ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង កាលពីថ្ងៃពុធបានជួបពិភាក្សា ជាមួយឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាលោក Patrick Murphy អំពីការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ពលរដ្ឋខ្មែរនៅអាមេរិកមកកម្ពុជាវិញ ក្រោយពីការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ត្រូវបានផ្អាកបណ្ដោះអាសន្នដោយសារជំងឺកូវីដ ១៩ ខណៈកម្ពុជានៅតែមានឆន្ទៈនយោបាយអនុវត្តការងារ ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នានាពេលកន្លងមកជុំវិញករណីនេះ។
ក្នុងជំនួបនោះលោក Murphy បានប្រាប់ទៅលោក ស ខេង ថា ការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ពលរដ្ឋខ្មែរនៅអាមេរិកត្រូវបានផ្អាកមួយរយៈដោយសារតែស្ថានភាពជំងឺកូវីដ ១៩ ប៉ុន្តែលោកស្នើឱ្យភាគីកម្ពុជាក៏ដូចជាលោក ស ខេង ពិនិត្យលទ្ធភាពរិះរកវិធីសាស្ត្រក្នុងការបន្តជំរុញអនុវត្តការងារនេះឱ្យមានវឌ្ឍនភាពបន្តទៅមុខទៀត។ នេះបើតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកលោក ស ខេង។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះលោក ស ខេង បានប្រាប់ទៅលោក Murphy ថាជាគោលការណ៍ និងជាឆន្ទៈនយោបាយ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនមានអ្វីប្រែប្រួលនោះទេ។ កម្ពុជានៅតែបន្តអនុវត្តនូវអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំង ២ បានឯកភាពព្រមព្រៀងគ្នានាពេលកន្លងមក។ លោកអះអាងទៀតថា ទោះបីជាមានការខកខាន ដោយសារកូវីដ ១៩ ក៏ដោយប៉ុន្តែគោលការណ៍ និងឆន្ទៈនយោបាយមិនមានអ្វីប្រែប្រួលនោះទេ។
យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកដែលធ្វើឡើងកាលពីឆ្នាំ ២ ០០០ កម្ពុជា និងអាមេរិកបានយល់ព្រមទទួលយកពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនដែលនៅប្រទេសនៃភាគីនេះ ប្រសិនបើពលរដ្ឋនោះមិនទាន់បានចូលសញ្ជាតិនៅប្រទេសណា ១។
នៅក្រោយកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃពុធលោក Murphy បានសរសេរនៅលើធ្វីធើររបស់លោកថា ជំនួបជា ១ លោក ស ខេង គឺជាផ្នែកមួយនៃការប្រារព្ធខួប ៧០ ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយកម្ពុជា ហើយជំនួបនេះផ្ដោតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើកិច្ចការអនុវត្តច្បាប់។
លោកសរសេរថា៖ «យើងបានពិភាក្សាអំពីកិច្ចប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងគ្រឿងញៀន ការគាំពារកុមារ កាតព្វកិច្ចរួមសម្រាប់ការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការជួបជុំ និងអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា»។ ប៉ុន្តែលោកមិនបានលម្អិតអំពីប្រធានបទដែលបានលើកឡើងទាំងនេះទេ។
លោក ផាត សុផានិត អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃថ្លែងពីម្សិលមិញថា មកទល់ពេលនេះមិនទាន់មានពេលវេលាជាក់លាក់នៃការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ថ្មីនៃពលរដ្ឋខ្មែរពីអាមេរិកទេ។ នៅក្នុងជំនួបកាលពីថ្ងៃពុធលោក Murphy បានស្នើមកកម្ពុជាថា សម្រាប់កាលៈទេសៈកូវីដ ១៩ នេះ ការទៅសម្ភាស ជនដែលត្រូវធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍គួរត្រូវធ្វើឡើងតាមរយៈប្រព័ន្ធវីដេអូវិញ ដោយមិនចាំបាច់ទៅសម្ភាសផ្ទាល់ដូចពេលមុនទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកស្នើថា តើយើងអាចប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា តាមរយៈការសម្ភាសតាមវីដេអូខុនហ្វើរិនឬយ៉ាងនោះ ដើម្បីអាចជាជម្រើសជំនួសឱ្យការទៅសម្ភាសផ្ទាល់ក្នុងស្ថានភាពកូវីដនេះ។ ឆ្លើយតបចំពោះការស្នើនេះ សម្ដេចក្រឡាហោម [ស ខេង] មិនមានអ្វីជំទាស់ទេ។ អ្វីដែលសំខាន់នោះគឺធ្វើយ៉ាងណាឱ្យការងារនោះមានភាពប្រាកដប្រជា បានន័យថា សម្ភាសទៅវាមានភាពសុក្រឹតក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណ»។
លោកបន្តថា៖ «សម្ដេចបញ្ជាក់ថា ចំពោះការផ្អាកមួយរយៈគឺដោយសារតែបញ្ហាបច្ចេកទេសនេះឯង និងដោយសារស្ថានភាពកូវីដ។ ដោយឡែកគោលជំហររបស់កម្ពុជាមិនមានអ្វីប្រែប្រួលទេ យើងនៅតែអនុវត្តតាមភាគីទាំង ២ បានព្រមព្រៀងគ្នាកន្លងមក»។
