.jpg)
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហភាពចលនាកម្មករ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
នៅពេលកម្មករកាត់ដេរមានទំនាស់ ឬមានវិវាទជាមួយថៅកែរោងចក្រណាមួយគឺមានក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលជាស្ថាប័នមួយក្នុងការដោះស្រាយវិវាទនេះ។ ប៉ុន្តែថាតើរាល់ការដោះស្រាយវិវាទរវាងកម្មករកាត់ដេរ និងថៅកែមានភាពលម្អៀង ឬមិនលម្អៀងយ៉ាងណានោះភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសន៍លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហភាពចលនាកម្មករកម្ពុជាដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម ៖
ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល ត្រូវបានបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០០៣ ដែលក្រុមប្រឹក្សានេះ ជាអ្នកដោះស្រាយវិវាទការងាររួមក្នុងនោះក៏មានការដោះស្រាយវិវាទកម្មករកាត់ដេរដែរ។ ក្នុងនាមលោកជាប្រធានសហជីពមួយដែរនោះ លោកអង្កេតឃើញថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ការដោះស្រាយវិវាទកម្មករភាគច្រើនលើទំនាស់អ្វីខ្លះ?
ជាទូទៅក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលជាស្ថាប័នឯករាជ្យមួយដែលគ្រប់ភាគីអាចទទួលយកបាន។ សម្រាប់ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់គឺខ្ញុំអាចទទួលយកបាន និងគាំទ្រចំពោះដំណើរការរាល់ការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។
ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល មានលក្ខណៈល្អប្រសើរដែលអាចទទួលយកបានពីកិច្ចការផ្សេងៗរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។ ជាទូទៅរាល់សេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលគឺពឹងផ្អែកទៅតាមច្បាប់ពិសេសការសម្រេចទាំងអស់សុទ្ធសឹងតែមានការឯកភាព និងអាចទទួលយកបានហើយក៏គ្មានការលម្អៀងទៅខាងនិយោជកក៏អត់ដែរ។ និយាយឲ្យចំទៅគឺបញ្ហាវិវាទជាទូទៅមាន ២ ដែលមានន័យថា ការដោះស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលអំពីវិវាទសិទ្ធិគឺយើងទទួលយកបានមួយរយភាគរយ។
បើក្នុងករណីដោះស្រាយវិវាទអំពីផលប្រយោជន៍វិញគឺក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលមិនយកមកដោះស្រាយពាក់ព័ន្ធនឹងវិវាទផលប្រយោជន៍ទេ។ ដូច្នេះយើងឃើញថា វិវាទផលប្រយោជន៍វាធម្មតាទេបើគេមិនកាត់ទៅហើយហើយកម្មករចេះតែទាមទារអាហ្នឹងក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលគេមានសិទ្ធិនៅក្នុងការបដិសេធដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់របស់គេ។
ចំពោះដែលថាក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលកាត់ក្តីតែអំពីសិទ្ធិនេះមានន័យថាឧទាហរណ៍ករណីថៅកែរោងចក្របង្ខំឲ្យកម្មករកាត់ដេរថែមម៉ោង ករណីបញ្ឈប់មេដឹកនាំសហជីព ករណីឲ្យធ្វើការពេលថ្ងៃបុណ្យថ្ងៃអាទិត្យដោយមិនគិតប្រាក់ឈ្នួលអាហ្នឹងហើយគេហៅថា ទំនាស់អំពីសិទ្ធិ។ ព្រោះថាអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ហើយនិយោជកមិនគោរពមិនអនុវត្តអាហ្នឹងគេហៅថា រំលោភសិទ្ធិហើយ។
អ៊ីចឹងនៅពេលណាដែលមានទំនាស់អំពីសិទ្ធិហើយពេលណាដែលមានបណ្តឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលគាត់កាត់ក្តីដូចនៅតុលាការដែរឬយ៉ាងណា? ហើយឲ្យភាគីណាមួយឈ្នះ និងប្រាក់ពិន័យមានទេឬក៏យ៉ាងម៉េច?
