កាលពីសប្ដាហ៍មុន ភ្នំពេញ-ប៉ុស្ដិ៍ បានចុះផ្សាយមួយវគ្គរួចមកហើយ តាមរយៈកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយលោក សុខ គីន ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់និងព្រៃឈើកម្ពុជាអំពីកម្រិតនៃផលប្រយោជន៍របស់កម្មករសំណង់ដែលច្បាប់ការងារបានជួយពួកគាត់ ខណៈក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនមិនទាន់បានអនុវត្តច្បាប់នៅឡើយ។
សម្រាប់ថ្ងៃនេះ យើងសូមលើកយកចំណុចមួយចំនួនទៀតទាក់ទងនឹងការទទួលពាក្យបណ្ដឹង និងដំណោះស្រាយដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម ៖
-លោកថាសហព័ន្ធរបស់លោកបានទទួលពាក្យបណ្តឹងពីបងប្អូនកម្មករ តើបណ្តឹងទាំងនោះបានដោះស្រាយខ្លះហើយឬនៅ?
និយាយឲ្យចំទៅគឺខាងខ្ញុំបានដោះស្រាយជាដំណាក់កាលៗដែលកន្លែងខ្លះទៅក៏បាន ហើយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែនេះយើងមានប្រមាណ ៨ ករណី ដោយដោះស្រាយជោគជ័យបាន ៦ ករណី និងបន្តដោះស្រាយ ២ ករណីទៀត។ ក្នុងចំណោមបណ្តឹងរបស់បងប្អូនកម្មករក្នុងនោះមាន ២ ករណីសំខាន់ដែលទី ១ គឺគ្រោះថ្នាក់ការងារ និងទី ២ គឺបណ្តឹងដែលមេការ ឬក្រុមហ៊ុនរត់ចោលមិនបើកប្រាក់ខែឲ្យកម្មករ។
-តើមានក្រុមហ៊ុនធំណាមួយដែលម៉ៅការយកកម្មករសំណង់ទៅធ្វើការ ហើយគាត់មានចេញធានារ៉ាប់រងអីឲ្យក្រុមកម្មករដែរទេ ឬមួយគាត់គ្រាន់តែទទួលកម្មករឲ្យធ្វើការជាលក្ខណៈរាយរងៗដោយគ្មានការធានាត្រឹមត្រូវ?
តាមពិតទៅនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងមានការទូលាយដែលការអនុវត្តច្បាប់នៅមានការធូររលុង។ បើតាមច្បាប់ក្រុមហ៊ុនដែលធ្វើអាជីវកម្មត្រូវតែមានការចុះបញ្ជី ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនធំខ្លះមានតែឈ្មោះ និងចុះបញ្ជី តែក្រុមហ៊ុនមួយ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្រោមហ្នឹងមាន [ក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធ] មួយចំនួនគ្មានការចុះបញ្ជីទេ។
អ៊ីចឹងបានន័យថាភាគច្រើនមានតែក្រុមហ៊ុនមេមួយដែលចុះបញ្ជី ហើយមានក្រុមហ៊ុនតូចម៉ៅការបន្តទៀតធ្វើប៉ាតណាប៉ាតណីអ៊ីចឹងទៅហើយក្រុមហ៊ុនធំហ្នឹងពេលដែលមានបញ្ហាគាត់ឆ្លើយដាក់ក្រុមហ៊ុនតូចដោយសំអាងថា គាត់បានម៉ៅការបន្តឲ្យក្រុមហ៊ុនតូចហើយ អ៊ីចឹងក្រុមហ៊ុនធំនោះគាត់គេចផុត។ ប៉ុន្តែបើតាមផ្លូវច្បាប់គឺក្រុមហ៊ុនធំនោះគាត់ចៀសមិនផុតទេ ប្រសិនបើមានបញ្ហាកើតឡើងលើក្រុមហ៊ុនតូចក៏ពិតមែន តែក្រុមហ៊ុនធំត្រូវតែទទួលខុសត្រូវ។
ករណីនេះកន្លងមក យើងបានប្តឹងទៅខាងក្រសួងការងារដើម្បីឲ្យក្រុមហ៊ុនធំនោះទទួលខុសត្រូវក្នុងករណីខ្លះដែរ។ ពេលដែលក្រុមហ៊ុនម៉ៅការបន្តរត់បាត់ទៅយើងបានប្តឹងទៅក្រុមហ៊ុនធំ ហើយក្រុមហ៊ុនធំបានមកដោះស្រាយជាមួយខាងសហព័ន្ធសហជីពយើងចេញជាសំណងទៅឲ្យភាគីខាងជនរងគ្រោះអីអ៊ីចឹងទៅដើម្បីបញ្ចប់រឿង។
និយាយអំពីសំណងវិញ ឧបមាថា ឥឡូវខាងកម្មករសំណង់ណាម្នាក់គាត់ត្រូវស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ធ្លាក់ពីលើអគារជាដើម តើតម្លៃសងជំងឺចិត្តប៉ុន្មាន ហើយបើរបួសសងប៉ុន្មានដែរ ?
