កាលពីសប្ដាហ៍មុន ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ បានផ្សាយមួយវគ្គរួចហើយទាក់ទងនឹងតួនាទីគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្នុងការការពារក្ដី ពិសេសជួយការពារក្តីជូនជនក្រីក្រដោយមិនយកកម្រៃ និងប្រភពថវិកាសម្រាប់ចំណាយលើសេវាជួយជនក្រីក្រតាមរយៈកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយលោក សួន វិសាល ប្រធានគណៈមេធាវីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃនេះយើងសូមមិត្តអ្នកអានតាមដានវគ្គបន្តដែលផ្ដោតលើការបណ្ដុះបណ្ដាលដូចខាងក្រោម៖
ទាក់ទងនឹងគណៈមេធាវីនេះដែរ តើមានបានបង្កើតជាសមាគមមេធាវីអាស៊ានដែរទេ?
គណៈមេធាវីរបស់យើងគឺយើងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការខ្ពស់ជាមួយស្ថាប័នគណៈមេធាវីអន្តរជាតិដែលពេលខ្ញុំទទួលតំណែងនេះគឺសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោកបានផ្តល់តួនាទីសំខាន់ដល់ គណៈមេធាវីក៏ដូចជារូបខ្ញុំត្រូវបានតែងតាំងធ្វើជាប្រធានគណៈកម្មការច្បាប់ប្រចាំប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ ប្រទេសតែម្តងហើយយើងបានជួបប្រជុំម្តងរួចមកហើយដែលយើងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៅខេត្តសៀមរាបកាលពីខែសីហាកន្លងទៅ។
យើងបានយកចិត្តទុកដាក់ជាពិសេសសហការជាមួយនឹងស្ថាប័នគណៈមេធាវីអន្តរជាតិ ឬជាមួយស្ថាប័នច្បាប់អន្តរជាតិជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសក្នុងតំបន់ក៏ដូចជាក្នុងពិភពលោកទាំងមូល។
កាលពីឆ្នាំមុនផងដែរ យើងបានទៅជួបប្រជុំជាមួយគណៈមេធាវីអន្តរជាតិហៅកាត់ថា (I B A) នៅទីក្រុងតូក្យូ និងនៅអូស្ត្រាលី។
ជាលទ្ធផលគឺយើងបានទទួលផ្លែផ្កាល្អហើយគណៈមេធាវីអន្តរជាតិបានផ្តល់តួនាទីឲ្យកម្ពុជាយើងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះសម្រាប់រៀបចំមហាសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំក្នុងឆ្នាំនេះគឺពីថ្ងៃទី ២ ដល់ថ្ងៃទី ៥ ក្នុងអំឡុងខែវិច្ឆិកានៅខេត្តសៀមរាបដោយមានមេធាវីមកពីគណៈមេធាវីអន្តរជាតិយ៉ាងតិចប្រមាណ ១ ពាន់នាក់ចូលរួមដែលនេះជាកិត្តិយសរបស់យើង។
ទន្ទឹមនឹងនេះយើងក៏បានសហការជាមួយនឹងមេធាវីអន្តរជាតិមួយចំនួនដែរដូចជា Laws ASiA ជាគណៈមេធាវីប៉ាស៊ីហ្វិកដោយយើងពង្រឹងទាំងទំនាក់ទំនងការទូត និងផ្នែកបច្ចេកទេស។
ជាលទ្ធផលគឺគណៈមេធាវីនៅក្នុងតំបន់បានអញ្ជើញយើងទៅជួបប្រជុំពិភាក្សាជាញឹកញាប់ដើម្បីប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវី ហើយនិងមានកម្មវិធីមួយពិសេសគឺយើងផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធរវាងគណៈមេធាវីកម្ពុជា និងគណៈមេធាវីអន្តរជាតិដូចជានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីនៅសិង្ហបុរីជាដើម។ មេធាវីរបស់គេបានមកសិក្សាច្បាប់នៅប្រទេសយើងតាមរយៈក្រុមហ៊ុនមេធាវីរបស់យើងហើយយើងបញ្ជូនមេធាវីទៅសិក្សានៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនជាដៃគូរបស់យើង។
និយាយពីការចងសម្ព័ន្ធជាមួយប្រទេសអាស៊ានវិញ បើប្រៀបធៀបចំណេះដឹងមេធាវីរបស់កម្ពុជាជាមួយមេធាវីបណ្តាប្រទេសអាស៊ានវិញយ៉ាងម៉េចដែរ?
