួលកម្មករសំណង់ឲ្យទៅជួសជុលផ្ទះតែចៃដន្យកម្មករម្នាក់នោះបានឆក់ខ្សែភ្លើងស្លាប់ក្នុងបរិវេណផ្ទះ ដោយសារតែមានបង្គោលភ្លើងដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋដាំនៅក្បែរផ្ទះនោះ។ សួរថា តើករណីនេះម្ចាស់ផ្ទះអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការស្លាប់មនុស្សនោះដែរទេ?
ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោកស្រី មេធាវី លឹម ច័ន្ទលីដា ប្រធានក្រុមហ៊ុនមេធាវី លីហ្គលសៀល មានការិយាល័យនៅផ្ទះលេខ ១០ ផ្លូវ ១០៥ ភូមិបាក់ទូក សង្កាត់ទួលសង្កែ១ ខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖
ឧបមាថាមានកម្មករសំណង់ម្នាក់ត្រូវបានគេជួលឲ្យជួសជុលផ្ទះតែចៃដន្យកន្លែងដែលត្រូវជួសជុលនោះនៅជាប់បង្គោលភ្លើងរបស់រដ្ឋហើយឆក់គាត់ស្លាប់។ ករណីនេះតើអ្នកជួលកម្មករនោះទទួលខុសត្រូវទេ ព្រោះគាត់ជួលគេហើយស្លាប់នៅផ្ទះរបស់ខ្លួន? ចុះរដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវដែរទេ?
ជាទូទៅពលរដ្ឋច្រើនជួលជាងផ្ទះ ឬកម្មករដោយផ្ទាល់ដើម្បីជួសជុលផ្ទះជាលក្ខណៈឯកជន និងទ្រង់ទ្រាយតូចៗដែលធ្វើឡើងដោយកិច្ចសន្យាផ្ទាល់មាត់។ នៅក្នុងករណីនេះម្ចាស់ផ្ទះត្រូវបានចាត់ទុកទាំងស្រុងថា ជានិយោជក និងជាអ្នកទទួលខុសត្រូវផងដែរ ចំពោះសុវត្ថិភាព និងគ្រោះថ្នាក់លើឈ្នួលរបស់ខ្លួន ដោយហេតុថាម្ចាស់ផ្ទះបានជួលកម្មករ (ហៅថា និយោជិត) មកជួសជុលផ្ទះក្នុងអំឡុងពេលបំពេញកិច្ចការងារជួសជុលនោះ។
យោងមាត្រា ៦៦៤ ក្រមរដ្ឋប្បវេណីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចែងថា “កិច្ចសន្យាការងារត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយការសន្យារបស់ភាគីម្ខាងថាធ្វើពលកម្មឲ្យភាគីម្ខាងទៀត ហើយភាគីម្ខាងទៀតសន្យាថាផ្តល់ប្រាក់ជួលទៅលើកិច្ចការងារពលកម្មនោះ។
ភាគីដែលបានសន្យាថា ធ្វើពលកម្មហៅថានិយោជិត ឯភាគីម្ខាងទៀតនោះហៅថា និយោជក”។ ម្យ៉ាងទៀតយោងតាមមាត្រា ៦៦៦ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណីចែងថា “និយោជក មានករណីកិច្ចយកចិត្តទុកដាក់ដល់ការរក្សារូបរាងកាយ សុខភាព ជាអាទិ៍ របស់និយោជិតពីគ្រោះថ្នាក់នៅទីកន្លែងដែលកម្មករនិយោជិតត្រូវធ្វើពលកម្មសិល្បការនៅក្នុងការធ្វើឧបករណ៍”។
ដោយឡែកតាមមាត្រា ២៤៨ នៃច្បាប់ស្តីពីការងារចែងថា “ត្រូវចាត់ទុកជាគ្រោះថ្នាក់ការងារ គ្រោះថ្នាក់ដែលកើតឡើងដោយធ្វើការ ឬក្នុងពេលធ្វើការទោះដោយហេតុយ៉ាងណាក៏ដោយ ហើយទោះមានកំហុសមកពីកម្មករនិយោជិត ឬគ្មានក៏ដោយគឺគ្រោះថ្នាក់ដែលធ្លាក់លើរូបកាយកម្មករនិយោជិតក្នុងពេលធ្វើការឲ្យនិយោជក ឬនាយកសហគ្រាស ឬធ្លាក់លើសិស្សវិជ្ជាជីវៈមានឈ្នួលក្តី ឥតឈ្នួលក្តីកាន់មុខងារជាអ្វីនៅទីកន្លែងណាក៏ដោយ”។
តាមបញ្ញត្តិខាងលើនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា ម្ចាស់ផ្ទះដែលបានជួលកម្មករនោះជាអ្នកទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងលើគ្រោះថ្នាក់ការងាររបស់របស់កម្មករដែលឆក់ខ្សែភ្លើងស្លាប់នេះ។
លើសពីនេះទៅទៀតក្នុងករណីដែលគេរកឃើញថា ឧបទ្ទវហេតុគ្រោះថ្នាក់ស្លាប់ឆក់ខ្សែភ្លើងនេះបណ្តាលមកពីកំហុសបច្ចេកទេសរបស់អគ្គិសនី (តំបន់គ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ) មានន័យថា អគ្គិសនីតំបន់នោះមានចំណែកទទួលខុសត្រូវចំពោះគ្រោះថ្នាក់នេះដែរ។ ភាគីម្ចាស់ផ្ទះអាចធ្វើការទាមទារ ឬប្តឹងទាមទារឲ្យអគ្គិសនីតំបន់នោះចូលរួមទទួលខុសត្រូវចំពោះគ្រោះថ្នាក់កម្មករនោះ។
បើរដ្ឋគ្មានចំណែកទទួលខុសត្រូវដោយសារអ្វី? ហើយអ្នកជួលកម្មករនោះជាប់ពាក់ព័ន្ធយ៉ាងដូចម្ដេច?
ក្នុងករណីអគ្គិសនីគ្រប់គ្រងក្នុងតំបន់នោះ (រដ្ឋ) មិនទទួលខុសត្រូវលើគ្រោះថ្នាក់ឆក់ខ្សែភ្លើងរបស់កម្មករឡើយកាលណាអាជ្ញាធរអគ្គិសនីតំបន់នោះបានបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ដោយបានបិទបម្រាមហាមឃាត់មិនឲ្យសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗនៅបរិវេណនោះ តែម្ចាស់ផ្ទះនោះមិនគោរពតាមការណែនាំរបស់អគ្គិសនីតំបន់នោះ។ ហេតុដូច្នេះម្ចាស់ផ្ទះអាចនឹងទទួលខុសត្រូវលើអំពើល្មើសរបស់ខ្លួនដែលប្រឆាំងនឹងបម្រាមអាជ្ញាធរអគ្គិសនី និងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌផ្សេងៗទៀតក្នុងករណីសមត្ថកិច្ចកសាងសំណុំរឿងបានរកឃើញថាមានបទល្មើស៕