ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានស្នើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ សិក្សាឡើងវិញពីការកំណត់តម្លៃពន្ធប្រថាប់ត្រា (ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ) ខណៈការកំណត់តម្លៃដែលកំពុងអនុវត្តពេលនេះមានអាយុកាលជាង ៣ ឆ្នាំមកហើយ។
ថ្លែងក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករ កម្មការិនីជាង ១៥ ០០០ នាក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថាកត្តាស្ថិរភាពនយោបាយ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចបានធ្វើឲ្យតម្លៃដីនៅកម្ពុជាឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ ពិសេសក្រោយពេលបោះឆ្នោតដែលទើបកន្លងទៅថ្មីៗនេះ។
លោកបានបន្តថា ដោយសារតម្លៃដីបានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់នោះ ដូច្នេះការវាយពន្ធប្រថាប់ត្រាក៏គួរតែកើនឡើងផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «រឿងនេះមិនដឹងថាក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុធ្វើហើយ ឬយ៉ាងណានោះទេ ព្រោះបើតាមដែលខ្ញុំស៊ើបដឹង គឺក្រសួងកំពុងវាយពន្ធប្រថាប់ត្រាទៅលើតម្លៃដីដែលបានកំណត់តាំងពី ៣-៤ ឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ ប៉ុន្តែអត្រាតម្លៃទីផ្សារនាពេលបច្ចុប្បន្នវាមិនបាននៅដូច្នោះទេ»។
លោកបានលើកឧទាហរណ៍ថាកាលពី ៣ ឆ្នាំមុនដី ១ កន្លែងដែលបានកំណត់ ១ ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃ ២០០ ដុល្លារនោះ ឥឡូវវាបានឡើងដល់ ១ ០០០ ដុល្លារហើយ ដូច្នេះពន្ធប្រថាប់ត្រាក៏ត្រូវតែកើនជាងមុនដែរ។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកបញ្ជាក់ថា៖ «មិនមែនយក ១០០ ភាគរយទេយកត្រឹម ៧០-៨០ ភាគរយ ក៏វាគ្រាន់បើជាងយកតាមការកំណត់កាលពី ៣ ឆ្នាំមុនដែរ»។
លោក គង់ វិបុល អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារមិនលើកទូរស័ព្ទកាលពីម្សិលមិញ។
គេហទំព័ររបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានឲ្យដឹងថា ពន្ធប្រថាប់ត្រាត្រូវកំណត់អត្រា ៤ ភាគរយចំពោះការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ ឬការផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ដីដែលគ្មានសំណង់ក្រោមរូបភាពជាការលក់ ការដោះដូរការទទួលអំណោយ ការដាក់ភាគទុនក្រុមហ៊ុន។
លោក នួន រិទ្ធី នាយកក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ Khmer Foundation Appraisals បាននិយាយថាការកំណត់តម្លៃពន្ធប្រថាប់ត្រាជារឿងដែលក្រសួងជំនាញគួរតែធ្វើ ព្រោះបើយើងពិនិត្យមើលទៅលើតម្លៃដីធ្លីកាលពី ៣-៤ ឆ្នាំមុនជាមួយនឹងពេលនេះគឺមានការកើនឡើងយ៉ាងច្រើន។
លោកថ្លែងថា៖ «វាជាការល្អដែលការកំណត់តម្លៃពន្ធប្រថាប់ត្រាគួរតែកែសម្រួលឡើងវិញ ព្រោះអ្វីដែលកំពុងតែប្រើប្រាស់រាល់ថ្ងៃ វាមិនត្រូវជាមួយតម្លៃទីផ្សារបច្ចុប្បន្នទៀតទេ»។
បើតាមលោក រិទ្ធី ពន្ធប្រថាប់ត្រាត្រូវបានកំណត់តាមតំបន់តាមរយៈការសិក្សារបស់ក្រុមអ្នកជំនាញរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការកំណត់តម្លៃពន្ធប្រថាប់ត្រាឡើងវិញនឹងជួយឲ្យរដ្ឋទទួលបានចំណូលបន្ថែមសម្រាប់យកទៅអភិវឌ្ឍប្រទេសឲ្យកាន់តែរីកចម្រើន»។
សម្រាប់រយៈពេល ៧ ខែឆ្នាំ ២០១៨ នេះអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលចំណូលពន្ធអាករបានចំនួន ១៣៥៦ លានដុល្លារ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុនកើនឡើងចំនួន ១៥,២ ភាគរយ។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់បានឲ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ក្រសួងទទួលបានចំណូលពីពន្ធលើការផ្ទេរអចលនទ្រព្យ (ប្រថាប់ត្រា) តាមរយៈអង្គភាពពន្ធដារប្រហែល ៧៨ លានដុល្លារ៕