.jpg)
សត្វត្មានកំពុងស៊ីសាច់សត្វដែលគេដាក់ឲ្យស៊ីកាលពីពេលកន្លងមក។ រូបថត អង្គការ WCS Cambodia
ភ្នំពេញ៖ សត្វត្មាតនៅប្រទេសកម្ពុជា កំពុងប្រឈមមុខនឹងហានិភ័យខ្ពស់ ដែលឈានទៅរកការផុតពូជ ខណៈពេលដែលលទ្ធផល នៃការអង្កេតតាមដានបានបង្ហាញថា ចំនួនសត្វត្មាតបានធ្លាក់ចុះដល់ ៥០ ភាគរយ បើគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០០ មក។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីប្រកាសរួម របស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងការងារអភិរក្សសត្វព្រៃ និង ជីវចម្រុះនៅកម្ពុជា ដែលបានចេញផ្សាយ កាលពីថ្ងែទី ០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨។
របាយការណ៍បានបង្ហាញថា ការធ្លាក់ចុះនេះ ត្រូវបានកត់សម្គាល់ជាពិសេស នៅតាមព្រៃឈើ ក្នុងតំបន់ការពារទេសភាពភាគខាងកើត ជាទីតាំងតែមួយគត់ ដែលត្រូវបានគេកត់ត្រាយ៉ាងទៀងទាត់ នូវចំនួនសត្វត្មាតយ៉ាងតិច ៣០ ក្បាលរាល់ពេលរាប់ម្តងៗ ខណៈពេលបច្ចុប្បន្ន កំណត់ត្រាខ្ពស់បំផុតស្ទើរមិនដល់ ១០ ក្បាលផង។
របាយការណ៍ដដែលបន្តថា៖«ស្ថានភាពសត្វត្មាតកំពុងស្ថិតក្នុងក្ដីព្រួយបារម្ភបំផុត ពីព្រោះលទ្ធផលជំរឿនសត្វត្មាតទូទាំងប្រទេសឆ្នាំនេះ បានកត់ត្រាសត្វត្មាតបានតែ ១២១ ក្បាលបុ៉ណ្ណោះ ដែលនេះជាតួលេខទាបបំផុត ក្នុងកំណត់ត្រាចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៣ មក។ តាមការសិក្សា ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញថា ការបំពុលគឺជាកត្តាគំរាមកំហែងចម្បងដល់ចំនួនសត្វត្មាតនៅកម្ពុជា»។
ក្រុមមន្ត្រីបច្ចេកទេស របស់អង្គការអភិរក្សសត្វព្រៃ និងជីវចម្រុះទាំងនោះ បានអះអាងថា សត្វត្មាតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមាន៣ប្រភេទគឺ ត្មាតភ្លើង ត្មាតត្នោត និងត្មាតផេះ។ ប្រភេទសត្វត្មាតទាំងនេះ ត្រូវបានដាក់នៅក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់អង្គការ IUCN ថា ជាប្រភេទរងគ្រោះ ជិតផុតពូជបំផុត នៅលើពិភពលោក អាស្រ័យចំនួនរបស់ពួកវា ដែលមានក្នុងពិភពលោកបានធ្លាក់ចុះ យ៉ាងលឿនបំផុត។
លោក ស៊ីមុន ម៉ាអូដ (Simon Mahood) ទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសអង្គការសមាគមអភិរក្សសត្វព្រៃ (WCS) បានអះអាងថា៖«តំបន់ភាគខាងជើងប្រទេសកម្ពុជា គឺជាកន្លែងតែមួយគត់ នៅក្នុងចំណោមប្រទេស នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលមានចំនួនសត្វត្មាតច្រើនបំផុត ដែលភ្ញៀវទេសចរអាចទស្សនាគម្រោងអាហារដ្ឋានសម្រាប់សត្វត្មាត ស្ថិតនៅក្នុងភូមិដងផ្លិត ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឆែប។ ប៉ុន្តែក្នុងអំឡុងពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងមកនេះ យ៉ាងហោចណាស់សត្វត្មាតចំនួន ៣០ ក្បាល ត្រូវបានសម្លាប់ ដោយសារតែមានការរីកសាយទូទាំងប្រទេស ក្នុងការប្រើប្រាស់ថ្នាំពុល និងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតដោយពុំមានការគ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់។ កត្តានេះបានបង្កជាការគំរាមកំហែងដ៏ខ្លាំងបំផុត ដល់ប្រជាសាសន៍ របស់សត្វត្មាត នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជាផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្សផងដែរ»។
លោកបានថ្លែងថា ក្រៅពីការបំពុល សត្វត្មាតនៅកម្ពុជាក៏កំពុងរងគ្រោះដោយសារការបាត់បង់ទីជម្រក និងការកង្វះខាតចំណីដែលបណ្តាលមកពីការធ្លាក់ចុះ នៃចំនួនសត្វព្រៃក្រចកជើងពីរ និងពាហនៈចិញ្ចឹមក្នុងស្រុក។ ការកើនឡើងនៃការបាត់បង់ព្រៃឈើ និងការផ្លាស់ប្ដូរដីព្រៃតាមរយៈដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងការកាប់ឆ្ការដីព្រៃបានជះឥទ្ធិពលដល់ការបាត់បង់ទីជម្រកសម្រាប់ពងកូន បូករួមនឹងការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង នូវការដាក់អន្ទាក់ដើម្បីចាប់សត្វព្រៃសម្រាប់យកសាច់ ដែលជាមូលហេតុធ្វើឱ្យចំនួនប្រភេទសត្វជាចំណីរបស់សត្វត្មាតមានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំង។
ជាមួយគ្នានេះ លោក សេង ទៀក ប្រធានអង្គការ WWF កម្ពុជាបានថ្លែងថា៖«តួលេខទាបបំផុតដែលបានកត់ត្រាក្នុងឆ្នាំនេះ និងការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនសត្វត្មាតដល់ទៅ ៥០ ភាគរយគិតចាប់ពីឆ្នាំ ២០០០ មក គឺជានិន្នាការ គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ហើយយើងត្រូវបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀត ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាស្នូល នៃការធ្លាក់ចុះនេះ។ បើមិនដូច្នោះទេ ប្រភេទសត្វស្លាបដ៏កម្រនេះ នឹងត្រូវផុតពូជពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលជាកន្លែងតែមួយគត់ដែលយើងអាចមើលឃើញពួកវា»។
លោក ប៊ូ វរសក្ស នាយកកម្មវិធីប្រចាំកម្ពុជា របស់អង្គការជីវិតសត្វស្លាបអន្តរជាតិបាននិយាយថា លទ្ធផលនៃការធ្វើជំរឿនសត្វត្មាត ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានបង្ហាញនូវសំណៅគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ជាពិសេស ជំរឿនត្មាតពីរឆ្នាំជាប់គ្នាចុងក្រោយនេះ (ឆ្នាំ ២០១៧ និង២០១៨) ចំនួនសត្វត្មាត ត្រូវបានកត់ត្រាឃើញតិចជាង ១៣០ ក្បាល។
លោកបន្តថា៖«ដើម្បីសង្គ្រោះត្មាតនាំសំណាងរបស់យើង ឱ្យផុតពីការវិនាសផុតពូជ យើងត្រូវការការគាំទ្រគ្រប់រូបភាព ដល់ការអភិរក្សពួកវា ពិសេស ការចូលរួមពីអ្នកធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត ព្រមទាំងប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប ក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋាន តាមតំបន់ដែលនៅមានវត្តមានសត្វត្មាតរស់នៅ»៕
