ភ្នំពេញៈ ការសិក្សាស្តីពីលទ្ធផលនៃការអង្កេតលើការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានស្តីពីថវិកាជាតិឆ្នាំ ២០១៩ ដែលធ្វើឡើងដោយវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា (NGO Forum) បានបង្ហាញថា ច្បាប់ និងគោលនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជាផ្តល់ឱកាសតិចតួចបំផុត សម្រាប់ការចូលរួមរបស់សាធារណជនក្នុងការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈនៅថ្នាក់ជាតិ។
ការសិក្សាដែលបានផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងសិក្ខាសាលាពីម្សិលមិញធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីវិភាគក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងគោលនយោបាយដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការចូលរួមជាសាធារណៈក្នុងកម្មវិធីកែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈដែលក្នុងនោះរួមមានដំណើរការធ្វើថវិកា និងការឈានឆ្ពោះទៅរកច្រកចូលជាក់លាក់ ដើម្បីឱ្យមានការចូលរួមពីសាធារណជនក្នុងដំណើរការរៀបចំផែនការរៀបចំការអនុម័ត និងការអនុវត្តថវិកាទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
នាយករងនៃអង្គការ NGO Forum លោក អ៊ុក វណ្ណារ៉ា បានមានប្រសាសន៍ក្នុងសិក្ខាសាលានេះថា ប្រជាពលរដ្ឋទាំងកម្រិតថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិមានការចូលរួមតិចតួចក្នុងដំណើរការនៃគម្រោងថវិកាសាធារណៈនេះ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ការចូលរួមតិចតួចនេះ ដោយសារយន្តការច្បាប់ និងការសម្របសម្រួលនៅមានកម្រិតក្នុងការបើកទូលាយឱ្យមានការចូលរួមជាសាធារណៈស្របពេលដែលការផ្សព្វផ្សាយនៅមានកម្រិតដែលជាហេតុធ្វើឱ្យការចាប់អារម្មណ៍ ចំណេះដឹង និងឆន្ទៈរបស់ពួកគាត់ក្នុងការចូលរួមនៅមានកម្រិត»។
លោក ប៉ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយពីលទ្ធផលការអង្កេតលើការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានថវិកាឆ្នាំ ២០១៩ និងគេហទំព័រថវិកាជាតិកម្ពុជាថានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឬក៏ប្រទេសណាក៏ដោយប្រសិនបើចង់ឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើនខ្លាំង និងការអភិវឌ្ឍលឿនចំណុចសំខាន់ជាងគេ គឺការកែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពគុណភាពនៃការគ្រប់គ្រង និងការចាត់ចែងថវិកាជាតិ។
លោកថ្លែងទៀតថា៖ «វាគឺជារឿងសំខាន់មួយដែលអាចឱ្យយើងឈានទៅដល់ប្រទេសមួយដែលមានសុខភាពហិរញ្ញវត្ថុមួយដ៏ល្អ ដែលយើងអាចប្រើប្រាស់លុយដែលយើងមាននោះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពលើការចំណាយ ការវិនិយោគដែលអាចបង្កលទ្ធភាពដល់សេដ្ឋកិច្ចយើងដើរទៅមុខ»។
យោងតាមរបាយការណ៍នៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញថា ការចូលរួមជាសាធារណៈក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈនៅប្រទេសកម្ពុជាជាពិសេសនៅក្នុងថ្នាក់ជាតិដែលក្នុងនោះរួមមានវដ្តថវិកាផងនៅមានកម្រិតទាបជាងនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានភាគច្រើន។ ដូច្នេះដើម្បីឱ្យពិន្ទុនៃការចូលរួមជាសាធារណៈអាចកើនឡើងស្មើជាមួយនឹងពិន្ទុមធ្យមរបស់បណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបង្កើនការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈរបស់ខ្លួន។
លោក មាស សុខសេនសាន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថា ចំពោះការស្នើឱ្យមានការបង្ហាញថវិកាទៅសាធារណជននេះ ប្រសិនបើច្បាប់អនុញ្ញាតនោះក្រសួងនឹងធ្វើ ប៉ុន្តែច្បាប់មិនបានអនុញ្ញាតដែលក្រសួងមិនអាចធ្វើហួសពីច្បាប់បានទេ ដោយសារវាខុសនឹងច្បាប់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រទេសយើងមានច្បាប់ហើយក្នុងច្បាប់ថវិកានោះមិនបានចែងថាយើងត្រូវមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការបង្ហាញថវិកាជាតិ ទៅសាធារណជនមុននឹងបញ្ជូនទៅរដ្ឋសភានោះទេ។ យើងស្វាគមន៍ចំពោះការចោទសួរគ្រប់បែបយ៉ាងនៅរដ្ឋសភាប្រសិនបើអ្នកណាចង់បានព័ត៌មានគាត់អាចស្នើសុំទៅរដ្ឋសភា ដោយសាររដ្ឋសភាតំណាងឱ្យពលរដ្ឋជាង ១៦ លាននាក់»។
ការសិក្សារបស់វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនេះបានផ្តល់អនុសាសន៍ ក៏ដូចជាស្នើឱ្យរដ្ឋសភា និងរាជដ្ឋាភិបាលផ្តល់ឱកាសទូលំទូលាយជាងមុន ដើម្បីឱ្យសាធារណជន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានចូលរួមពិគ្រោះយោបល់ លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុប្រចាំឆ្នាំ បង្កើនកម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយ អប់រំដល់អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានទូលំទូលាយដើម្បីឱ្យពួកគាត់មានចំណេះដឹង និងលទ្ធភាពចូលរួមប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ពិចារណាពិភាក្សាជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងតំណាងសាធារណជន និងមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធមុនពេលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិត្រូវបានបញ្ជូនមកដល់ស្ថាប័នខ្លួន៕