ការកាត់ក្តីនៅក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលគ្មានបង្គាប់ឲ្យភាគីណាមួយបង់ប្រាក់ពិន័យទៅភាគីម្ខាងទៀតនោះទេ ប៉ុន្តែគេតម្រូវឲ្យនិយោជកអនុវត្ត។ មានន័យថាចាប់ពីថ្ងៃដែលយើងប្តឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលហើយក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលចេញសេចក្តីបង្គាប់ពេលណាគឺឲ្យនិយោជកត្រូវតែអនុវត្តពេលហ្នឹង។
ក្នុងករណីដែលក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលរកឃើញថា និយោជកកេងប្រវ័ញ្ចលុយរបស់កម្មករឧទាហរណ៍ថា ក្រុមហ៊ុនខ្លះគាត់មិនឲ្យកម្មករឈប់សម្រាកនៅថ្ងៃបុណ្យជាតិអន្តរជាតិហើយថៅកែរោងចក្រនៅតែបង្ខំឲ្យកម្មករធ្វើការនៅថ្ងៃនេះដោយមិនគិតពីប្រាក់ឈ្នួលផ្សេងៗហ្នឹងគឺនៅពេលដែលខាងកម្មករប្តឹងទៅគឺខាងក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលតម្រូវឲ្យក្រុមហ៊ុនសងវិញពាក់ព័ន្ធនឹងអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់។
ចំពោះករណីទំនាស់ផលប្រយោជន៍ដែលក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលមិនទទួលដោះស្រាយអ៊ីចឹងមានតែបង្វែរទៅខាងតុលាការវិញឬយ៉ាងម៉េច? ហើយចូរលោកពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់ពីពាក្យថាទំនាស់ផលប្រយោជន៍នេះ?
ចំពោះបញ្ហាទំនាស់ផលប្រយោជន៍ទៅតុលាការក៏អត់ដែរបើទោះជាយើងប្តឹងទៅក៏អត់ន័យដែរព្រោះថាខាងតុលាការក៏គេមើលឬយោងទៅលើសេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលដែរ។ ព្រោះថាសមាសភាពសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលក៏កើតចេញពីក្រុមអ្នកច្បាប់ដែលមានចៅក្រមនេះឯង។
ទំនាស់ផលប្រយោជន៍ខ្ញុំឧទារហណ៍ថាតាមផ្លូវច្បាប់អត់មានលុយថ្លៃបាយថ្ងៃត្រង់ទេ ប៉ុន្តែកម្មករនិយោជិតគាត់ទាមទារឲ្យក្រុមហ៊ុនផ្តល់ថ្លៃបាយថ្ងៃត្រង់ឲ្យគាត់នៅក្នុងតម្លៃណាមួយទៅ។ ឧទាហរណ៍ក្នុង ១ ថ្ងៃ ២ ពាន់ឬ ៤ ពាន់រៀលអ៊ីចឹងទៅហើយខាងក្រុមហ៊ុនគេបដិសេធហើយរឿងនេះត្រូវបានប្តឹងដល់ក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាល។ អ៊ីចឹងក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលគេមិនចាត់ការទេដោយសារថា វាជាការទាមទារមួយដែលមិនស្របតាមផ្លូវច្បាប់ដែលមិនមានច្បាប់ចែងដូច្នេះខាងក្រុមប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្តាលគេមិនកាត់ទេរឿងហ្នឹង។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានចុះជួបកម្មករដែលបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់ដល់ពួកគេរហូតឧបត្ថម្ភថវិកាដល់ស្ត្រីកម្មករឆ្លងទន្លេរួមទាំងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗទៀតផង។ តើសកម្មភាពនេះលោកយល់យ៉ាងណាដែរ?
ខ្ញុំគិតថាវាជារឿងមួយល្អដែលថ្នាក់ដឹកនាំលោកចុះជួបកម្មករនិយោជិតដោយផ្ទាល់ដែលលោកអាចស្វែងយល់បានច្រើនជុំវិញស្ថានភាពរបស់កម្មករ និងជុំវិញការងារផ្សេងៗ។ ខ្ញុំយល់ឃើញថាប្រសិនបើយើងពិនិត្យទៅលើសកម្មភាពអ្វីដែលថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលលោកកំពុងតែធ្វើជាការបង្ហាញការយកចិត្តទុកដាក់ដល់កូនចៅរបស់លោកហើយ។
ហេតុដូច្នេះ លោកគួរតែធ្វើឲ្យបានច្រើនហើយ និងធ្វើបន្តបន្ទាប់ទៀតទោះបីជាមិនជិតដល់រដូវកាលបោះឆ្នោត ឬក៏ក្រោយបោះឆ្នោតនេះ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែសូមសំណូមពរថាការចុះជួបកម្មករជាញឹកញាប់ជារឿងមួយដែលឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការផ្សេងៗរបស់កម្មករនិយោជិតដែលគាត់គិតថាត្រូវការបំពេញនូវភាពចន្លោះប្រហោង។ ឧទាហរណ៍ថា ស្ត្រីសម្រាលកូនគាត់មានឱកាសឈប់ ៩០ ថ្ងៃនៅក្នុងច្បាប់ស្តីពីការងារហើយគាត់ទទួលបាននូវប្រាក់ឈ្នួល ៥០ ភាគរយបូកនឹងប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ។ ប្រមុខដឹកនាំអាចស្វែងយល់ពីតម្រូវការផ្សេងៗរបស់កម្មករបន្ថែមទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអះអាងថារដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំកញ្ចប់ថវិកាប្រមាណ ៤០ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗសម្រាប់ផ្ដល់ទៅកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរ បន្ថែមលើប្រាក់ខែរបស់ពួកគេដែលគ្រោងដំឡើងដល់ ១៧០ ដុល្លារចាប់ពីឆ្នាំក្រោយនេះ។ ជំនួយបន្ថែមបែបនេះតើលោកគិតថាជាផ្នែកមួយរារាំងមិនឲ្យកើតមានបាតុកម្ម ឬការតវ៉ាពីកម្មករឬយ៉ាងណា? ហើយក៏ជាផ្នែកមួយធ្វើឲ្យថៅកែរោងចក្រមានសំអាងឬ?