ជាទូទៅ នៅក្នុងច្បាប់ដូចជាគ្មានទេ ប៉ុន្តែក្នុងរបបសន្តិសុខសង្គមគឺច្បាប់មាន បើតាមបទពិសោធក្នុងការដោះស្រាយរបស់ខ្ញុំកន្លងមកអ្នកស្លាប់ខ្លះដោយគ្រោះថ្នាក់ការងារខាងក្រុមហ៊ុនឲ្យ ១ លានទៅ ២ លានរៀល ឬ ៣០០ ដុល្លារអ៊ីចឹងទៅ។ ប៉ុន្តែយើងអត់ទទួលនូវសំណងប៉ុណ្ណឹងទេ ពីព្រោះដោយសារសំណងទាំងនោះមើលទៅហាក់ដូចជា ទាបពេក វាមិនសមនឹងជីវិតមនុស្ស។ អ៊ីចឹងយើងអាចទារពី ៧ ទៅ ៨ ពាន់ដុល្លារដល់ ១ ម៉ឺនដុល្លារអ៊ីចឹងទៅ ប៉ុន្តែតម្លៃប៉ុណ្ណឹងក៏វាមិនអាចទិញអាយុជីវិតបានដែរ ប៉ុន្តែដោយសារមនុស្សស្លាប់បាត់ទៅហើយ យើងទារសំណងធ្វើម៉េចឲ្យសមរម្យនឹងតម្លៃមនុស្សដែលស្លាប់។
អ៊ីចឹងកន្លងមកអាចទារបាន ៤ ទៅ ៥ ពាន់ដុល្លារជួនកាលទៅដល់ ៨ ពាន់ដុល្លារ ប៉ុន្តែមិនមែនខាងខ្ញុំជាអ្នកសម្រេចទេ ខាងខ្ញុំគ្រាន់តែជាអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ឲ្យក្រុមគ្រួសារសពទេ។ ដូច្នេះរឿងទទួលយកសំណងគឺអាស្រ័យលើខាងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះថា យក ឬមិនយកប៉ុណ្ណោះ ។
ថ្មីៗនេះខាងក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈបានចេញសេចក្តីសម្រេចលេខ ០១០ ស្តីពីការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់គម្រោងលើកកម្ពស់ស្តង់ដារសុខភាព និងសុវត្ថិភាពការងារក្នុងវិស័យសំណង់នៅកម្ពុជា។ តើលោកគិតថាប្រសិនបើការងារនេះដំណើរការមែននោះ វានឹងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់កម្មករសំណង់បែបណា?
