.jpg)
លោកមេធាវី ផុន ធារិន សមាជិកក្រុមហ៊ុនមេធាវី អិល ប៊ី អិល។ រូបថត សហការី
ការយកកាំបិត ឬអាវុធទៅសម្លាប់មនុស្សគឺជាអំពើល្មើសដែលជនប្រព្រឹត្តត្រូវមានទោស។ ប៉ុន្តែ បើជនម្នាក់ខ្ចីអាវុធ ឬឧបករណ៍ផ្សេងពីអ្នកដទៃទៅសម្លាប់មនុស្សសួរថា តើម្ចាស់ឧបករណ៍ទាំងនោះត្រូវមានទោសឬយ៉ាងណា? ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោកមេធាវី ផុន ធារិន ជាសមាជិកក្រុមហ៊ុនមេធាវី អិល ប៊ី អិល មានការិយាល័យនៅផ្ទះលេខ ១០ ផ្លូវ១០៥ ភូមិបាក់ទូកសង្កាត់ទួលសង្កែ១ ខណ្ឌ ឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖
ឧបមាថា លោក (ក) បានទៅខ្ចីកាំបិតពីលោក (ខ) យក ទៅចាក់គេស្លាប់ ហើយបានយកកាំបិតនោះ មកប្រគល់ឲ្យលោក (ខ) វិញ។ សួរថា ប្រសិនបើនគរបាលរកឃើញថា កាំបិតនោះជារបស់ លោក (ខ) តើនគរបាលត្រូវចាប់ខ្លួនលោក (ខ) ឬយ៉ាងណា?
ប្រសិនបើមនុស្សណាម្នាក់ដែលយើងធ្លាប់ស្គាល់តាមរយៈការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាទៅវិញ ទៅមកជាប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា អ្នកជិតខាង ឬមិត្តភក្តិ ជាដើម វាជារឿងធម្មតាសម្រាប់អ្នកភូមិ ផងរបងជាមួយសុំខ្ចីរបស់របរគ្នាទៅវិញ ទៅមក ដូចជា កាំបិត ពូថៅ ចបកាប់ ឬរបស់របរផ្សេងៗទៀត ដើម្បីយកទៅកាប់គាស់ធ្វើស្រែចម្ការ។ ប៉ុន្តែរបស់របរទាំងនេះ វានឹងក្លាយទៅជាអាវុធគ្រោះថ្នាក់ ប្រសិនបើបុគ្គលអ្នកសុំខ្ចីនោះយកទៅធ្វើជាឧបករណ៍សម្លាប់មនុស្សទៅវិញ។
ត្រឡប់មកសំណួរខាងលើនេះវិញលោក (ក) បានទៅខ្ចីកាំបិតពីលោក (ខ) យកទៅចាក់សម្លាប់គេស្លាប់ ហើយលោក (ក) បានយកកាំបិតនោះមកប្រគល់ឲ្យលោក (ខ) វិញ។ នគរបាលរកឃើញពីតម្រុយនៃការស្លាប់របស់ជនរងគ្រោះ ដោយសារការប្រើកាំបិតកាប់ ឬចាក់សម្លាប់ ហើយនគរបាលបានកំណត់សញ្ញាណនៃកាំបិតនោះគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោក (ខ)។ ជាគោលការណ៍ចំពោះមុខលោក (ខ) ស្ថិតនៅក្រោមការសង្ស័យ និងចាប់ឃាត់ខ្លួនដើម្បីយកមកសាកសួរតាមនីតិវិធី។
បើលោក (ខ) ត្រូវបាននគរបាលចាប់ខ្លួន តើមកពីមូលហេតុអ្វី?
