.jpg)
លោកហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) និងលោកលី កេឈាង ក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខា ថ្ងៃទី ២២ មករា។ FB SPM
ភ្នំពេញៈ ក្រោយពីជួបប្រជុំទ្វេភាគី ជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក លឺ ខឺឈាង កាលពីថ្ងៃទី ២២ មករា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានអញ្ជើញចូលរួមធ្វើជាសាក្សីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខារវាងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា និងចិន លើឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀង និងអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាសំខាន់ៗចំនួន ៨ សម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍មុនពេលលោកដឹកនាំគណៈប្រតិភូ វិលត្រឡប់មកកាន់មាតុប្រទេស ពីម្សិលមិញ។ នេះបើតាមហ្វេសប៊ុកលោកហ៊ុន សែន មុនធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍។
ពិធីចុះហត្ថលេខាលើឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀង និងអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាចំនួន ៨ នោះ រួមមានលិខិតប្តូរសារស្តីពីគម្រោងកែលម្អផ្លូវជនបទជំហានទី ២ ចុះហត្ថលេខា រវាងលោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាមួយលោក វ៉ាង ស៊ាវថាវ ប្រធានទីភ្នាក់ងារចិនសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ។ លិខិតប្តូរសារស្តីពីគម្រោងផ្គត់ផ្គង់ទឹកជនបទ ជំហានទី ២ ចុះហត្ថលេខា រវាងលោកវង្សី វិស្សុត ជាមួយលោកវ៉ាង ស៊ាវថាវ។ លិខិតប្តូរសារស្តីពីគម្រោងការងារវិស្វកម្ម សម្រាប់គាំទ្រដល់គម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ ខេត្តព្រះសីហនុ ចុះហត្ថលេខា រវាងលោក វង្សី វិស្សុត និងលោក វ៉ាង ស៊ាវថាវ។
លិខិតបញ្ជាក់ការប្រគល់ទទួលស្តីពីគម្រោងអគារអង្គរក្ស នៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ចុះហត្ថលេខា រវាងលោក វង្សី វិស្សុត ជាមួយលោក ជុង សាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ លិខិតបញ្ជាក់ការប្រគល់ទទួលស្តីពីគម្រោងលើកម្រិតផ្លូវជាតិលេខ ៧ ដែលរងការខូចខាតដោយទឹកជំនន់ ចុះហត្ថលេខា រវាងលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ជាមួយលោក ជុង សាន។ លិខិតបញ្ជាក់ការប្រគល់ទទួលស្តីពីគម្រោងជួសជុលប្រាសាទតាកែវ ចុះហត្ថលេខារវាងលោក ថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ជាមួយលោក ជុង សាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។
កិច្ចព្រមព្រៀងឥណទានសម្បទាន សម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អាងរក្សាទឹកក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ចុះហត្ថលេខា រវាងលោក វង្សី វិស្សុត ជាមួយលោក ហ៊ូ ស៊ាវលាន ប្រធានធនាគារនីហរ័ណ អាហរ័ណចិន និងចុងក្រោយទី ៨ កិច្ចព្រមព្រៀង ស្តីពីការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិនិយោគ ក្រោមយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ដែលចុះហត្ថលេខា រវាងលោក សុក ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ជាមួយលោក យី ហួយម៉ាន ប្រធានធនាគារឧស្សាហកម្មនិងពាណិជ្ជកម្មចិន។
ជាមួយនឹងជំនួយឥតសំណងជិត ៦០០ លានដុល្លារអាមេរិកពីប្រទេស ចិន លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់តាមហ្វេសប៊ុកថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកបានជួយពង្រឹងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសំខាន់ៗ ដូចជា កសិកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ លោក ហ៊ុន សែន បន្តថា កម្ពុជាក៏ត្រៀមខ្លួនហើយដែរ ដើម្បីជំរុញគម្រោងផ្លូវ ១ ខ្សែក្រវាត់ ១ ជាមួយប្រទេសចិនឱ្យបានជោគជ័យ និងជំរុញទំហំពាណិជ្ជកម្មប្រទេសទាំង ២ ឱ្យឡើងដល់ ១០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។
លោក គិន ភា អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភា លើកឡើងថា ថ្វិដ្បិតមានការនិយាយអំពីជំនួយចិនអាចផ្ដល់ផលអវិជ្ជមានដល់កម្ពុជា ប៉ុន្តែសម្រាប់លោកយល់ឃើញផ្ទុយពីនេះ។ លោកថា កម្ពុជានឹងទទួលបានផលវិជ្ជមាន និងផលប្រយោជន៍ច្រើន នៅពេលមានលក្ខខណ្ឌច្បាស់លាស់ក្នុងការទទួលយកជំនួយពីចិន និងត្រូវយកមកប្រើប្រាស់ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកថា៖ «ហើយវាក៏ជាតុល្យភាពនៅក្នុងភូមិសាស្ដ្រនយោបាយមួយដែរ ពីព្រោះប្រទេសចិនគឺជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទី ២ និងជាមហាអំណាចទាំង ៥ នៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដូច្នោះការដែលយើងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយមហាអំណាចណាក៏ដោយ វាគឺមានតុល្យភាពខាងភូមិសាស្ដ្រនយោបាយសម្រាប់ប្រទេសតូចតាចដូចកម្ពុជា»។
លោកបន្ថែមថា កម្ពុជាត្រូវចេះប្រើគោលនយោបាយការបរទេសមួយដើម្បីផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេស និងប្រជាជនរបស់ខ្លួន ហើយមិនត្រូវដើរតាមខ្សែញាក់ពីបរទេសណាមួយឡើយ ហើយក៏មិនត្រូវចុះញ៉មនឹងសម្ពាធអន្តរជាតិដែរ ព្រោះវានឹងធ្វើឱ្យបាត់បង់អធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា៖ «យើងមានផលវិបាកទី ១ បាត់បង់ទំនាក់ទំនងការបរទេសជាមួយបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួន ទី ២ យើងបាត់ឯករាជភាពក្នុងការសម្រេចចិត្តគោលនយោបាយការបរទេស អ៊ីចឹងយើងមិនអាចដើរតាមខ្សែញាក់ពីបរទេសណាមួយទេ មិនថាចិន សហរដ្ឋអាមេរិក ឬក៏បរទេសណាមួយទេ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងស្រាវជ្រាវបញ្ហាសង្គម លោក មាស នី លើកឡើងថា ការរុញឱ្យទំនាក់ទំនងជាមួយចិន ខិតកាន់តែជិតបែបនេះ រឹតតែធ្វើឱ្យមានក្ដីបារម្ភអំពីការចោទប្រកាន់របស់បស្ចិមប្រទេសពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលសង្ស័យថា មានវត្តមានកងទ័ពចិននៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ហើយលោកថា ថ្វីដ្បិតចំណេញលុយជំនួយច្រើនពីចិនក្ដី ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអាចចំណេញអ្វីច្រើនឡើយ ដោយសារត្រូវប្រឈមការសម្លឹងមើលកាន់តែស៊ីជម្រៅពីខាងសហគមន៍អន្តរជាតិ ទាក់ទងអំពីអព្យាក្រឹតភាពរបស់កម្ពុជា។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងស្ថានភាពបែបហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា មិនដឹងថារដ្ឋាភិបាលគាត់យកទំនាក់ទំនងអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយចិនហ្នឹងអាចយកមកប៉ះប៉ូវជាមួយប្រជាប្រិយភាពខ្លួនប៉ុនណានោះ អានេះជាចំណោទសំណួរសំខាន់មួយទៅពេលខាងមុខ។ បើសិនយកប៉ះប៉ូវគឺពិបាកដោយសារខ្មែរបានមើលទៅក្នុងទំនាក់ទំនង កម្ពុជា-ចិនជា ២ ច្រក ទី ១ ការនាំមកវិញនូវលទ្ធិកុម្មុយនីស្ដចូលមកកម្ពុជានេះគឺជារឿងសំខាន់មួយដែលពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភ ហើយទី ២ ទៀតពលរដ្ឋកម្ពុជារហូតមកដល់ពេលនេះ ហាក់កំពុងតែសម្លឹងមើលវត្តមានរបស់ពលរដ្ឋចិននៅក្នុងប្រទេសយើងក្នុងផ្លូវអវិជ្ជមាន។ អានេះដែលត្រូវឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែយល់ហើយពិចារណា»។
សម្រាប់លោក ច័ន្ទ សុផល នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយមើលឃើញថា ស្របពេលចិនកំពុងក្លាយជាប្រទេសផ្ដល់ប្រាក់កម្ចី និងជំនួយច្រើនជាងគេនៅក្នុងពិភពលោក ដូច្នោះទំនាក់ទំនងកាន់តែល្អជាមួយចិននេះ ផ្ដល់ផលវិជ្ជមានសម្រាប់កម្ពុជា ក្នុងការទទួលបានទុនវិនិយោគបន្ថែមទាំងលើវិស័យរដ្ឋនិងឯកជន ព្រោះលោកថា កម្ពុជាបច្ចុប្បន្នកំពុងខ្វះខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើន និងត្រូវការអភិវឌ្ឍបន្ថែមទៀត។ ប៉ុន្តែលោកថា ចិនក៏ទទួលបានវិញដែរនូវធនធានធម្មជាតិរបស់កម្ពុជា ដូចជាធនធានរ៉ែ និងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាដើម។
លោកថា៖ «វិស័យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាយើងកំពុងរីកចម្រើនទៅមុខកំណើន ៧% ដោយសារយើងចាប់ផ្ដើមពីចំណុចទាបអ៊ីចឹងៗត្រូវមានរឿងច្រើនដែលត្រូវធ្វើបន្ត។ រឿងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទី ១ ហើយ នៅខ្វះច្រើនណាស់ ប្រទេសយើងតូចតែមួយអត់មានការភ្ជាប់គ្នា ខ្វះស្ពាន ខ្វះផ្លូវ ខ្វះប្រព័ន្ធទឹក ខ្វះប្រឡាយ ខ្វះអគ្គិសនី ខ្វះទឹកស្អាត នៅខ្វះច្រើនណាស់»។
លោក សុផល បន្ថែមថា កត្តាដែលអាចធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំបាន គឺកម្ពុជាត្រូវតែមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់គ្នាឱ្យបានគ្រប់ទីកន្លែង និងមានភាពរឹងមាំដើម្បីប្រើប្រាស់ក្នុងការកាត់បន្ថយតម្លៃនៃការធ្វើដំណើរ និងដឹកជញ្ជូនកសិផលផ្សេងៗ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិនចំនួន ៣ ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ២០-២៣ មករា រដ្ឋាភិបាលចិនបានសម្រេចផ្ដល់ជំនួយបន្ថែមដល់កម្ពុជាជិត ៦០០ លានដុល្លារ និងដំឡើងកូតានាំចូលអង្ករកម្ពុជាឲ្យដល់ ៤០ ម៉ឺនតោន៕
