.jpg)
អ្នកជំនាញយក UXOMK82 ចេញពីដីក្នុងស្រុកអង្គស្នួល។ រូបថត CMAC
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាប្ដេជ្ញាបោសសម្អាតមីនប្រឆាំងមនុស្សឱ្យអស់នៅឆ្នាំ ២០២៥ បើទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមខ្លះក៏ដោយ ប៉ុន្តែគោលដៅនេះអាចសម្រេចទៅបានអាស្រ័យលើការចូលរួមពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងការផ្ដល់ជំនួយពីប្រទេសជាមិត្ត និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីអាជ្ញាធរមីន និងអង្គការដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងប្រតិបត្តិករសម្អាតមីន។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជាប្រធានអាជ្ញាធរមីនបានចេញសារលិខិត ៣ ទំព័រ សម្រាប់ទិវាជាតិយល់ដឹងអំពីមីន ២៤ កុម្ភៈ ដែលប្រារព្ធធ្វើឡើងអស់រយៈពេល ២២ ឆ្នាំមកហើយ។ ទិវានេះប្រារព្ធឡើង ដើម្បីរំឭកដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ជាពិសេសពលរដ្ឋដែលកំពុងរស់នៅក្នុងតំបន់រងផលប៉ះពាល់ដោយសារគ្រាប់មីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចំពោះគ្រោះថ្នាក់បង្កដោយគ្រឿងផ្ទុះទាំងនោះ។
បើតាមសារលិខិតរបស់លោកចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩២ ដល់ឆ្នាំ ២០២០ ផ្ទៃដី ២ ១៣៨ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ត្រូវបានបោសសម្អាតសម្រាប់យកទៅប្រើប្រាស់ និងបង្កបង្កើនផលដែលក្នុងនោះ ៥៨ ភាគរយ ត្រូវប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម ១២ ភាគរយសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និង ៣៨ ភាគរយ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗដូចជាលំនៅឋាន សាលារៀន និងមណ្ឌលសុខភាពជាដើម ដោយមានពលរដ្ឋទទួលផលចំនួន ៦ ៣៥៧ ៨៥៣ នាក់។
ក្នុងរយៈពេល ២៨ ឆ្នាំនេះ គ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សចំនួន ១ ០៩៥ ៧៥០ គ្រាប់ មីនប្រឆាំងរថក្រោះចំនួន ២៥ ៤៨៨ គ្រាប់ និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមរាប់ទាំងគ្រាប់បែកចង្កោមចំនួន ២ ៨៨៥ ២៩៤ គ្រាប់ ត្រូវបានរកឃើញ និងបំផ្លាញចោល។ លទ្ធផលនៃការបោសសម្អាតនេះធ្វើឱ្យចំនួនជនរងគ្រោះបានធ្លាក់ចុះពី ៤ ៣២០ នាក់ នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ មកនៅត្រឹម ៦៥ នាក់ ក្នុងឆ្នាំ ២០២០។ អាជ្ញាធរមីនក៏បានបញ្ចប់ការស្រាវជ្រាវទិន្នន័យចម្ការមីននៅមូលដ្ឋានផងដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដូច្នេះថា៖ «ថ្វីបើវិស័យសកម្មភាពមីនបាននិងកំពុងទទួលលទ្ធផលដ៏ធំធេងយ៉ាងណាក៏ដោយ កម្ពុជាត្រូវការធ្វើការបោសសម្អាតផ្ទៃដីដែលមានមីនចំនួន ៨៣៥ គីឡូម៉ែត្រក្រឡាទៀត និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាមគ្រាប់បែកចង្កោមចំនួន ១ ៣១៦ គីឡូម៉ែត្រក្រឡាទៀតដើម្បីសម្រេចបានចក្ខុវិស័យតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ កម្ពុជាមួយគ្មានមីនឆ្នាំ២០២៥»។
លោកបានអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងប្រតិបត្តិករជាតិ និងអន្តរជាតិចូលរួមឱ្យបានកាន់តែខ្លាំងក្នុងការផ្សព្វផ្សាយឱ្យពលរដ្ឋ សិស្សានុសិស្ស និងជននៅក្រៅសាលាយល់ដឹងពីគ្រោះថ្នាក់បណ្ដាលពីមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម។ អាជ្ញាធរមីនត្រូវធ្វើការជាមួយប្រតិបត្តិករដោះមីនដើម្បីកំណត់ឱ្យបានច្បាស់នូវទីតាំងដែលប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់។
លោកក៏បានអំពាវនាវដែរថា៖ «ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សូមបន្តគាំទ្រដល់សកម្មភាពបោសសម្អាតមីន គ្រាប់បែកចង្កោម និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្គ្រាម អប់រំកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ និងសង្គ្រោះជនពិការដោយសារគ្រឿងផ្ទុះទាំងនេះ»។
លោកស្នើដល់ពលរដ្ឋកុំប៉ះពាល់ ឬលេងមីន ឬសំណល់ជាតិផ្ទុះ និងកុំលក់ដូរគ្រឿងផ្ទុះទាំងនេះព្រោះជាអំពើខុសច្បាប់។ ពលរដ្ឋក៏មិនត្រូវចូលទៅក្នុងតំបន់ដែលខ្លួនមិនស្គាល់ច្បាស់ ឬសង្ស័យថាមានមីន និងសំណល់គ្រឿងផ្ទុះ។