លោក Chad Roedemeier អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាថ្លែងតាមអ៊ីមែលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា ប្រទេសទាំងអស់មានកាតព្វកិច្ចទទួលយកការវិលត្រឡប់នៃពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនដែលប្រទេសផ្សេងកំណត់ថា មិនមានភាពស្របច្បាប់ ដើម្បីបន្តរស់នៅប្រទេសនោះ។
លោកថា នៅពេលមានការស្នើសុំ សហរដ្ឋអាមេរិកតែងតែសហការជាមួយកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតក្នុងការរត់ឯកសារ និងទទួលពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ សហរដ្ឋអាមេរិកទន្ទឹងរង់ចាំបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីដំណើរការទៅមុខនៃកិច្ចការដ៏សំខាន់នេះ។
នៅដើមឆ្នាំ ២០២០ នេះពលរដ្ឋខ្មែរ ២៥ នាក់ត្រូវបានបញ្ជូនត្រឡប់ពីអាមេរិកមកកម្ពុជាវិញជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំនេះ។ ប៉ុន្តែបើគិតជាសរុបចាប់ពីឆ្នាំ ២០០២ មនុស្សចំនួន ៧៦៨ នាក់ ហើយដែលបានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ នេះបើតាមអង្គការគាំពារពលរដ្ឋខ្មែរគ្មានទីពឹង (KVAO) ដែលជួយរៀបចំការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍របស់ពួកគេ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះលោក Roedemeier ថ្លែងថា សហរដ្ឋអាមេរិកប្ដេជ្ញាធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងដៃគូពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងប្រភពនៃការជួញដូរមនុស្ស។ ជាឧទាហរណ៍ ១ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ស្ថានទូតអាមេរិករៀបចំកិច្ចសន្ទនាអន្តរក្រសួងជាទៀងទាត់ជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរឿងជួញដូរមនុស្សដែលកម្ពុជាកំពុងជួបប្រទះ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកបានគាំទ្រដល់ជនរងគ្រោះនៃអំពើជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជា ១០ ឆ្នាំមកហើយតាមរយៈកម្មវិធីបំណិនជីវិត និងការសង្គ្រោះនៅតាមសហគមន៍ ដើម្បីដោះស្រាយប្រភពនៃការជួញដូរ សេវាគាំពារដល់អ្នករួចផុតពីការជួញដូរ ការអប់រំដើម្បីលើកកម្ពស់សិទ្ធិ និងការតស៊ូមតិតាមរយៈអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ សហរដ្ឋអាមេរិកតែងតែធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីគាំទ្រដល់គោលដៅរួមរបស់យើង គឺលុបបំបាត់ការជួញដូរយកជនល្មើសទៅកាត់ទោស និងជួយដល់ជនរងគ្រោះ»។
ការបញ្ជូនពលរដ្ឋខ្មែរដែលបានរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកអស់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ដោយសារពួកគេបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសនានានោះ តែងត្រូវបានជំទាស់ដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកស្រី ចក់ សុភាព ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាធ្លាប់បានថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កន្លងទៅថា ការបណ្ដេញពលរដ្ឋខ្មែរនៅអាមេរិកដែលបានអនុវត្តទោសនៅអាមេរិករួចហើយនោះប្រៀបបីដូចជាការដាក់ទោសពួកគេម្ដងទៀត។
ស្រដៀងគ្នានេះ អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ ធ្លាប់បានលើកឡើងថា ទោះបីជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងនោះមានប្រភពពីកម្ពុជាក៏ដោយ ប៉ុន្តែពួកគេបានធំដឹងក្ដីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេត្រូវបានបំផ្លាញដោយសង្គ្រាម និងរបបកុម្មុយនីស្ត ដែលអាមេរិកជាអ្នកទទួលខុសត្រូវដោយផ្នែក។ លោកថាសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងអំពីការប្រព្រឹត្តខុសរបស់ពួកគេ។
លោកថ្លែងថា៖ «វាជារឿងមិនប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ទាល់តែសោះដែលប្រទេសអាមេរិកប្រកបដោយអំណាចទម្លាក់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដ៏តូចមួយនេះ ហើយបង្ខំឱ្យប្រទេសនេះមើលថែអ្វីដែលជាផលិតផលរបស់សង្គមអាមេរិក»៕