.jpg)
លោក កែវ រ៉េមី ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាបានដាក់របាយការណ៍ទី៥ អំពីការអនុវត្តកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយជូនគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNHRC) ស្របពេលដែលមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់និងពលរដ្ឋខ្លះត្រូវបានអះអាងថា មិនទាន់យល់ដឹងពេញលេញលើកតិកាសញ្ញានេះធ្វើឲ្យមានការអនុវត្តជ្រុលជ្រួស។
គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRC) បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីម្សិលមិញថា កម្ពុជាដាក់របាយការណ៍លើកទី៥ ទៅ UNHRC កាលពីថ្ងៃទី ១ ខែ មីនា តាមរយៈក្រសួងការបរទេស។
កម្ពុជាបានក្លាយជារដ្ឋភាគីនៃកតិកាសញ្ញានេះកាលពីឆ្នាំ ១៩៩២។ របាយការណ៍ចុងក្រោយត្រូវបានដាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ដោយទទួលបានអនុសាសន៍ចំនួន ៣១ ពីគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្ស UN ដែលស្នើឲ្យកម្ពុជាអនុវត្ត។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យ (CHRC) បានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា៖ «របាយការណ៍នេះគឺជាការបង្ហាញនូវវឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិស័យនីមួយៗ ក្នុងនោះ មានការឆ្លើយតប បកស្រាយបំភ្លឺ ពន្យល់ទៅនឹងការចោទប្រកាន់មួយចំនួនដែលមិនស្របទៅនឹងស្ថានភាពជាក់ស្ដែង។ របាយការណ៍បង្ហាញពីបញ្ហាប្រឈម និងយន្តការនៃការអនុវត្តបន្តក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងអស់នោះ»។
លោកបានបន្តថា ខ្លឹមសារនៃរបាយការណ៍នោះឆ្លើយតបនឹងអនុសាសន៍ទាំង ៣១ ដែលកម្ពុជាទទួលបានពី UNHRC ដែលគ្របដណ្ដប់លើទិដ្ឋភាពសិទ្ធិទាំងអស់ រួមមាន សិទ្ធិក្នុងការទទួលបានយុត្តិធម៌ សិទ្ធិក្នុងការជួបជុំគ្នា ការប្រមូលផ្ដុំ ការបញ្ចេញមតិ និងការធ្វើបាតុកម្ម ជាដើម។
លោកបានលើកជាឧទាហរណ៍ថា៖ «ទាក់ទងនឹងការជួបជុំគ្នា ការធ្វើបាតុកម្ម ការបញ្ចេញមតិនោះគឺក្រសួងមហាផ្ទៃគេបានបង្ហាញពីយន្តការនៃការអនុវត្តច្បាប់។ ក្រសួងថា មិនមែនជាការរឹតត្បិតទេ ក៏ប៉ុន្តែជាការអនុវត្តច្បាប់ ក្នុងន័យដើម្បីថែរក្សាសន្តិសុខ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ»។
លោកថ្លែងថា កម្ពុជាមានច្បាប់ មានគោលនយោបាយច្រើនរួចហើយ ប៉ុន្តែនៅខ្វះមួយចំនួនទៀតដែលទាមទារឲ្យមានការរៀបចំច្បាប់ គោលនយោបាយបន្ថែមនិងត្រួតពិនិត្យលើច្បាប់ចំនួនដែលមិនស្របនឹងគោលការណ៍សិទ្ធិសេរីភាពជាអន្តរជាតិ។
លោកថ្លែងថា៖ «បញ្ហាប្រឈមមួយទៀតនោះគឺបញ្ហាធនធានមនុស្សជាពិសេសមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់របស់យើងគឺថា ការយល់ដឹងពីកតិកាសញ្ញាអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដែលជាយន្តការអន្តរជាតិហ្នឹងក៏មិនទាន់បានយល់ច្បាស់នៅឡើយ ធ្វើឲ្យការអនុវត្តរបស់គាត់មួយចំនួនមានការជ្រុលជ្រួស»។
លើសពីនេះទៀត លោក ជិន ម៉ាលីន ក៏បានថ្លែងដែរថា បញ្ហាប្រឈមមួយទៀតគឺការផ្សព្វផ្សាយអប់រំច្បាប់ ដល់ពលរដ្ឋ ដោយសារពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនទាន់យល់ដឹងពីច្បាប់ និងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ដែលធ្វើឲ្យការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពខុសទៅនឹងគោលការណ៍គ្រឹះនៃសិទ្ធិសេរីភាព និងបំពានលើច្បាប់ ហើយធ្វើឲ្យពួកគេប្រឈមនឹងច្បាប់។
បើតាមលោក ម៉ាលីន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ កម្ពុជានឹងរៀបចំគោលនយោបាយដើម្បីឆ្លើយតបរួមមាន ការរៀបចំច្បាប់ គោលនយោបាយ និងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ដែលបានធ្វើខ្លះហើយ។លើសពីនេះក៏នឹងមានការអប់រំដល់សមត្ថកិច្ចឲ្យយល់ដឹងអំពីការអនុវត្តច្បាប់ និងសិទ្ធិសេរីភាព និងអប់រំច្បាប់ដល់ពលរដ្ឋ។
លោកថា CHRC នឹងដឹកនាំក្រុមការងារអន្តរក្រសួងទៅការពាររបាយការណ៍នេះនៅចំពោះមុខ UNHRC នៅពេលសម័យប្រជុំដើម្បីពិនិត្យរបាយការណ៍នេះមកដល់។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បានថ្លែងថា មានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សបានកើតមាននៅប្រទេស កម្ពុជា។ លោកថា បរាជ័យនៃការទប់ស្កាត់ការរំលោភទាំងនោះគឺដោយសារតែបរាជ័យក្នុងការបង្កើតនូវប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ឯករាជ្យមួយដែលមានកាតព្វកិច្ចច្បាស់លាស់ដូចមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសនោះគឺ «ការធានាសិទ្ធិដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ»។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះ ដើម្បីធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សកាន់តែប្រសើរ ចំណុចអាទិភាពគឺត្រូវបង្កើតនូវប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌មួយឯករាជ្យ ដោយចាប់ផ្ដើមពីការហាមចៅក្រមនិងព្រះរាជអាជ្ញាទាំងអស់មិនឲ្យធ្វើជាសមាជិកគណបក្សនយោបាយណាមួយនិងមិនឲ្យចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ»។
លោក Simon Walker តំណាងការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា របាយការណ៍ដែលដាក់ជូនដោយ CHRC នឹងត្រូវត្រួតពិនិត្យដោយ UNHRC នៅក្នុងទីក្រុងហ្សឺណែវប្រទេសស្វ៊ីសឆ្នាំ ២០២០។
គណៈកម្មាធិការនេះ មានអ្នកជំនាញ ១៨ រូបផ្នែកសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយដែលបោះឆ្នោតដោយរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែធ្វើសកម្មភាពដោយឯករាជ្យពីរដ្ឋាភិបាលរបស់ពួកគេ។
លោកថា ការសន្និដ្ឋានឬផ្ដល់ជាអនុសាសន៍យ៉ាងណានោះ គឺអាស្រ័យលើគណៈកម្មាធិការនេះ ដោយផ្អែកលើការអនុវត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល។គណៈកម្មាធិការនេះក៏ទទួលបានព័ត៌មានពី UN ដែលរួមមានទាំង OHCHR ក៏ដូចជា របាយការណ៍ដែលដាក់ជូនដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិលផងដែរ៕