លោក លី ធុជ អនុប្រធានទី១ អាជ្ញាធរមីនបានថ្លែងថា កម្ពុជាក៏បានដាក់គោលដៅកម្ពុជាគ្មានមីនឆ្នាំ ២០២៥ តាមរយៈផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិសកម្មភាពមីន ២០១៨-២០២៥ ដែលផែនការនេះតម្រូវឱ្យកម្ពុជាបោសសម្អាតគ្រាប់មីនលើផ្ទៃដីជាង ១៦០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េក្នុង ១ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែគោលដៅនេះសម្រាប់តែមីនប្រឆាំងមនុស្សប៉ុណ្ណោះ មិនរាប់បញ្ចូលគ្រាប់បែកចង្កោម ឬសំណល់ជាតិផ្ទុះផ្សេងទេ។
បច្ចុប្បន្ននេះមានប្រតិបត្តិករសម្អាតមីនជាច្រើនដែលកំពុងបំពេញបេសកកម្ម ដូចជាស្ថាប័នជាតិគឺ CMAC អង្គការ Halo Trust អង្គការ Norwegian People''s Aid អង្គការ MAG កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងទាហានមួកខៀវនៅក្នុងស្រុក អង្គការអាគីរ៉ា អង្គការដោះមីនជប៉ុន JMAS សមាគម Peace Land របស់ចិន និងអង្គការមួយចំនួនទៀត។ សរុបរួមកម្លាំងដោះមីនមានចំនួនប្រមាណ ២ ៦០០ នាក់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក លី ធុជ បញ្ជាក់ថា មានបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួននៅចំពោះមុខការឈានសម្រេចគោលដៅនេះ។ បញ្ហាប្រឈមមួយនោះគឺផ្ទៃដីដែលមានគ្រាប់មីនអាចមានធំជាងអ្វីដែលមានក្នុងផែនការ។ គ្រោះធម្មជាតិដូចជាទឹកជំនន់ក៏ជាកត្តាធ្វើឱ្យគ្រាប់មីនអណ្ដែត ចល័ត ឬលិចទៅក្នុងដីកាន់តែជ្រៅ ដែលជាការប្រឈមមួយដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «បញ្ហាមួយទៀតគឺអ្នកបោសសម្អាតមីនរបស់យើងក៏នៅមានកំណត់ ហើយខ្លះគាត់ចាស់ជរាដែលត្រូវចូលនិវត្តន៍។ អ្នកដោះមីនត្រូវមានសុខភាពល្អ ដើម្បីធ្វើការងារនេះបាន ព្រោះវាជាការងារមានហានិភ័យខ្ពស់បំផុតហើយ ដែលយើងចាត់ទុកគាត់ជាវីរបុរស»។
លោកបន្តថា កត្តាថវិកាគឺជាកត្តាសំខាន់ ព្រោះដើម្បីមានអ្នកដោះមីនបន្ថែម និងសម្ភារទំនើបត្រូវមានថវិកា។
លោកបន្តថា៖ «អ៊ីចឹងសួរថា ពីពេលនេះរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២៥ យ៉ាងម៉េចដែរ? យើងនៅតែមានក្ដីសង្ឃឹម និងការប្ដេជ្ញាខ្ពស់ដដែល ដោយមិនថមថយ។ យើងសង្ឃឹមមុតមាំថា ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើង និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅតែបន្តរក្សា និងលើកកម្ពស់ឱ្យកាន់តែខ្ពស់ថែមទៀត។ តែយើងត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងលើនេះដើម្បីឱ្យយើងបានជោគជ័យ»។
តំណាង UNDP ប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក Nick Beresford បានឱ្យដឹងថា អង្គការសហប្រជាជាតិ និង UNDP ប្ដេជ្ញាជួយដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការសម្រេចបានកម្ពុជាមួយគ្មានមីនឆ្នាំ ២០២៥។ UNDP បានគាំទ្រដល់អាជ្ញាធរមីនក្នុងការសម្អាតផ្ទៃដីមានមីន ២៥៥,៦ គីឡូម៉ែត្រក្រឡាចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៦។
ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះបានត្រូវមានធនធានបន្ថែមទៀត ហើយល្បឿននៃការបោសសម្អាតមីនត្រូវតែពន្លឿនឱ្យបានលឿនជាងនេះ។ រដ្ឋាភិបាលបានប្ដេជ្ញាប្រើប្រាស់កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដែលមានបទពិសោធពីការបោសសម្អាតមីនក្នុងបេសកកម្មការពារសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ កងទ័ពចំនួន ២ ០០០ នាក់ ត្រូវបានស្នើឱ្យដាក់ពង្រាយដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក Beresford។
លោកបានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដោយមានកិច្ចប្រឹងប្រែងសម្របសម្រួលយ៉ាងល្អដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ប្រតិបត្តិករជាតិ និងអន្តរជាតិ វាអាចទៅរួចក្នុងការសម្រេចបាននូវកម្ពុជាមួយដែលគ្មានមីននៅឆ្នាំ ២០២៥»។
តំណាងអង្គការ Halo Trust បានថ្លែងដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ផែនការនេះអាចសម្រេចបានបើសិនជាមានធនធានគ្រប់គ្រាន់។ លោកថ្លែងថា៖ «ទីតាំងដែលមានមីនភាគច្រើនត្រូវបានកត់ត្រា និងកំពុងត្រូវបានសម្អាត។
ប៉ុន្តែការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំងក្នុងសង្គ្រាមជាង ៣ ទសវត្សរ៍ បង្កើតបានជារូបភាពស្មុគស្មាញមួយដែលប្រែប្រួលទៅតាមការប្រើប្រាស់ដី កំណើនប្រជាជន និងការធ្វើទេសន្តរប្រវេសន៍ក្នុងស្រុក ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងសំណល់មិនទាន់ផ្ទុះដែលពិបាកនឹងព្យាករ និងគូសព្រាង»៕
