.jpg)
អាជ្ញាធរខេត្តព្រៃវែងកំពុងចុះពិនិត្យស្ថានភាពទឹកជំនន់កាលពីដើមខែសីហា។ រូបថត Mekong Eye
ព្រៃវែងៈ កម្ពុជាកំពុងទប់ទល់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ខណៈការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំងឡើងដល់ការធ្វើស្រែចម្ការចិញ្ចឹមជីវិត និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងក៏បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិផងដែរ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់បានទទួលស្គាល់ និងសង្កេតឃើញពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើវិស័យកសិកម្មផងដែរ។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់បានថ្លែងក្នុងពិធីបិទសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងកសិកម្មកាលពីខែឧសភាកន្លងមកថា៖ «ទាក់ទិននឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ឥឡូវកម្ដៅវាចេះតែឡើងហើយវាអត់មានថយចុះទេ។ ពីដើមធ្លាប់តែថាតម្រូវត្រឹមតែ ៣០ អង្សាឬ ៣៣ អង្សាហ្នឹង វា [ស្រូវ] អាចរស់ [តែ] ឥឡូវវាមិនរស់ទៀតទេ ព្រោះវា [កម្ដៅ] ទៅខ្ពស់លើសហ្នឹងទៅហើយ»។ លោកធ្លាប់ថ្លែងថា៖ «ទឹកជំនន់អាចធំជាងមុនផងដែរ»។
ជាមួយគ្នានេះក្រសួងកសិកម្មបានបង្កាត់ពូជស្រូវជាច្រើនប្រភេទ ដើម្បីបន្សាំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ នេះក្រសួងបានត្រៀមស្រូវ ១ ម៉ឺនតោនសម្រាប់ចែកជូនពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះធម្មជាតិ។
សម្រាប់ភូមិត្រពាំងចាមនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែងគឺកំពុងតែប្រឈមនឹងការឡើងកម្ដៅ កង្វះខាតទឹក និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។
លោក យ៉ាន់ ហ៊ល ជាកសិករម្នាក់រស់នៅក្នុងភូមិត្រពាំងចាមដែលកំពុងទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបានឲ្យដឹងថា កាលពីទសវត្សរ៍ ១៩៩០ អ្នកភូមិប្រើទឹកអណ្តូងខ្នោះ (អណ្តូងលូ) ចំនួន ៣ ដែលមានជម្រៅមិនដល់ ៩ ម៉ែត្រផង។ ប៉ុន្តែក្រោយមកវាលែងចេញទឹក ហើយអ្នកភូមិបានជួលគេជីកអណ្តូងស្នប់គ្រប់ផ្ទះដែលមានជម្រៅរហូតដល់ទៅ ១៦ ម៉ែត្រទើបមានទឹកចេញ។
លោក ជី ឡុក ជាមេភូមិត្រពាំងចាមក៏បានសង្កេតឃើញដែរថា កម្ដៅឡើងខ្លាំងក៏ធ្វើឲ្យកសិករចំណាយច្រើនហើយជួនកាលក៏មិនបានផលចំណេញពីការធ្វើស្រែចម្ការផងដែរ។ លោកមេភូមិដែលកូនប្រុសម្នាក់ និងចៅប្រុស ២ នាក់បានធ្វើចំណាកស្រុកដែរនោះបានឲ្យដឹងថា ពួកគាត់កំពុងតែពិចារណាក្នុងការជីកស្រះទឹកដ៏ធំមួយដើម្បីដោះស្រាយការខ្វះខាតទឹក។ ប៉ុន្តែវាមិនប្រាកដទេថា ការជីកស្រះអាចជួយសម្រាលបញ្ហាគ្រោះរាំងស្ងួតដែលភូមិនេះ និងកន្លែងផ្សេងទៀតកំពុងតែជួបប្រទះ។ ជាឧទាហរណ៍កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ មានខេត្តចំនួន ១៥ ក្នុងចំណោម ២៥ ខេត្ត-រាជធានី និងពលរដ្ឋ ២,៥ លាននាក់បានទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីភាពរាំងស្ងួតដ៏អាក្រក់បំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា។
ការប៉ះពាល់លើសេដ្ឋកិច្ច
ការសិក្សាវាយតម្លៃពីក្រសួងរដ្ឋាភិបាលជាង ១០ នាពេលថ្មីៗនេះបានបង្ហាញថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនឹងធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះប្រហែល ២,៥ ភាគរយនៃ GDP ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ និងប្រហែលជាធ្លាក់ចុះរហូតដល់ទៅ ១០ ភាគរយត្រឹមឆ្នាំ ២០៥០ ដែលប៉ះពាល់ភាគច្រើនគឺលើវិស័យកសិកម្ម។
ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រប្រែប្រួលអាកាសធាតុសម្រាប់វិស័យធនធានទឹកឆ្នាំ ២០១៣-២០១៧ នៃក្រសួងធនធានទឹកឲ្យដឹងថាទឹកជំនន់ឆ្នាំ ២០០០ បានបំផ្លាញស្រូវប្រហែល ៣៧ ម៉ឺនហិកតា និងដំណាំកសិកម្មផ្សេងៗទៀតជាង ៣០ ម៉ឺនហិកតាក្នុង ២១ ខេត្ត។ ក្នុងនោះបំផ្លាញផ្ទះ ៦០៨១ ខ្នងទាំងស្រុងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋ ៣,៤៤ លាននាក់បាត់បង់ផ្ទះសំបែង និងសម្លាប់មនុស្សអស់ ៣៤៧ នាក់ដែល ៨០ ភាគរយជាកុមារ។ រដ្ឋាភិបាលបានប៉ាន់ប្រមាណថា ការខូចខាតពីទឹកជំនន់នេះមានតម្លៃជាទឹកប្រាក់ ១៦០ លានដុល្លារ។ តាំងពីទសវត្សរ៍ ១៩៦០ មកកម្ពុជាត្រូវបានវាយប្រហារដោយគ្រោះទឹកជំនន់ធ្ងន់ធ្ងរចំនួន ៧ ដងមកហើយ។
លោក ទិន ពន្លក អគ្គលេខាធិការនៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិអភិវឌ្ឍន៍ដោយចីរភាពនៃក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងកត់សម្គាល់នៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីខែឧសភាកន្លងមកថា ទឹកជំនន់ឆ្នាំ ២០១៣ បានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ខេត្តនៅតាមដងទន្លេសាប និងដងទន្លេមេគង្គដោយបានបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចជាតិមានតម្លៃ ៣៦៥ លានដុល្លារដែលស្មើនឹង ១៥ ភាគរយនៃថវិកាជាតិ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «ដូចនេះផលប៉ះពាល់នេះ វាធំធេងណាស់។ និយាយឲ្យខ្លីនេះគឺជាលទ្ធផលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។
លោកបន្តថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុគឺជាការគំរាមកំហែងចម្បងនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគតដល់ប្រទេសក្រីក្រដូចជាប្រទេសកម្ពុជាដែលមានសេដ្ឋកិច្ចពឹងអាស្រ័យមួយភាគធំ លើវិស័យកសិកម្ម។ វិស័យកសិកម្មពាក់ព័ន្ធផ្ទាល់ទៅនឹងរបបអាកាសធាតុទឹកភ្លៀង ទឹកជំនន់ និងគ្រោះរាំងស្ងួត។
ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលបានព្យាករថា កម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០ នោះលោក ពន្លក បានថ្លែងថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះអាចនឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាយឺតយ៉ាវក្នុងការសម្រេចបានគោលដៅនេះ។
លោកបានថ្លែងដូច្នេះថា៖ «អាហ្នឹងជាផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរយៈពេលវែង។ ផលប៉ះពាល់ ១ ទៀតដែលខ្លាំងក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម និងកសិឧស្សាហកម្មដោយសារកម្ដៅហ្នឹងគឺ ១ ឆ្នាំអាចដល់ ១ ពាន់លានដុល្លារ។ ដោយសារតែកម្ដៅឡើងខ្លាំងពេកគឺផលិតភាពការងារក៏ធ្លាក់ចុះដែរ គឺកសិករ និងកម្មករមិនអាចបំពេញការងារបានពេញដូចក្នុងស្ថានភាពមិនឡើងកម្ដៅ»។
លោកស្រី Anna Guittet ទីប្រឹក្សាសម្រាប់អភិបាលកិច្ច ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងសមធម៌យេនឌ័រនៃស្ថានទូតស៊ុយអែតប្រចាំនៅកម្ពុជាដែលបាននិងកំពុងគាំទ្រកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនៅកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ ២០០៨ មកនោះបានថ្លែងថា ភាពងាយរងគ្រោះចំពោះការប្រែប្រួលអាកាសធាតុរបស់កម្ពុជាធ្វើឲ្យការគាំទ្រលើការកាត់បន្ថយ និងបន្សាំនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុពាក់ព័ន្ធគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ហានិភ័យពីហេតុការណ៍ប្រែប្រួលអាកាសធាតុធ្ងន់ធ្ងរ ណាមួយមានផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានខ្លាំងដល់របរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ពលរដ្ឋមួយចំណែកធំ។ ប្រទេសមួយដូចជាកម្ពុជាមិនអាចរង់ចាំទេ ហើយចាំបាច់ត្រូវដោះស្រាយបញ្ហានេះឥឡូវនេះ»៕
អត្ថបទនេះផលិតដោយ Mekong Eye
ហេង ហាក់