នៅក្នុងករណីសំណួរទី ១ ខាងលើជាគោលការណ៍ចំពោះមុខ លោក (ខ) ស្ថិតនៅក្រោមការសង្ស័យនៃការប្រព្រឹត្តអំពើឃាតកម្ម ឬអំពើឃាតកម្មគិតទុកជាមុនដោយតម្រុយនៃការសន្មតរបស់មន្ត្រីនគរបាល លោក (ខ) បានប្រើប្រាស់កាំបិតរបស់ខ្លួនមកកាប់ ឬចាក់មកលើជនរងគ្រោះរហូតដល់ស្លាប់។ មន្ត្រីនគរបាលត្រូវធ្វើការឃាត់ខ្លួនលោក (ខ) យ៉ាងតិច ២៤ ម៉ោងសម្រាប់ធ្វើការសាកសួរចំពោះអំពើឃាតកម្មមកលើជនរងគ្រោះ និងស្វែងរកតម្រុយដែលអាចពាក់ព័ន្ធបន្ថែមទៀត។
ហេតុអ្វីបានជាលោក (ខ) ត្រូវចូលរួមមានទោសដែរ បើគាត់មិនបានដឹងថាលោក (ក) ខ្ចីកាំបិតចាក់សម្លាប់គេផង? តើការផ្តន្ទាទោសលោក (ខ) សំអាងទៅលើអ្វី?
តាមអង្គហេតុខាងលើលោក (ក) បានខ្ចីកាំបិតពីលោក (ខ) ដោយលោក (ខ) មិនបានដឹងថា លោក (ក) យកកាំបិតនោះទៅសម្លាប់មនុស្សឡើយ។ យោងតាមមាត្រា ៤ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចែងថា ពុំមានបទល្មើសទេ ប្រសិនបើគ្មានចេតនាប្រព្រឹត្ត។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងត្រូវពិនិត្យក្រោយពេលដែលលោក (ក) បានសម្លាប់គេរួចហើយលោក (ខ) បានដឹងអំពីអំពើឃាតកម្មនោះ លោក (ខ) បានជួយបិទបាំងអំពើឃាតកម្មនោះ ដោយលោក (ខ) មិនជាប់សាច់ញាតិអ្វីជាមួយលោក (ក) ឡើយ និងមិនបានរាយការណ៍ទៅសមត្ថកិច្ចនគរបាល ទង្វើរបស់លោក (ខ) ជាបទល្មើស។
យោងតាមមាត្រា ៥២៩ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចែងថា រាល់បុគ្គលណាដែលបានដឹងពីបទឧក្រិដ្ឋដែលអាចនឹងបង្ការ ឬបន្ថយអានុភាពរបស់បទល្មើសបាន ហើយមិនបានប្តឹងបរិហារដល់អាជ្ញាធរតុលាការ ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផ្សេងទៀតត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ០១ ខែទៅ ០១ ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០ ០០០ រៀលទៅ ២០០ ០០០ រៀល។
តើរវាងលោក (ក) និងលោក (ខ) មួយណាមានទោសធ្ងន់ជាង ព្រោះអីលោក (ក) ជាជនដៃដល់?
ក្នុងករណីដែលលោក (ក) ត្រូវបានតុលាការបានស្វែងរកឃើញថា បានប្រព្រឹត្តអំពើឃាតកម្ម នោះតុលាការនឹងធ្វើការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ១០ ឆ្នាំទៅ ១៥ ឆ្នាំ។ ដូចគ្នានេះដែរក្នុងករណីលោក (ក) បានប្រព្រឹត្តអំពើឃាតកម្មគិតទុកជាមុន នោះតុលាការនឹងផ្តន្ទាទោសលោក (ក) ដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
ដោយឡែកករណីតុលាការបានរកឃើញថា លោក (ខ) មិនបានប្តឹងរាយការណ៍ទៅសមត្ថកិច្ចចំពោះអំពើល្មើសរបស់លោក (ក) បែរជាជួយបិទបាំងអំពើឧក្រិដ្ឋនេះ នោះតុលាការនឹងផ្តន្ទាទោសលោក (ខ) ដាក់ពន្ធនាគារពី ១ ខែទៅ ១ ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០ ០០០ រៀលទៅ ២០០ ០០០ រៀល៕
