ភ្នំពេញៈ កម្ពុជានឹងស្នើទៅប៉ូលិសអាំងទែប៉ូលឲ្យតាមចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យជាជនជាតិចិនតៃវ៉ាន់ម្នាក់ដែលជួលផ្ទះផលិតគ្រឿងញៀននៅភ្នំពេញដែលសមត្ថកិច្ចទើបរឹបអូសបានគ្រឿងញៀនជាង ២០០ គីឡូក្រាម ខណៈរដ្ឋាភិបាលនឹងដាក់ឲ្យមានបន្ទប់សិក្សាពិសេសពីបញ្ហាគ្រឿងញៀនដល់សិស្សចាប់ពីថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យដល់សាកលវិទ្យាល័យ។
លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានថ្លែងនៅក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយនិវត្តជនមន្ត្រីរាជការនិងអតីតយុទ្ធជនជាជនពិការជាង ២ ០០០ នាក់ នៅក្នុងខេត្ដបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃចន្ទម្សិលមិញថា កម្ពុជាកំពុងស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីតាមចាប់ជនសង្ស័យជាជនជាតិចិនតៃវ៉ាន់ ដែលបានជួលផ្ទះផលិតគ្រឿងញៀនដ៏ធំមួយនៅភ្នំពេញ ដែលសមត្ថកិច្ចបានរកឃើញប្រភេទថ្នាំគ្រាប់ និងម្សៅសារធាតុមិនច្បាស់លាស់ជាច្រើនប្រភេទដែលសង្ស័យថា ជាសារធាតុញៀនសរុបប្រមាណជាង ២០០ គីឡូក្រាម និងម្សៅសារធាតុគីមីផ្សំ ៥៨៧ គីឡូក្រាម ដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាប និងរឹបអូសបានកាលពីរសៀលថ្ងៃទី ៤ ខែ មេសា នៅសង្កាត់អូរបែកក្អម។
លោកបន្ដថា៖ «ខ្មែរយើងជួលផ្ទះឲ្យទៅចិនតៃវ៉ាន់ ថា អ៊ីចឹងទៅចុះ ខ្ញុំនិយាយឱ្យអស់ទៅ។ វាផលិតអស់ម៉ាឆ្អែតហើយ វារត់ទៅបាត់ទៅ បន្សល់ទុកឧបករណ៍ផលិត និងថ្នាំផលិតគ្រឿងញៀនជិត ៥០ គីឡូទៀតម្ចាស់ផ្ទះសង្ស័យទើបមកប្ដឹងសមត្ថកិច្ច ចុះទៅឆែកឆេរទើបឃើញ»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ឥឡូវចាប់ផ្ដើមតាមច្បាប់ ឱ្យតុលាការកម្ពុជា ស្នើទៅតុលាការ (ប្រទេសជនសង្ស័យ) ដើម្បីចេញដីកាស្វែងរកចាប់ខ្លួន ហើយអគ្គស្នងការនគរបាលនឹងស្នើទៅអាំងទែរប៉ូលព្រោះយើងជាសមាជិកអាំងទែរប៉ូល ដើម្បីចេញដីកាក្រហម ស្វែងរកចាប់ខ្លួន។ អ្នករកស៊ីគ្រឿងញៀនទៅដល់ណាក៏គេចមិនផុតដែរ នេះជាវិធានការនៃការបង្ក្រាប»។
លោក ស ខេង ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ឥឡូវនេះនៅគ្រឹះស្ថានសិក្សា ចាប់ពីកម្រិតអនុវិទ្យាល័យ រហូតដល់សាកលវិទ្យាល័យ គឺតម្រូវឲ្យមានបន្ទប់ពិសេសមួយ ដើម្បីអប់រំផ្សព្វផ្សាយដល់សិស្ស និស្សិតឲ្យបង្ការ ទប់ស្កាត់ការចរាចរណ៍ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ពីព្រោះមនុស្សដែលប្រើគ្រឿងញៀនក្នុងចន្លោះវ័យ ១៥-៣៥ ឆ្នាំ ឬក៏វ័យ ៤០ ឆ្នាំជាវ័យខ្ពស់បំផុត។
លោកបន្ដថា៖ «យើងត្រូវមានបន្ទប់មួយពិសេសដែលមិនត្រឹមតែយកច្បាប់មកអានឲ្យសិស្សស្ដាប់ទេគឺត្រូវតែមានវីដេអូបង្ហាញ បន្លាចកុំឲ្យក្មេងភ្លើតភ្លើននិងឲ្យក្មេងឃើញថាគ្រឿងញៀនពេលប្រព្រឹត្ដទៅវាមិនល្អ»។
លោកបន្តថា មនុស្សក្នុងវ័យ ១៥-៣៥ ឆ្នាំនេះ ជាវ័យដែលមានសារៈប្រយោជន៍ណាស់ ជាធនធានមនុស្សដ៏មានតម្លៃសម្រាប់សង្គមជាតិ។ បើបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យមនុស្សវ័យនេះ រងគ្រោះថ្នាក់ដោយគ្រឿងញៀន សង្គមនឹងមិនមានធនធានមនុស្សដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិទេ។