យើងមិនខ្លាចនឹងនិយាយការពិតទេ ពីព្រោះតាមពិតទៅគណៈមេធាវីយើងនៅថ្មីថ្មោងដែលទើបតែនឹងបង្កើតក្នុងរយៈពេលខ្លីបានជាង ២០ ឆ្នាំ គណៈមេធាវីនៅក្នុងតំបន់ហ្នឹងលើកលែងតែប្រទេសឡាវគឺយើងនៅក្មេងខ្ចីនៅក្នុងការប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវី។ ដោយសារប្រទេសយើងទើបតែកកើតឡើងវិញក្រោយរបបប៉ុលពតដែលរបបនេះបំផ្លាញស្ទើរតែទាំងស្រុងនូវរចនាសម្ព័ន្ធក៏ដូចជាវិជ្ជាជីវៈមេធាវីពិសេសវិស័យច្បាប់តែម្តង។ អ៊ីចឹងទៅការកសាងរបស់យើងឡើងវិញគឺនៅក្មេងខ្ចីនៅឡើយ។
ដូច្នេះ នៅពេលដែលយើងនៅក្មេងខ្ចីបែបនេះគឺយើងមិនអាចប្រៀបធៀបទៅនឹងមេធាវីបរទេសបានទេ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក្នុងរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំនេះគឺយើងមានធនធានមនុស្សមួយចំនួនដែលទៅសិក្សានៅបរទេសហើយ មេធាវីមួយចំនួនដែលយើងមានមិនអាចមានច្រើនដូចគេទេ។ ប៉ុន្តែយើងមានធនធានមួយចំនួនអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងមេធាវីអន្តរជាតិបាន។ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងចំណុចនេះដែរគណៈមេធាវីបានកែទម្រង់មួយចំនួនទាក់ទិននឹងវិស័យសិក្សា។
តាំងពីខ្ញុំចូលកាន់តំណែងជាប្រធានគណៈមេធាវីគឺយើងបានកែទម្រង់ ជាពិសេស ទៅលើវិស័យអប់រំតែម្តងជាអថិភាពផងដែរ។ យើងបានកែទម្រង់ការបណ្តុះបណ្តាលរបស់យើងហើយ និងការប្រឡងដែលយើងព្យាយាមធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យអ្នកដែលចូលប្រកបវិជ្ជាជីវៈតាមរយៈការប្រឡងក៏ដូចជា ចូលប្រកបវិជ្ជាជីវៈតាមបទពិសោធគឺមានគុណភាពខ្ពស់ ឬ ក៏មានចំណេះដឹងច្រើន។ អ៊ីចឹងទី ១ ការជ្រើសរើសមេធាវីនេះគឺយើងប្រយ័ត្នប្រយែងបំផុតធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យមានគុណភាពទី ២ នៅពេលដែលមេធាវីចូលមកគឺយើងផ្តល់ការអប់រំឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
យើងកែទម្រង់ប្រធានបទ ឬក៏កម្មវិធីសិក្សាមួយចំនួនដែលឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការចាំបាច់នៃទីផ្សារសេរី ឬក៏អន្តរជាតិ។ នៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿនគឺមុខជំនាញដែលគេរៀនគឺផ្តោតលើការអនុវត្តផ្ទាល់តាមធម្មតាអ្នកដែលប្រឡងចូលមកគឺគាត់បានរៀនច្បាប់ចប់អស់ហើយ ដូចជាបរិញ្ញាច្បាប់ ឬក៏បណ្ឌិតច្បាប់ជាដើម។
