ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌លោក កើត រិទ្ធ កាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែមករា បានចេញសេចក្ដីសម្រេចចំនួន ២ ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាស្ដីពីការបង្កើតគណៈកម្មការរៀបចំដំណើរការតុលាការពាណិជ្ជកម្ម និងតុលាការការងារ ដើម្បីដោះស្រាយភាពចាំបាច់នៃសំណុំរឿងដែលរំពឹងថា នឹងដាក់ឱ្យដំណើរការនៅចុងឆ្នាំនេះជាអ្វីដែលសង្គមស៊ីវិលថា ជាការល្អ ប៉ុន្តែគួរធ្វើឱ្យមានភាពប្រសើរក្នុងការជ្រើសរើសចៅក្រម។
សមាជិកគណៈកម្មការទាំង ២ មានសមាសភាពចំនួន ២០ រូប មកពីក្រសួងយុត្តិធម៌ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ប្រធានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ប្រធានសាលាឧទ្ធរណ៍ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត។ បើតាមលិខិតរបស់លោក កើត រិទ្ធ ការរៀបចំដំណើរការតុលាការទាំង ២ នេះធ្វើឡើងដោយយោងលើភាពចាំបាច់។
សម្រាប់ការរៀបចំដំណើរការតុលាការពាណិជ្ជកម្ម សមាជិកទាំង ២០ រូប មានភារកិច្ចរៀបចំលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់ដំណើរការតុលាការនេះនៅតាមសាលាជំនុំជម្រះក្ដីជាន់ទាប និងនៅសភាពាណិជ្ជកម្មរបស់សាលាជម្រះក្ដីជាន់ខ្ពស់។ គណៈកម្មការនេះក៏ត្រូវសិក្សា និងរៀបចំទីតាំងសម្រាប់តុលាការ បទប្បញ្ញត្តិនីតិវិធីពាណិជ្ជកម្ម កំណត់ប្រភេទវិវាទពាណិជ្ជកម្ម ធនធានមនុស្ស រៀបចំថវិកាសម្រាប់ដំណើរការតុលាការ និងភារកិច្ចដែលរដ្ឋមន្ត្រីណែនាំ។
សម្រាប់ការរៀបចំដំណើរការតុលាការការងារ សមាសភាពទាំង ២០ រូបដដែលនេះ ក៏ត្រូវបំពេញការងារដូចគ្នាដែរ ប៉ុន្តែពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យការងារ។ សេចក្ដីសម្រេចនេះអនុញ្ញាតឱ្យគណៈកម្មការនេះអញ្ជើញមន្ត្រីជំនាញពីបណ្ដាក្រសួង ស្ថាប័នជាតិ ស្ថាប័នអន្តរជាតិ និងវិស័យឯកជនចូលរួមប្រជុំពិគ្រោះយោបល់តាមការចាំបាច់។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា បើតាមច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំអង្គការតុលាការកម្ពុជាឆ្នាំ ២០១៤ តុលាការពាណិជ្ជកម្ម និងតុលាការការងារត្រូវបានបង្កើតឡើងហើយរួមជាមួយនឹងតុលាការព្រហ្មទណ្ឌ និងតុលាការរដ្ឋប្បវេណី។ ប៉ុន្តែតុលាការពាណិជ្ជកម្ម និងតុលាការការងារ មិនទាន់អាចដាក់ដំណើរការបានដោយសារខ្វះខាតធនធានមួយចំនួន ខណៈក្រសួងជាប់ធ្វើការងារអាទិភាពមួយចំនួន។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ទើបតែមកដល់ពេលនេះ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីថ្មីគាត់យកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការធ្វើម៉េចរៀបចំដាក់ឱ្យដំណើរការតុលាការទាំង ២ នេះតាមច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំអង្គការចាត់តាំងតុលាការរបស់យើងឱ្យបានក្នុងដំណាច់ឆ្នាំ ២០២១ នេះ»។
