.jpg)
លោកស្រី មេធាវី លឹម ច័ន្ទលីដា ប្រធានក្រុមហ៊ុនមេធាវីស៊ីឌីអេស។ សហការី
ការឈ្លោះគ្នារហូតភាគីម្ខាងធ្វើឲ្យភាគីម្ខាងទៀតស្លាប់គឺតាមផ្លូវច្បាប់អ្នកបង្កត្រូវមានទោស ប៉ុន្តែតើច្បាប់នឹងត្រូវកំណត់ទោសបែបណាប្រសិនបើក្នុងគ្រួសារ ១ សម្លាប់សមាជិកខ្លួនឯងស្លាប់យ៉ាងនោះ? ជុំវិញបញ្ហានេះ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោកស្រី មេធាវី លឹម ច័ន្ទលីដា សមាជិកគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រធានក្រុមហ៊ុនមេធាវីស៊ីឌីអេសមានការិយាល័យផ្ទះលេខ ៥៤ ផ្លូវលេខ ៣៣៧ សង្កាត់ បឹងកក់ ២ ខណ្ឌ ទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ មានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម ៖
ក្នុងករណីបងប្អូនបង្កើតឈ្លោះគ្នាហើយបងជ្រុលដៃវាយប្អូនរហូតស្លាប់ សួរថាតើបងប្រុសនោះមានទោសដែរឬទេ?
នៅក្នុងករណីនេះ បងប្រុសដែលបានវាយប្អូនបង្កើតខ្លួនស្លាប់ត្រូវទទួលខុសត្រូវព្រហ្មទណ្ឌចំពោះទង្វើរបស់ខ្លួន។ ចំពោះទង្វើល្មើស បុគ្គលជាបងប្រុសនេះអាចនឹងត្រូវចោទប្រកាន់ពីបទឃាតកម្ម។
យោងតាមមាត្រា ១៩៩ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ ២០០៩ ចែងថា អំពើសម្លាប់មនុស្សដោយចេតនាដោយប្រើអាវុធឬមិនប្រើអាវុធត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ១០ ឆ្នាំ ដល់ ១៥ ឆ្នាំ។
តើច្បាប់កំណត់ឲ្យភាគីបងប្រុសត្រូវតែមានទោសឬយ៉ាងណា? បើភាគីប្អូនដែលរងគ្រោះមិនបានប្ដឹងទៅតុលាការឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចផងនោះ?
ទោះបីមិនមានពាក្យបណ្តឹងណាមួយមកតុលាការ ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចក៏ដោយ កាលណាមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចទទួលបានព័ត៌មានឬការរាយការណ៍អំពីបទល្មើសអ្វីមួយ មន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចមានភារកិច្ចត្រូវចុះទៅទីតាំងកើតហេតុភ្លាម ព្រមទាំងកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការ។ យោងតាមមាត្រា ៥៦ ក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ ២០០៩ ចែងថា នគរបាលយុត្តិធម៌មានភារកិច្ចធ្វើការត្រួតពិនិត្យបទឧក្រិដ្ឋ បទមជ្ឈិម និងបទលហុ កំណត់អត្តសញ្ញាណនិងចាប់ជនល្មើស ព្រមទាំងប្រមូលភ័ស្តុតាង។
ចំពោះករណីនេះ វាជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដែលជនបង្ក ត្រូវបានច្បាប់កំណត់ឲ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះបទល្មើសរបស់ខ្លួន។ យោងតាមមាត្រា ១ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ ២០០៩ បានចែងថា “ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌកំណត់បទល្មើសចង្អុលបង្ហាញបុគ្គលដែលត្រូវបានប្រកាសថាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះបទល្មើសនិងកំណត់ទោស ព្រមទាំងបែបបទនៃការអនុវត្តទោសនេះ។
ប្រសិនបើភាគីបង ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួន ហើយប្រពន្ធភាគីប្អូនសុំកុំឲ្យឃាត់ខ្លួនជនបង្ក តើបានទេ?
ក្នុងករណីនេះ មន្ត្រីនគរបាលមិនមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការសម្រេចដោះលែងជនសង្ស័យនេះឡើយ ទោះបីមានការស្នើសុំកុំឲ្យឃាត់ខ្លួនពីភាគីប្រពន្ធជនរងគ្រោះក៏ដោយ។ យោងតាមមាត្រា ១០៣ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ ២០០៩ ចែងថា “នៅពេលផុតកំណត់រយៈពេលឃាត់ខ្លួន បុគ្គលដែលត្រូវបានឃាត់ខ្លួននោះត្រូវៈ បញ្ជូនខ្លួនទៅព្រះរាជអាជ្ញា ឬដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ។សេចក្តីសម្រេចនេះធ្វើឡើងដោយព្រះរាជអាជ្ញា។
ក្នុងរឿងដដែលនេះឧបមាថាបើនគរបាលដោះលែងជនបង្ក តើនគរបាលរូបនោះនឹងត្រូវមានទោសដែរឬទេ?
មន្ត្រីនគរបាលដែលបានផ្តល់ដោយខុសច្បាប់នូវបញ្ជាដោះលែងជនសង្ស័យឬជនល្មើស គឺជាអំពើល្មើសច្បាប់។ យោងតាមមាត្រា ៥២១ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ ២០០៩ កាលណាអ្នករាជការសាធារណៈ ឬពលរដ្ឋទទួលអាណត្តិសាធារណៈដោយការបោះឆ្នោត ដែលទោះបីក្រោមរូបភាពណាក៏ដោយ ចេញបញ្ជាដោយខុសច្បាប់ឲ្យឃុំ ឬដោះលែងជនជាប់ឃុំត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ២ ឆ្នាំ ទៅ ៥ ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ៤ លានរៀល ទៅ ១០ លានរៀល៕
