.jpg)
លោក យ៉ង់ គឹមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាពក្នុងកម្មវិធីនាពេលកន្លងមក។ រូបថត សហការី
អំពើកាប់សម្លាប់សាច់ញាតិ ឬសម្លាប់មនុស្សហាក់ស្តែងពីភាពសាហាវព្រៃផ្សៃដែលអ្នកផងគិតថាមិនគួរនឹងធ្វើទៅកើត។ មូលហេតុដែលនាំឱ្យមានករណីបែបនេះកើតឡើង គេមិនដឹងថា តើបុគ្គលប្រព្រឹត្តនោះបានយល់ដឹងអំពីច្បាប់ដែរឬយ៉ាងណា?
ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោក យ៉ង់ គឹមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាពដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖
តាមលោកសង្កេត តើមកពីពលរដ្ឋយើងមិនបានយល់ដឹងពីផ្លូវច្បាប់ច្រើន ឬទើបពួកគាត់ប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាដោយមានចរិតកាចសាហាវ?
និយាយអំពីច្បាប់គឺពួកគាត់ដឹងថាធ្វើទៅខុសច្បាប់ ប៉ុន្តែត្រង់ថា ត្រូវជាប់ទោសទណ្ឌប៉ុន្មានគឺពួកគាត់មិនដឹងទេ។ មួយវិញទៀតពលរដ្ឋខ្លះយល់ថា បញ្ហាក្នុងគ្រួសារមិនមែនជាបញ្ហាក្នុងសង្គម។ អ៊ីចឹងពួកគាត់នៅតែយល់ថាជារឿងការប្រដែប្រដៅសមាជិកក្នុងគ្រួសារពួកគាត់។
នេះជាការយល់ច្រឡំរបស់ពលរដ្ឋ និងជាចំណុចសំខាន់មួយដែលទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងសង្គមស៊ីវិលគួរធ្វើយ៉ាងណាឱ្យពលរដ្ឋយល់ថា មិនមែនជាបញ្ហាគ្រួសារគឺបញ្ហាក្នុងសង្គមទាំងមូល។ សូម្បីតែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមួយចំនួនក៏លោកនៅមិនទាន់យល់ដឹងច្បាស់អំពីបញ្ហាហិង្សានេះ ហើយយល់ថាជារឿងក្នុងគ្រួសារ និងមិនសូវមានវិធានការទប់ស្កាត់ទេ។
បច្ចុប្បន្នមានការប្រើហិង្សាកាប់សម្លាប់គ្នាដូចជាកូនសម្លាប់ឪពុក ម្ដាយ ឬប្តីសម្លាប់ប្រពន្ធនិយាយរួមការសម្លាប់គ្នានេះហាក់បង្ហាញពីភាពសាហាវតែម្តង។ ខ្ញុំចង់ដឹងថាតើនេះបណ្តាលមកពីមូលហេតុអ្វីដែរ?
ខ្ញុំយល់ឃើញថាការដែលកើតមានអំពើហិង្សាដែលរហូតដល់សាច់ញាតិសម្លាប់គ្នា ឬកូនសម្លាប់ឪពុកម្តាយជាហូរហែហ្នឹង ភាគច្រើនយើងសង្កេតឃើញថា ទី ១ គឺទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់សារធាតុញៀនដូចជា ពពួកគ្រឿងញៀន និងគ្រឿងស្រវឹងជាដើម។
ទាំងអស់នេះហើយដែលធ្វើឱ្យមានការថ្លោះធ្លោយរហូតដល់កាប់សម្លាប់គ្នាបែបនេះ។ រឿងទី ២ គឺដោយសារថា ជួនកាលបុគ្គលនោះមានភាពស្ត្រេសដែលបណ្តាលមកពីបរិយាកាសនៅជុំវិញធ្វើឱ្យជីវិតមានភាពស្មុគស្មាញហើយឈានទៅមានអារម្មណ៍នៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តខ្លាំង។ អ៊ីចឹងហើយទើបធ្វើឱ្យមនុស្សមានចិត្តឆេវឆាវកាប់សម្លាប់គ្នានោះបាទ។
បញ្ហាទី ៣ ប្រហែលជាយើងខ្វះនូវការអប់រំតាមផ្លូវចិត្តហើយ និងការអប់រំផ្នែកខាងសីលធម៌ឱ្យបានស៊ីជម្រៅហើយ និងការបញ្ជ្រាបអហិង្សាឱ្យបានជ្រៅទៅក្នុងសហគមន៍។ មួយវិញទៀតគឺបុគ្គលមួយចំនួនមានគំនិតមួយបដិសេធរឿងហិង្សា ឬក៏ពាក្យសម្តីដែលបង្កើតឱ្យមានហិង្សាហ្នឹង គួរតែមានការការពារ ឬមានការបង្ការកុំឱ្យវាកើតមាន។
ទាំងអ្នកនយោបាយទាំងបុគ្គលផ្សេងៗទៀតហ្នឹងគួរតែនាំគ្នាប្រើប្រាស់ភាសាដែលនាំឱ្យមានសន្តិភាពជាភាសាបែបអហិង្សា អាហ្នឹងវាប្រសើរ។ នេះបើតាមការយល់ឃើញរបស់ខ្ញុំ។
បច្ចុប្បន្នមានការយកចិត្តទុកដាក់បង្រៀន ឬក៏អប់រំដល់សហគមន៍អំពីករណីហិង្សា ឬក៏ផ្នែកផ្លូវចិត្តខ្លះទេបើតាមបទពិសោធដែលលោកធ្លាប់បានដឹង?
