ភ្នំពេញ៖ លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស គឺជាអតីតអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញពីខែឧសភា ២០១៣ ដល់ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៧។ លោកបានជាប់ឆ្នោតជាតំណាងរាស្ត្រនៅឆ្នាំ ២០១៨ ប៉ុន្តែអ្នកនយោបាយរូបនេះ បានលាលែងតំណែងតំណាងរាស្ត្រកាលពីដើមឆ្នាំ ២០១៩ ដើម្បីទៅកាន់តំណែងបច្ចុប្បន្នជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សារាជធានីភ្នំពេញ។
ខាងក្រោមនេះជាបទសម្ភាសជាមួយលោក ប៉ា សុជាតិវង្ស ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារាជធានីភ្នំពេញ អំពីការដោះស្រាយបញ្ហានានានៅក្នុងរាជធានីដែលពលរដ្ឋលើកឡើងក្នុងវេទិកាផ្សព្វផ្សាយ និងពិគ្រោះយោបល់។
លោកបានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋជាញឹកញាប់នៅក្នុងវេទិកាផ្សព្វផ្សាយ និងពិគ្រោះយោបល់ តើប្រជាពលរដ្ឋលើកឡើងពីកង្វល់ និងបញ្ហាអ្វីខ្លះនៅរាជធានីភ្នំពេញ?
បញ្ហាមានគ្រប់វិស័យ គ្រាន់តែភាគច្រើនគឺរឿងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ បើនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ មានការលើកឡើងពីបញ្ហាអនាម័យច្រើន និងរឿងសណ្ដាប់ធ្នាប់នៅខណ្ឌក្នុងក្រុង។ បើខណ្ឌខាងក្រៅ បញ្ហាប្រឈមមែនទែន គឺប្រព័ន្ធលូ ផ្លូវ ដែលពួកគាត់តែងសំណូមពរ។
តែជារួម បញ្ហាចរាចរណ៍ និងអនាម័យ នៅតែជាបញ្ហាធំ កន្លែងណាក៏និយាយ បញ្ហាហ្នឹង។ នេះមានន័យថា ចរាចរណ៍យើងស្មុគស្មាញដែលយើង កំពុងតែគិតពីផែនការ ថាត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះនេះ។ វាប្រហែលតម្រូវឲ្យយើងមានការសិក្សា មានការប្រជុំគ្នាឲ្យបានស្រួលបួល បើមិនអ៊ីចឹងប្រហែលជាពិបាកបញ្ចៀសការកកស្ទះនេះណាស់។
ចំពោះរឿងអនាម័យ យើងកំពុងតែធ្វើហើយ ដោយសារតែពាក់ព័ន្ធនឹងអនាម័យហ្នឹងហើយ បានជារាជរដ្ឋាភិបាល បានរៀបចំបញ្ចប់កុងត្រាជាមួយក្រុមហ៊ុន ស៊ិនទ្រី ហើយយើងរៀបចំរបៀបចាត់ចែងសំរាមសាជាថ្មី។ ដូច្នេះតាមរយៈវេទិកា ដែល យើងធ្វើជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ យើងអាចប្រមូលផ្ដុំបញ្ហាប្រឈមទាំងឡាយទាក់ទងនឹងការរស់នៅរបស់គាត់បាន ហើយយើងក៏ឆ្លើយតប នោះគឺការអភិវឌ្ឍឲ្យស្របទៅនឹងតម្រូវការនោះបានច្រើនជាងមុន។
នៅពេលទទួលបាននូវសំណូមពរ និងដឹងពីកង្វល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ តើលោកយកបញ្ហា និងសំណូមពរទាំងនោះទៅដោះស្រាយយ៉ាងដូចម្ដេច?