អ៊ីចឹងពេលពួកគាត់មកចូលសាលាមេធាវីគឺជាសាលាជំនាញ អ៊ីចឹងសួរថា តើគាត់ត្រូវយកច្បាប់មកអនុវត្តដោយរបៀបណា អ៊ីចឹងយើងផ្តោតទៅលើជំនាញហ្នឹងតែម្តង។ ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ដែលខ្ញុំទៅរៀននៅបរទេសច្រើនទាក់ទងនឹងវិជ្ជាជីវៈមេធាវីយើងបានចែករំលែកបទពិសោធគឺបច្ចេកទេសការពារក្តីឲ្យទៅមេធាវីជំនាន់ក្រោយរបស់យើង។
ករណីនេះពីមុនមកគឺយើងគ្មានក្នុងកម្មវិធីសិក្សារបស់យើងទេ។
មួយទៀតគឺយើងបង្រៀនឲ្យសិស្សរបស់យើងចេះវិភាគទៅលើច្បាប់តែម្តង។ ថា តើច្បាប់ដែលយើងមានហើយវាមានបញ្ហាអ្វីខ្លះ ឬក៏វាមានអត្ថន័យស៊ីជម្រៅកម្រិតណាដើម្បីអនុវត្តមកលើករណីមួយ។ មួយទៀតគឺយើងឲ្យគាត់ធ្វើត្រាប់បានន័យថា ប្រសិនបើគាត់រៀនបច្ចេកទេសយើងឲ្យគាត់ឡើងហាត់ការពារក្តីសាកមើលបានន័យថាយើងបង្រៀនទ្រឹស្តីហើយយើងឲ្យគាត់សាកល្បងថា តើគាត់ធ្វើកើត ឬមិនកើត? នេះជាជំនាញដែលគណៈមេធាវីយកចិត្តទុកដាក់ពិសេសសម្រាប់ឲ្យសិស្សនោះចេញមកមានកម្រិតខ្ពស់អាចប្រៀបធៀបទៅនឹងបរទេសបាន។
អ៊ីចឹងនៅក្នុងសាលាអន្តរជាតិគឺគេធ្វើរបៀបហ្នឹង។ មកដល់ពេលនេះគណៈមេធាវីចាប់ផ្តើមជំហានទៅមុខបើមិនបានប្រហែលគេ ឬបើអ្នកដែលឆ្លាតអាចមានចំណេះដឹងប្រហាក់ប្រហែលគេ។ យើងគិតថារយៈពេល ៤ ទៅ ៥ ឆ្នាំខាងមុខគឺយើងនឹងមានគុណភាពខ្ពស់ដែលអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងមេធាវីបរទេសបាន ។
ទន្ទឹមនឹងនេះដូចខ្ញុំជម្រាបជូនគឺដើម្បីឲ្យការប្រកួតប្រជែងហ្នឹង ឬក៏ចំណេះដឹងមានកម្រិតនោះយើងមានកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធដោយមេធាវីរបស់គេមករៀនពីយើងហើយមេធាវីរបស់យើងរៀនពីគេ អ៊ីចឹងវាអាចចេះទៅវិញទៅមកបាន។
ជាមួយគ្នានេះនៅក្នុងម៉ោងសិក្សាក៏យើងបង្កើនដែលពីមុនអ្នកដែលចូលប្រកបវិជ្ជាជីវៈតាមមាត្រា ៣២ តាមរយៈបទពិសោធគឺយើងមានតែ ៨០ ម៉ោងទេ រៀនតែក្រមសីលធម៌ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង និងច្បាប់លក្ខន្តិកៈមួយចំនួនទៀត។
ប៉ុន្តែឥឡូវយើងបង្កើនម៉ោងបង្រៀនថែមរហូតដល់ ១៨០ ម៉ោងដែលយើងបង្រៀនជាក់លាក់អំពីជំនាញពិតប្រាកដនៃមេធាវីតែម្តងហើយសិស្សដែលរៀនចប់គឺយើងបានផ្តល់សញ្ញាបត្រឲ្យត្រឹមត្រូវ។ ប្រសិនបើទៅមុខទៅយើងនឹងធ្វើការកែទម្រង់បន្ថែមទៀតប្រសិនបើគាត់ចូលប្រកបវិជ្ជាជីវៈមេធាវីហើយមិនទាន់បានឆ្លងកាត់សាលារៀនទេគឺមិនឲ្យទៅការពារក្តីទេដើម្បីឲ្យមេធាវីកាន់តែមានគុណភាព។
(សូមរង់ចាំអានវគ្គបន្ដនៅសប្ដាហ៍ក្រោយ)