.jpg)
លោកមេធាវី យុង ផានិត អនុប្រធាននាយកដ្ឋានការពារក្តីជនក្រីក្រនៃគណៈមេធាវី។ រូបថត សហការី
ការរើសទ្រព្យសម្បត្តិ ឬវត្ថុមានតម្លៃនៅតាមផ្លូវដែលគេជ្រុះ ហើយបើយើងរើសបាន និងមិនបានប្រកាសរកម្ចាស់ទ្រព្យនោះ ឬមិនបានរាយការណ៍ទៅសមត្ថកិច្ច តើអ្នកដែលរើសអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសដែរទេ? ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសជាមួយលោកមេធាវី យុង ផានិត អនុប្រធាននាយកដ្ឋានការពារក្តីជនក្រីក្រនៃគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលមានខ្លឹមសារដូចតទៅ៖
ឧបមាថា លោក (ក) ធ្វើដំណើរតាមផ្លូវហើយរើសបានកាបូបមួយដែលនៅក្នុងកាបូបនោះមានលុយ និងទ្រព្យសម្បត្តិមានតម្លៃផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែគាត់មិនបានប្រកាសជាសាធារណៈ សួររកម្ចាស់កាបូបនេះទេ។ ក្រោយមកម្ចាស់កាបូបលុយនោះឃើញលោក (ក) កាន់កាបូបនោះ។ សួរថា តើលោក (ក) នឹងជាប់សង្ស័យថា ជាអ្នកលួចទ្រព្យសម្បត្តិគេទេ?
មុននឹងមានការបកស្រាយពីបញ្ហានេះ ខ្ញុំសូមផ្តល់និយមន័យនៃអំពើលួចជាមុនសិន។ អំពើលួច គឺជាអំពើដកហូតដោយទុច្ចរិត នូវទ្រព្យសម្បត្តិ ឬវត្ថុផ្សេងទៀតរបស់អ្នកដទៃតាមគ្រប់មធ្យោបាយក្នុងគោលបំណងយកមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន។ បើតាមបញ្ញត្តិមាត្រា ៣៥៣ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌចែងថា អំពើលួចត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ (ប្រាំមួយ) ខែទៅ ៣ (បី) ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០០០០០ (មួយលាន) រៀលទៅ ៦០០០០០០ (ប្រាំមួយលាន) រៀល។
បើទោះបីជាវត្ថុ ឬទ្រព្យសម្បត្តិនោះ លោក (ក) ជាអ្នករើសបានក៏ដោយ តែយើងមិនបានប្រកាសជាសាធារណៈ ដើម្បីប្រាប់ដល់ម្ចាស់ឲ្យបានដឹងហើយនៅពេលដែលម្ចាស់កាបូបនោះរកឃើញគឺគេចាត់ទុកថា លោក (ក) ជាអ្នកលួចដែរ។ ព្រោះថាលោក (ក) នៅពេលដែលរើសកាបូបនោះបានគឺគាត់ប្រាកដជាដឹងថា កាបូបនោះជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកដទៃរួចទៅហើយ។ ដូច្នេះមានន័យថា លោក (ក) មានចេតនាលួចរបស់គេហើយ។ នេះគ្រាន់តែរើសបានផង កុំថាឡើយដល់ទៅលួចរបស់អ្នកដទៃ។
អ៊ីចឹង តើលោក (ក) ត្រូវធ្វើដូចម្តេច ដើម្បីកុំឲ្យជាប់សង្ស័យពីបទលួច នៅពេលដែលគាត់រើសបានកាបូបនោះ?
បើលោក (ក) រើសកាបូប ហើយយកកាបូបនោះទៅប៉ុស្តិ៍នគរបាល ឬបង្ហាញដល់សមត្ថកិច្ច ដើម្បីធ្វើការអំពាវនាវរកម្ចាស់កាបូបនោះ ឬលោក (ក) ប្រកាសតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកដើម្បីអំពាវនាវរកម្ចាស់ក៏បានដែរ។ ធ្វើដូចនេះបង្ហាញថា លោក (ក) មានចេតនាល្អ។ លុះក្រោយមកពេលម្ចាស់កាបូបដឹងថា កាបូបនៅក្នុងដៃរបស់លោក (ក) ដោយគ្មានបាត់បង់ប្រាក់ផងនោះ គឺម្ចាស់កាបូបមិនអាចមកចោទលោក (ក) ថាលួចបានទេ។
ចុះបើមានមនុស្សទៅបន្លំថា គាត់ជាម្ចាស់កាបូបនោះ ហើយពេលមានការស្រាវជ្រាវទៅទើបដឹងថា គាត់មិនមែនជាម្ចាស់កាបូបពិតប្រាកដទេ សួរថា តើអាចចាត់ជាអំពើលួចដែរទេ?
ករណីមានមនុស្សទៅបន្លំថា ទ្រព្យសម្បត្តិនោះជារបស់ខ្លួន តែក្រោយពីសមត្ថកិច្ចស្រាវជ្រាវទៅដឹងថា មិនមែនជារបស់អ្នកនោះ ករណីនេះក៏ចូលក្នុងអំពើលួចដែរ។ ព្រោះអ្នកនោះដឹងហើយថា របស់នោះមិនមែនជារបស់ខ្លួន។
ឧទាហរណ៍ ករណីមួយទៀតលោក (ក) ជ្រុះបាត់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ហើយចោររើសបាន។ លុះពេលចោរម្នាក់នោះទៅលួចទ្រព្យសម្បត្តិគេក៏ជ្រុះអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះ ហើយគេរើសបានសួរថា តើសមត្ថកិច្ចនឹងទៅចាប់លោក (ក) ដែរឬយ៉ាងណា ?
ករណីនេះជាបឋមគឺសមត្ថកិច្ចបានដាក់ការសង្ស័យទៅលើម្ចាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះហើយ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចនគរបាលក៏មិនអាចចោទថា ម្ចាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះពិតជាចោរដែរ ឲ្យតែម្ចាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះបង្ហាញភ័ស្តុតាងថា ពិតជាជ្រុះបាត់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណមែន ។
ជាគោលការណ៍ ព្រហ្មទណ្ឌ បើយើងមិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសទេ ហើយយើងមានភ័ស្តុតាងថា យើងមិនប្រព្រឹត្ត អាហ្នឹងមួយរយភាគរយគឺសមត្ថកិច្ចមិនអាចចោទយើងបានទេ។ មិនមែនថា អ្នកឯងជ្រុះបាត់ហើយ ហើយមានមនុស្សម្នាក់ទៀតយកទៅប្រព្រឹត្តបទល្មើស ហើយឲ្យម្ចាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណទទួលខុសត្រូវនោះគឺអត់ទេ។
ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើម្ចាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះបន្ទាប់ពីជ្រុះបាត់ ហើយគាត់ទៅប្តឹងសមត្ថកិច្ចប៉ូលិសជាមុននោះ គឺសមត្ថកិច្ចមិនអាចទៅចាប់ម្ចាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណនោះបានទេ ព្រោះអីគាត់បានប្តឹងសមត្ថកិច្ចជាមុនហើយ៕