ខ្ញុំគិតថាជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅលើផ្នែកមួយគឺមិនមែនកាត់បន្ថយវិវាទនោះទេករណីវិវាទវាកើតឡើងអំពីទំនាស់រវាងភាគីកម្មករនិយោជិតជាមួយភាគីនិយោជកលើហេតុផលផ្សេងៗ។
ឧទាហរណ៍ថាករណីរំលោភសិទ្ធិកម្មករ ឬក៏ការប្រមាថបៀតបៀនការកេងប្រវ័ញ្ញដូច្នេះហើយលុយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ជូនបន្ថែមដល់កម្មករជាផ្នែកមួយក្នុងការបង្កើននូវការជួយទ្រទ្រង់ដល់ស្ត្រីសម្រាលកូនដែលទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាលនេះជាការលើកទឹកចិត្តបន្ថែម។ ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាការទប់ស្កាត់នូវករណីវិវាទទេករណីទប់ស្កាត់វិវាទវាមិនមែនដោយសារតែលុយផ្តល់ឲ្យនោះទេ។
ប្រសិនបើកម្មករនិយោជកគាត់មិនបានសហការគ្នាក្នុងកន្លែងធ្វើការឲ្យបានល្អគាត់មិនមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នាទេដែលនិយោជកមានចរិតរើសអើងគាត់មានចរិតខុសច្បាប់មិនខ្វល់អំពីច្បាប់គឺនាំឲ្យវិវាទកើតឡើងហើយ។
បញ្ហានេះចង់មិនចង់ការតវ៉ាប្រាកដជាកើតមានព្រោះថាបច្ចុប្បន្នការតវ៉ាមិនមែនគ្មានទេ ហើយក៏មិនមានន័យថាអត់មានវិវាទដែរផ្ទុយទៅវិញមានវិវាទច្រើនណាស់ដែលមានស្អេកស្កះនៅតាមបណ្តារោងចក្រ តែគ្រាន់តែថាដោយសារតែច្បាប់ស្តីពីសហជីពវាកម្រិតសិទ្ធិក្នុងការតវ៉ា។
ពីប៉ុន្មានខែមុនមានថៅកែរោងចក្រកាត់ដេររត់ចោលរោងចក្រ និងមិនបើកលុយឲ្យកម្មករទៀតផងករណីនេះលោក ហ៊ុន សែន បានចេញលុយបើកឲ្យកម្មករជួសថៅកែដើម្បីផ្តល់ឲ្យបងប្អូនកម្មករ។ តើសកម្មភាពបែបនេះអាចឲ្យថៅកែបានចិត្តហើយថ្ងៃក្រោយគាត់រត់ចោលរោងចក្រទៀតទេ?
អ្វីដែលប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានទម្លាក់កញ្ចប់ថវិកានេះគឺជាការដោះស្រាយចំពោះមុខជាការដោះស្រាយជាក់ស្តែងឲ្យកម្មករក្នុងការចំណាយថ្លៃទឹកភ្លើងថ្លៃជួលផ្ទះ។ ប៉ុន្តែការប្រើប្រាស់វិធានការដោះស្រាយនេះវាច្បាស់ណាស់ថាធ្វើឲ្យថៅកែរោងចក្របានចិត្តហើយ ប៉ុន្តែគួរមានវិធានការថ្មីបន្ថែមទៀតដូចជាតម្រូវឲ្យនិយោជកតម្កល់លុយផ្នែកណាមួយដើម្បីដោះស្រាយក្នុងករណីបែបនេះដែលយើងយកលុយនោះមកទូទាត់៕