ករណីនេះគឺខាងអង្គការយើងខ្ញុំធ្លាប់បានធ្វើអំពីរឿងហិង្សាពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងស្រវឹង ហើយយើងបានធ្វើតាមបណ្តាខេត្តនៅកម្ពុជាប្រហែលជា ៦ ទៅ ៧ ខេត្តក្រុង។ បានន័យថាការធ្វើនេះគឺដើម្បីកាត់បន្ថយនូវអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារក៏ដូចសហគមន៍ដែលការអនុវត្តនេះគឺច្រើនដែរ និងមានការផ្សារភ្ជាប់គ្នាជាមួយនឹងតួនាទីរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងការបង្ការហិង្សា ហើយសហគមន៍ក៏មានការអប់រំអំពីអំពើហិង្សាផ្តល់ព័ត៌មានផ្សេងៗដល់សហគមន៍។
ក្នុងនោះដែរគឺយើងបានលើកទឹកចិត្តឱ្យខាងអាជ្ញាធរឃុំ-សង្កាត់លោកមានការអប់រំនេះ ដើម្បីបង្ការទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងស្រវឹង។ ក្នុងនោះយើងក៏បានសហការជាមួយអាជ្ញាធរឃុំ-សង្កាត់ ហើយយើងឃើញនៅតាមមូលដ្ឋានដែលយើងសហការនោះមានការថយចុះនូវអំពើហិង្សាហ្នឹងច្រើន។
ប៉ុន្តែចំពោះ ឃុំ-សង្កាត់ណាដែលយើងអត់បានសហការគឺមានកម្រិតនៃអំពើហិង្សាខ្ពស់ជាងឃុំ-សង្កាត់ដែលយើងបានធ្វើ។ ករណីដែលនាំឱ្យមានអំពើហិង្សាកាប់សម្លាប់គ្នាគឺមកពីការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងគ្រឿងញៀនអីហ្នឹងគឺបង្កហិង្សាដល់សហគមន៍ក៏ដូចក្នុងគ្រួសារច្រើន។ ជារួមខាងខ្ញុំធ្វើបានតែជាង ១០០ ឃុំ-សង្កាត់ប៉ុណ្ណោះនៅទូទាំងប្រទេស។
ជាការឆ្លើយតបមកវិញថាតើពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងដល់កម្រិតណាដែរក្រោយពីទទួលការអប់រំ?
ខ្ញុំសង្កេតឃើញតួលេខនៃអំពើហិង្សាមានការថយចុះច្រើន។ ឯសម្រាប់អង្គការខ្ញុំដោយសារតែយើងធ្លាប់បានទទួលមូលនិធិពីស្ថានទូតអូស្ត្រាលីគឺយើងបានអប់រំដល់សហគមន៍អំពីហិង្សាពាក់ព័ន្ធគ្រឿងស្រវឹង។ យើងបានអប់រំពលរដ្ឋឱ្យយល់ដឹងអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងដែលយើងក៏អប់រំអំពីសុខភាពពីបញ្ហាសង្គម បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារជាដើម។ បន្ទាប់ពីយើងអប់រំគឺយើងសង្កេតឃើញថាពួកគាត់មានការយល់ដឹងច្រើន។
ពួកគាត់យល់អំពីផលវិបាកនៃអំពើហិង្សា ប៉ុន្តែសំខាន់គឺពួកគាត់គ្មានមធ្យោបាយដោះស្រាយនេះរឿងទី ១ ។ រឿងទី ២ ទៀតគឺអត់មានយន្តការណាដើម្បីគាំទ្រពួកគាត់ ហើយតាមដឹងគឺយន្តការមាន ប៉ុន្តែមិនទាន់ធ្វើការឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ថែមទៀត និងខ្វះអ្នកពិគ្រោះយោបល់នៅពេលពលរដ្ឋគាត់ជួបនឹងបញ្ហា។ យើងមានឃុំ-សង្កាត់មែន ក៏ប៉ុន្តែសមត្ថភាពរបស់អាជ្ញាធរខ្លះនៅមានកម្រិតក្នុងការដោះស្រាយ ឬការអប់រំផ្លូវចិត្តជាដើមគឺគាត់មានការខ្វះចន្លោះ។
កន្លងមក ខាងអង្គការខ្ញុំក៏មានកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបង្គោលសម្រាប់អប់រំផ្លូវចិត្តដល់ពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍ផងដែរ៕
