.jpg)
លោក ផុន ធារិន ជាសមាជិកក្រុមហ៊ុនមេធាវី អិល ប៊ី អិល។ រូបថត សហការី
ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍បានសម្ភាសលោកមេធាវី ផុន ធារិន ជាសមាជិកក្រុមហ៊ុនមេធាវី អិល ប៊ី អិល មានការិយាល័យនៅផ្ទះលេខ ១០ ផ្លូវ ១០៥ ភូមិបាក់ទូក សង្កាត់ទួលសង្កែ ១ ខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម៖
លោក (ក) បានបើករថយន្តបុកបង្គោលភ្លើងរដ្ឋ ឬវត្ថុអ្វីមួយដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋធ្វើឲ្យខូចខាត។ តើអ្នកបង្កត្រូវចេញសំណងរដ្ឋប្បវេណី និងអាចឈានដល់ទោសព្រហ្មទណ្ឌទេ? ហើយចុះបើមានអគ្គិភ័យដែលឆ្លងចរន្តអគ្គិសនីរបស់រដ្ឋធ្វើឲ្យឆេះផ្ទះរបស់ពលរដ្ឋតើរដ្ឋចេញសំណងបែបណាដែរ?
យោងតាមអង្គហេតុខាងលើនេះ យើងអាចបែងចែកជាករណីផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន តែសូមលើកយកករណីមួយចំនួនមកធ្វើការបង្ហាញ ចំពោះអង្គហេតុខាងលើនេះ។ ក្នុងករណីលោក (ក) គាត់បើកបរមិនស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពស្រវឹង និងមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ប៉ុន្តែឧបទ្ទវហេតុកើតឡើងដោយសារបច្ចេកទេសរថយន្ត ដូចជាបែកកង់ ឬដាច់ហ្វ្រាំងជាដើម និងមិនបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ជនរងគ្រោះណាម្នាក់ឡើយ។ រថយន្តរបស់គាត់បានជ្រុលចង្កូតទៅបុកបង្គោលភ្លើង ឬផ្នែកណាមួយនៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ ឬឯកជន ជាធម្មតាមន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍ច្រើនតែធ្វើការចរចាដោះស្រាយរវាងភាគីតំណាងទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋ ឬឯកជនជាមួយម្ចាស់យានយន្ត ដើម្បីធ្វើការសងសំណងខូចខាតនោះតាមការព្រមព្រៀងគ្នា ឬក៏អាចបញ្ជូនសំណុំរឿងមកដោះស្រាយតាមផ្លូវតុលាការក្នុងករណីភាគីណាមួយមិនសុខចិត្ត។
ដោយឡែកក្នុងករណីដែលលោក (ក) បើកបរស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពស្រវឹង ហើយបានបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ទោះបីមិនបង្កឲ្យមានអ្នករងរបួស ឬស្លាប់ក៏ដោយនៅក្នុងមាត្រា ៧៧ នៃច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោកឆ្នាំ ២០១៥ បានចែងថា ជនណាបើកបរយានយន្តនៅពេលដែលខ្លួនស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពស្រវឹង ដោយមានជាតិអាល់កុលចាប់ពី ០,៤០ (សូន្យក្បៀសសែសិប) មិល្លីក្រាមក្នុងមួយលីត្រខ្យល់ ឬចាប់ពី ០,៨០ (សូន្យក្បៀសប៉ែតសិប) ក្រាមក្នុង ១ លីត្រឈាមឡើងទៅត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ១ (មួយ) ខែ ទៅ ៦ (ប្រាំមួយ) ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចាប់ពី ៨០០ ០០០ (ប្រាំបីសែន) រៀលទៅ ៤០០០ ០០០ (បួនលាន) រៀល។