លោកបន្តថា តុលាការទាំង ២ នេះមិនស្ថិតនៅដាច់ដោយឡែកពីតុលាការធម្មតាដែលមានស្រាប់នោះទេ គ្រាន់តែចែកជាជំនាញ ដោយមានការបែងចែកចៅក្រមជំនាញទៅតាមជំនាញ ហើយបែងចែកសំណុំរឿងទៅតាមប្រភេទសំណុំរឿង។ កាលពីកន្លងទៅសំណុំរឿងវិវាទពាណិជ្ជកម្ម និងសំណុំវិវាទការងារត្រូវបានដោះស្រាយដោយតុលាការរដ្ឋប្បវេណី។ ក្រោយពេលតុលាការពាណិជ្ជកម្ម និងតុលាការការងារត្រូវបានដាក់ដំណើរការ សំណុំរឿងបែបនេះលែងចូលទៅតុលាការរដ្ឋប្បវេណីទៀតហើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ការបង្កើតតុលាការការងារនេះគឺដើម្បីប្រសិទ្ធភាពនៃការដោះស្រាយសំណុំរឿង។ អ្នកដែលត្រូវដោះស្រាយគាត់មានជំនាញច្បាស់លាស់ ហើយគាត់ទទួលបន្ទុកតែសំណុំរឿងនោះទេ មិនចាំបាច់ទទួលបន្ទុកសំណុំរឿងជាច្រើនដែលធ្វើឱ្យគាត់មានការលំបាក និងគ្មានពេលគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការស្រាវជ្រាវ។ វាក៏ចូលរួមក្នុងការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងផងដែរ»។
លោក សុក សំអឿន អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ម្នាក់បានថ្លែងថា ការបង្កើតនូវតុលាការជំនាញបែបនេះនឹងជួយចៅក្រមកុំឱ្យមានភាពច្របូកច្របល់ដោយសារតែការកាន់សំណុំរឿងច្រើនប្រភេទ ដែលធ្វើឱ្យការកាត់សេចក្ដីអាចមិនយុត្តិធម៌។
ប្រសិនបើតុលាការមិនសូវល្អ អ្នកវិនិយោគទុនល្អ គេមិនសូវមកទេ ដោយសារពួកគេមានការភ័យខ្លាច។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះហើយ ប្រសិនបើយើងធ្វើឱ្យតុលាការពាណិជ្ជកម្មវាល្អ វាអព្យាក្រឹត ឯករាជ្យ កាត់ក្ដីដោយអត់លម្អៀង អាចនឹងធ្វើឱ្យអ្នកវិនិយោគមានការទុកចិត្តដែរ»។
ស្រដៀងគ្នានេះ លោក មឿន តុលា នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ (សង់ត្រាល់) បានថ្លែងថា ការបង្កើតតុលាការវិស័យទាំង ២ នេះជារឿងល្អ ប្រសិនបើតុលាការដោះស្រាយជម្លោះទាំងនោះដោយមូលដ្ឋានច្បាប់និងឆន្ទានុសិទ្ធិ។ លោកយល់ថា ច្បាប់ស្ដីពីការគ្រប់គ្រង និងប្រព្រឹត្តទៅនៃអង្គការតុលាការ ការជ្រើសរើសចៅក្រម គួរតែត្រូវបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងដើម្បីចៀសវាងអំពើពុករលួយ ឬការទទួលឥទ្ធិពលនយោបាយ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «វាមានភាពចាំបាច់ក្នុងការមានតុលាការដាច់ដោយឡែកក្នុងវិស័យនីមួយៗដូចជាតុលាការទូទៅ តុលាការការងារ តុលាការពាណិជ្ជកម្ម។ ប៉ុន្តែវាមានភាពចាំបាច់ថែមទៀតក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់នៃប្រព័ន្ធច្បាប់ដើម្បីគ្រប់គ្រងនៃដំណើរការប្រព័ន្ធតុលាការទាំងមូលសិន»៕