.jpg)
លោក មេធាវី ផុន ធារិន កាលពីកន្លងមក។ រូបថត សហការី
ជាទូទៅការទុកអាវុធធ្វេសប្រហែសហើយមាននរណាម្នាក់យកទៅប្រើបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដទៃ នោះទាំងម្ចាស់អាវុធ និងអ្នកប្រព្រឹត្តដែលមានអាយុពេញវ័យតែងមានទោស។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកប្រព្រឹត្តជាក្មេងមានអាយុតិចវិញ តើជាប់ទោសដែរឬទេ? ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោកមេធាវី ផុន ធារិន ប្រធានការិយាល័យមេធាវី ផុន ធារិន ដែលស្ថិតនៅបុរីឌឺមេគង្គរ៉ូយ៉ាល់ ផ្ទះលេខ ៧១ ផ្លូវ M08 ភូមិខ្ទរ សង្កាត់ព្រែកលៀប ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញមានខ្លឹមសារដូចតទៅ៖
ឧបមាថា លោក (ក) បានទុកអាវុធ (កាំភ្លើង) ក្នុងផ្ទះ តែចៃដន្យកូនរបស់គាត់អាយុ ១០ ឆ្នាំយកលេង ហើយរៀលកៃត្រូវអ្នកដទៃស្លាប់ តើក្មេងជាជនដៃដល់ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ឬ?
ក្នុងករណីនេះអនីតិជនទំនាស់នឹងច្បាប់អាយុ ១០ ឆ្នាំនេះ មិនទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌឡើយ ដោយផ្អែកតាមមាត្រា ៣៨ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដោយបញ្ញត្តិថានីតិភាពនៃការទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌត្រូវបានកំណត់អាយុ ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅ។
ប៉ុន្តែបញ្ញត្តិមាត្រា ៣៩ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា តុលាការអាចប្រកាសទណ្ឌកម្មព្រហ្មទណ្ឌទៅលើអនីតិជនអាយុចាប់ពី ១៤ (ដប់បួន) ឆ្នាំឡើងទៅបាន ប្រសិនបើកាលៈទេសៈនៃបទល្មើស ឬបុគ្គលិក លក្ខណៈរបស់អនីតិជនតម្រូវ។
បន្ថែមលើសពីនេះទៅទៀតមាត្រា ៩៦ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌក៏បានចង្អុលបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា អនីតិជនដែលមានអាយុក្រោម ១៤ ឆ្នាំ ពុំអាចឃាត់ខ្លួនបានឡើយ។ ដូច្នេះតាមបទប្បញ្ញត្តិខាងលើអនីតិជនទំនាស់នឹងច្បាប់អាយុ ១០ ឆ្នាំនេះ មិនទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌឡើយ ប៉ុន្តែអាណាព្យាបាលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវលើសំណងរដ្ឋប្បវេណីចំពោះទង្វើរបស់កូនខ្លួន។
ប្រសិនបើឪពុកក្មេងជាអ្នកប្រឈមនឹងច្បាប់ តើសំអាងលើមូលហេតុអ្វី?
ដោយឡែកលោក (ក) ដែលជាឪពុករបស់អនីតិជនអាយុ ១០ ឆ្នាំនេះអាចនឹងប្រឈមនឹងច្បាប់ប្រសិនបើសមត្ថកិច្ច ឬតុលាការរកឃើញថា លោក (ក) បានធ្វេសប្រហែសបណ្តាលឱ្យកូនរបស់ខ្លួនយកអាវុធទៅប្រើប្រាស់។ តាមបញ្ញតិ្តមាត្រា ២១ នៃច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងអាវុធ គ្រឿងផ្ទុះ និងគ្រាប់រំសេវ ចែងថា ជនណាដែលធ្វេសប្រហែសឱ្យជនដទៃយកអាវុធ គ្រឿងផ្ទុះ និងគ្រាប់រំសេវគ្រប់ប្រភេទដែលខ្លួនកាន់កាប់ទៅប្រើប្រាស់ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ១ (មួយ) ឆ្នាំទៅ ២ (ពីរ) ឆ្នាំ និងត្រូវផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៧០០ ០០០ (ចិតសិបម៉ឺន) រៀលទៅ ២ ០០០ ០០០ (ពីរលាន) រៀល។
ក្នុងករណីនេះ បើមានការសម្រួលគ្នាត្រឹមផ្ដល់សំណងជំងឺចិត្តតើបានទេ?
ជាគោលការណ៍ អាណាព្យាបាលរបស់ក្មេងទំនាស់នឹងច្បាប់ខាងលើត្រូវមានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវចំពោះសំណងរដ្ឋប្បវេណីលើជនរងគ្រោះ ទោះបីក្មេងទំនាស់នឹងច្បាប់នេះ មិនទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌក៏ដោយ។ ដោយឡែក ប្រសិនសមត្ថកិច្ច ឬតុលាការរកឃើញថា លោក (ក) បានប្រព្រឹត្តអំពើធ្វេសប្រហែសបណ្តាលឱ្យអ្នកដទៃស្លាប់ ទោះបីលោក (ក) បានចេញសំណងឱ្យជនរងគ្រោះក៏ដោយ បណ្តឹងអាជ្ញា ឬបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌមិនអាចរលត់បានឡើយ។
ម្យ៉ាងទៀតក្នុងករណីមានការដកពាក្យបណ្តឹងរបស់ជនរងគ្រោះក៏ដោយ វាគ្រាន់តែជាការបញ្ចប់នូវការទាមទារផ្នែកសំណង រដ្ឋប្បវេណីរបស់ជនរងគ្រោះតែប៉ុណ្ណោះមានន័យ ថាជនបង្កត្រូវទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌដែលមានព្រះរាជអាជ្ញាជាដើមបណ្តឹងអាជ្ញា៕