ដូចដែលបានរៀបរាប់ករណីទាំង ២ ខាងលើម្ចាស់យានយន្តលោក (ក) បានបុកបង្គោលភ្លើង ហើយបានបង្កឲ្យមានការឆ្លងចរន្តអគ្គិសនីរបស់រដ្ឋ និងបណ្តាលឲ្យឆេះផ្ទះរបស់ពលរដ្ឋជាគោលការណ៍ ភាគីទាំងឡាយដែលពាក់ព័ន្ធមានសិទ្ធិទាមទារ ចំពោះការខូចខាតដែលបង្កឡើងដោយលោក (ក) ដែលជាជនបង្កហេតុ។ ភាគីរួមមាន៖ តំណាងអគ្គិសនីកម្ពុជាទទួលបន្ទុកតំបន់ ឬផ្នែក អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះអាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងទាមទារសំណងរដ្ឋប្បវេណីទៅតុលាការមានសមត្ថកិច្ច ដើម្បីឲ្យតុលាការចេញសាលក្រមបង្គាប់ឲ្យជនបង្កហេតុ (លោក ក) សងសំណងការខូចខាតលើទ្រព្យសម្បត្តិ អាជីវកម្ម ឬការខូចខាតផ្សេងៗទៀតរបស់ខ្លួនបាន។ ដោយឡែកពលរដ្ឋក៏អាចស្នើសុំ ឬទាមទារទៅអគ្គិសនីកម្ពុជាទទួលបន្ទុក ឬអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនោះឲ្យធ្វើការតភ្ជាប់ឡើងវិញលើបណ្តាញផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឡើងវិញជាដើម។
ចង់សុំបញ្ជាក់ថា ចុះប្រសិនបើបង្គោលភ្លើងនៅមុខផ្ទះពលរដ្ឋ ទុស្សេឆេះដោយគ្មានអ្នកប៉ះពាល់ ហើយធ្វើឲ្យឆេះរាលដាលដល់ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ តើរដ្ឋចេញសងពលរដ្ឋទេ?
បើក្នុងករណីបែបនេះជាទូទៅភាគច្រើនមិនដែលប្រជាពលរដ្ឋណាប្តឹងដល់អាជ្ញាធរអគ្គិសនីនៅតាមតំបន់នោះទេដោយសារតែគាត់ខ្វះការយល់ដឹង តាមពិតគាត់ស្រាវជ្រាវឃើញថាការតភ្ជាប់បច្ចេកទេស ឬក៏ការទទួលខុសត្រូវខាងអាជ្ញាធរអគ្គិសនីទើបធ្វើឲ្យប៉ះពាល់រហូតដល់មានចរន្តឆ្លងឆេះផ្ទះ។
អីចឹងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់គាត់ក្នុងការទាមទារសំណងស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរអគ្គិសនីដែលនៅក្នុងតំបន់នោះទទួលខុសត្រូវ។ ប៉ុន្តែយើងមើលនៅក្នុងកិច្ចសន្យាដែលទាក់ទងនឹងការតភ្ជាប់ចរន្តអគ្គិសនី បើមានបញ្ញត្តិចែងអំពីការមិនទទួលខុសត្រូវដោយសារហេតុផលឧបទ្ទវហេតុណាមួយ បើមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងការតភ្ជាប់ចរន្តអគ្គិសនីនោះ បើចែងថា ខាងអគ្គិសនី មិនទទួលខុសត្រូវដោយសារហេតុផលឧបទ្ទវហេតុផ្សេងៗ អីចឹងប្រជាពលរដ្ឋមិនអាចទាមទារការខូចខាត ឬក៏សំណងអីផ្សេងៗពីអាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជាទេ។
ជាការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៅក្នុងឧបទ្ទវហេតុទាំងឡាយ ដែលបានកើតឡើងពលរដ្ឋមិនដែលមានការដាក់ពាក្យស្នើសុំ ឬក៏ទាមទារឲ្យខាងអាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជាទទួលខុសត្រូវលើការខូចខាតផ្សេងៗទេ។ ប៉ុន្តែជាទូទៅប្រជាពលរដ្ឋអាចមានសិទ្ធិក្នុងការទាមទារចំពោះការទទួលខុសត្រូវទៅលើចំណុចដែលខូចខាតបាត់បង់។ នេះជាហេតុផលមួយដែលគាត់ចាំបាច់ត្រូវធ្វើការទាមទារ ដាក់ពាក្យស្នើសុំ ឬក៏សុំអន្តរាគមន៍ផ្សេងៗ ដើម្បីជួយសម្រួលដោះស្រាយការខូចខាតផ្ទះសំបែង ឬទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់។ បញ្ហានេះជាគ្រោះថ្នាក់ដោយចៃដន្យក៏ជាការទទួលខុសត្រូវដោយស្វ័យភាពខាងអគ្គិសនីតាមតំបន់៕