លោកបានចោទសួរថា៖ «តើសព្វថ្ងៃនេះ យើងធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាគ្រឿងញៀន? ទីមួយយើងនៅតែផ្ដល់អាទិភាព លើការអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយដើម្បីបង្ការ ទប់ស្កាត់ ការចរាចរណ៍ ការលក់ដូរ ការចែកចាយ ការប្រើប្រាស់ កុំឲ្យមានការចែកចាយលក់ដូរនៅក្នុងសង្គម»។
បើតាមលោក ស ខេង អ្នកជាប់ពន្ធនាគារបច្ចុប្បន្នជាមធ្យមមាន ៣ ម៉ឺននាក់ ប៉ុន្ដែចំនួននេះ មានឡើងមានចុះ ដែលក្នុងនោះយ៉ាងហោចណាស់ ១ ភាគ ៣ មានផ្ទុកសារធាតុញៀននៅក្នុងខ្លួន។ ដោយឡែកគ្រឿងញៀនដែលចាប់មានចំនួនជិត ១ តោន បើគិតពីឆ្នាំ ២០១៧ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ទោះបីជាក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ស្នងការនគរបាលជាតិបានបង្ក្រាបកន្លែងចរាចរណ៍គ្រឿងញៀន និងកន្លែងផលិតគ្រឿងញៀនបានជាបន្ដបន្ទាប់ក៏ដោយ ប៉ុន្ដែលោក ស ខេង បញ្ជាក់ថា មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ ត្រូវតែបន្ដធ្វើការងារនេះ និងបន្ដបង្រ្កាបនៅតាមច្រកនាំចូលសំខាន់ៗ ដែលនៅជិតតំបន់ត្រីកោណមាសដូចជានៅព្រំដែនប្រទេសឡាវជាដើម។
បើតាមលោក ស ខេង នៅប្រទេសថៃអ្នកប្រព្រឹត្ដគ្រឿងញៀនប្រមាណ ២ ០០០ នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ និងនៅហ្វីលីពីន ជិត ១ ម៉ឺននាក់ ប៉ុន្ដែនៅកម្ពុជាមិនបាញ់សម្លាប់ដូចប្រទេសគេទេដែលនាំឲ្យពួករកស៊ីគ្រឿងញៀនចូលចិត្ដមករកស៊ីនៅទីនេះ។ «យើងអត់មានបាញ់ទេ ប៉ុន្ដែជាប់គុក ១ ជីវិតហើយគ្មានការលើកលែងទោស»។
លោក រស់ សុវាចា អ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ម្សិលមិញថា ក្រសួងអប់រំ ស្វាគមន៍កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីបន្តចូលរួមការអនុវត្តលើចំណុចអាទិភាពជាក់ស្ដែងក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយជាតិ ស្តីពីសុខភាពសិក្សា ក៏ដូចជាគោលនយោបាយពាក់ព័ន្ធដទៃទៀតផងដែរ។
លោក មាស សុវណ្ណ ប្រធានសមាគមសង្គ្រោះជនរងគ្រោះដោយគ្រឿងញៀនកម្ពុជា (DA-RAC) បានលើកឡើងថា បញ្ហាគ្រឿងញៀននេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្ដ និងផែនការជាបន្ដបន្ទាប់ដើម្បីដោះស្រាយ ទប់ស្កាត់ និងបង្រ្កាប ប៉ុន្ដែមិនអាចធ្វើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពបានភ្លាមៗនោះទេ គឺត្រូវមានការសហការជាមួយអង្គភាពពាក់ព័ន្ធគ្រប់ផ្នែកអនុវត្ដការងារនេះទើបមានការថយចុះ។
លោកបានបន្តថា៖ «ផែនការរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញហើយ ប៉ុន្ដែគ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកុំនៅព្រងើយ កន្ដើយត្រូវរួមគ្នាធ្វើឲ្យបានតាមផែនការនោះខ្ញុំជឿថាគ្រឿងញៀននឹងមានការថយចុះ ប៉ុន្ដែបើថាឲ្យលុបបំបាត់ឲ្យអស់តែម្ដងនោះ គឺមិនអាចធ្វើបានទេ»។
លោកសុវណ្ណក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភផងដែរ ចំពោះការរីករាលដាលនៃគ្រឿងញៀនខណៈដែលយុវជនកម្ពុជាជាច្រើនហាក់ដូចជាភ្លើតភ្លើន ឆាប់ចាប់យកចំណុចអវិជ្ជមាន ដូចជារឿងគ្រឿងញៀននេះដាក់ខ្លួន។ «យុវជនយើងជំនាន់មុន គ្រាន់តែឃើញមនុស្សចាស់ជាងដើរកាត់មុខគាត់ ក៏ឱនលំទោនដាក់មុនដែរ ដែលនេះជាប្រពៃណីរបស់យើង មិនមែនពើងទ្រូងទេ ប៉ុន្ដែឥឡូវពួកគាត់ភ្លើតភ្លើនខុស។ យុវជនមើលមុខគ្នាមិនបានទេ រកតែវាយតប់គ្នា»៕