យើងគិតថាសេចក្តីសម្រេចនេះវាជាលក្ខណៈមួយប្រសើរយើងខ្ញុំក៏អបអរសាទរដែលក្រសួងការងារបានចេញសេចក្តីប្រកាសបង្កើតឲ្យមានក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ស្តីពីសុខភាពសុវត្ថិភាព និងស្តង់ដារនេះ។ ករណីនេះហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំអបអរសាទរ ព្រោះយើងគិតថាមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើននៅក្នុងនោះ។
ព្រោះទី ១ ក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់នេះអាចពិនិត្យមើលនូវលក្ខខណ្ឌដែលកន្លងមកមិនសូវល្អបានន័យថា បញ្ហាប្រឈមកន្លងមកវាជាបទពិសោធ ដូចជាគ្រោះថ្នាក់ការងារគឺយើងអាចជជែកគ្នាថា គួរតែធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីកាត់បន្ថយនូវអត្រាគ្រោះថ្នាក់។ យើងមានបទពិសោធកន្លងមកក្រសួងមានចេញសេចក្តីប្រកាស ៥ ទៅ ៦ ដែរទាក់ទងនឹងវិស័យសំណង់ ក៏ប៉ុន្តែសេចក្តីប្រកាសនោះមិនចំនឹងអ្វីដែលពួកគាត់ចង់បានទេ។
នៅក្នុងនោះដែរប្រកាសនោះគាត់មិនបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធថា គ្រោះថ្នាក់នោះបណ្តាលមកពីអី្វ វាប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ? អ៊ីចឹងខាងក្រសួងនឹកឃើញថា អាហ្នឹងល្អគឺគាត់ដាក់អាហ្នឹងតែម្តងតែគាត់មិនបានផ្តល់យោបល់ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទេ។
ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងមានក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់នោះមកគឺពេលដែលចេញសេចក្តីសម្រេច ឬប្រកាសណាមួយទាក់ទងនឹងសុខភាពសុត្ថិភាពយើងគិតថាភាគីដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាហ្នឹងមានសិទ្ធិយោបល់លើកឡើងដែលជាធាតុផ្សំមួយដើម្បីឲ្យមានអំណះអំណាងក្នុងការចេញសេចក្តីសម្រេច ឬចរាចរណ៍ណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងសុខភាពសុវត្ថិភាពឲ្យចំគោលដៅដែលកម្មករសំណង់ចងបាន។
ការងារនេះជាការល្អ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីបានជាខាងក្រសួងការងារទើបលើកយកវិស័យនេះមកគិតគូរ?
រឿងនេះខ្ញុំបានសួរទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធគេឆ្លើយថា ខាងក្រសួងការងារមិនបានទុកចោលទេ គ្រាន់តែថាវាមានជំហានដែលជំហានទី ១ គឺវិស័យកាត់ដេរ ជំហានទី ២ គេធ្វើលើវិស័យផ្សេងៗអ៊ីចឹងទៅ ។ តែការព្យាយាម ឬការទុកវិស័យសំណង់នេះយូរមកទល់ពេលនេះវាហាក់ដូចជាអូសបន្លាយយូរសម្រាប់កម្មករសំណង់។
បញ្ហាមួយទៀត ខាងសហព័ន្ធយើងបានព្យាយាមរកព័ត៌មានដែលគ្រោះថ្នាក់ឲ្យបានច្រើន ហើយពួកខ្ញុំបានស្នើទៅខាងអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO ) ដូចជា ស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធហើយនៅពេលយុទ្ធនាការថ្ងៃទី ១ ឧសភា ឬមានកម្មវិធីធំៗ ពួកខ្ញុំតែងតែដាក់ញត្តិស្នើសុំឲ្យចេញសេចក្តីប្រកាសទាក់ទងនឹងសុខភាពសុវត្ថិភាព។ បើនៅអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) ខ្ញុំតែងលើកឡើងសុំឲ្យ (ILO ) ជួយបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាការងារ ឬមួយក៏គណៈកម្មការសុខភាព សុវត្ថិភាពសម្រាប់ថ្នាក់ជាតិសម្រាប់ក្នុងវិស័យសំណង់តែម្តង។
នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០១៧ សហព័ន្ធសហជីពយើងមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយទៅលើក្រុមកម្មករសំណង់ ៤៨ គោលដៅមានទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ អ្នកម៉ៅការផ្ទះល្វែង បុរីខុនដូធំៗ អ៊ីចឹងយើងសិក្សា ៤៨ គោលដៅមានកម្មករ ១០០៥ នាក់ក្នុងនោះតាមរបាយការណ៍ពីការស្រាវជ្រាវមាន ១៩ ភាគរយដែលទទួលគ្រោះថ្នាក់ អ៊ីចឹងបានន័យថាគ្រោះថ្នាក់នេះខ្ពស់ណាស់បានន័យថា កម្មករសំណង់ ១ ពាន់នាក់ វាគ្រោះថ្នាក់ ២០០ នាក់ទៅហើយហ្នឹង។
ចំពោះរបាយការណ៍ដែលខ្ញុំបានធ្វើបទបង្ហាញទៅដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដូចជា ក្រសួងការងារដែលបានចូលរួមដែរនោះគាត់ក៏បានលើកឡើងដែរថា របាយការណ៍ស្តីពីគ្រោះថ្នាក់នេះខ្ពស់ណាស់។ នេះជាភ័ស្តុតាងមួយដែរ ដែលជំរុញឲ្យក្រសួងការងារ ឬ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងរឿងហ្នឹង៕
(សូមរង់ចាំតាមដាននៅសប្ដាហ៍ក្រោយ)