នៅពេលយើងបានសំណូមពរហើយយើងប្រមូលផ្ដុំរឿងទាំងអស់ហ្នឹងយកមករៀបចំវា ថាតើយើងត្រូវបំភ្លឺគាត់ទៅនឹងសំណួរទាំងអស់ហ្នឹងឲ្យត្រូវយ៉ាងណា។ អ្នកខ្លះលើកឡើងគ្រាន់តែជាចម្ងល់ទេ ដោយសារគាត់មិនយល់ពីការងាររដ្ឋបាល ដូច្នេះយើងគ្រាន់តែឆ្លើយតបចំពោះពួកគាត់។ ប៉ុន្តែបើសិនជាសំណូមពរដូចជាលូ ជាផ្លូវ យើងយកមករៀបចំថា តើទាំងអស់ហ្នឹងត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះ។ អ៊ីចឹងក្នុងផែនការវិនិយោគ ៣ ឆ្នាំ រំកិលផែនការអភិវឌ្ឍន៍របស់រាជធានី ក្រុមប្រឹក្សាជាអ្នកអនុម័ត មិនមែនអភិបាលទេ អភិបាលជាសេនាធិការឲ្យក្រុមប្រឹក្សា។ ដូច្នេះក្រុមប្រឹក្សាអនុម័តថា ណែ! លទ្ធភាពថវិការបស់យើងក្នុងការធ្វើផ្លូវ ១ ឆ្នាំនេះមាន ៥ ឬ ១០ ឬធ្វើនេះធ្វើនោះ។ យើងអនុម័ត ហើយគណៈអភិបាលត្រូវធ្វើ។
ដល់ពេលយើងស្ដាប់ប្រជាជនទៅ យើងមើលបញ្ហាណាខ្លះអាទិភាព ប្រជាជនខ្លះសុំភ្លើងបំភ្លឺសាធារណៈ អ៊ីចឹងយើងមើលលទ្ធភាពគម្រោងរបស់យើង ហើយយើងមើលថា តើផ្លូវនេះដាក់យ៉ាងម៉េច ផ្លូវនោះដាក់ម៉េច យើងគិតក្នុងកញ្ចប់មួយ។ ពេលយើងបានអនុម័តរួច ក្រុមប្រឹក្សាចាប់ផ្ដើមធ្វើហើយ។
ដល់ពេលយើងដើរធ្វើវេទិកាពិគ្រោះយោបល់ ហើយប្រជាជនសុំនេះសុំនោះ រឿងអនាម័យ ឬរឿងអ្វីផ្សេងៗ យើងដោះស្រាយទៅតាមហ្នឹង ហើយវេទិកានោះហើយដែលយើងមានឱកាសផ្សព្វផ្សាយឲ្យប្រជាជនយើងមានឥរិយាបថចូលរួមជាមួយការងាររដ្ឋអំណាច ហើយយើងធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យជីវភាព របស់គាត់កាន់តែប្រសើរឡើង។ ដូចជាសេវាសន្តិសុខអ៊ីចឹងគាត់ថា ផ្ទះគាត់ភូមិគាត់មានចោរ កន្លែង នេះមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ យើងយកមកពិនិត្យមើលថា យើងត្រូវឆ្លើយតបជាមួយគាត់យ៉ាងម៉េចវិញ។ ក្រុមប្រឹក្សានឹងដាក់ជាគោលការណ៍ ផែនការសម្រាប់ឲ្យអភិបាលប្រតិបត្តិ។
តើសាលារាជធានីដោះស្រាយបញ្ហា និងសំណូមពរទាំងនោះនៅពេលណា?
ក្នុង ១ ខណ្ឌៗ ឧទាហរណ៍ថា យើងមាន ១០០ សំណួរ ឬសំណូមពរ យើងដោះស្ទើរតែអស់ វៀរលែងតែករណីខ្លះ។ ដូចម្សិលមិញ (សប្តាហ៍មុន) យើងបើកវេទិកា យើងយកសំណូមពរគាត់កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ មកឆ្លើយប្រាប់គាត់ថា ណែ! បញ្ហានេះយើងបានដោះស្រាយហើយ ប៉ុន្តែមានបញ្ហាមួយដែលដោះមិនបាន គឺគាត់សុំឲ្យនិស្សិតក្រីក្រទាំងអស់ទទួលបានអាហារូបករណ៍។ ដល់អ៊ីចឹងយើងមិនអាចដោះបានទេ យើងមានតែអាហារូបករណ៍មួយចំនួន ប៉ុន្តែមិនអាចដោះស្រាយជាទូទៅ ព្រោះមិនមែនជាក្របខ័ណ្ឌរដ្ឋអ្នកដោះទេ បើនិយាយ ទៅ។
សំណូមពរទាំងអស់ គ្មានសំណូមពរណាមួយដែលយើងមិនអាចឆ្លើយតបបានទេ។ គ្រាន់តែ ខ្លះមានទំហំធំ ដែលយើងមិនអាច ឆ្លើយតប ដូចជាការអភិវឌ្ឍទាក់ទង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ យើងមិនអាចឆ្លើយតបបានដោយភ្លាមៗទេ។ ប៉ុន្តែយើងក៏ធ្វើជម្រើស ឧទាហរណ៍ គាត់សុំផ្លូវតាមភូមិ ១ ភូមិ ២ ឬ ៣ ខ្សែ យើងមានដល់ទៅ ៩០០ ភូមិ យើងធ្វើម៉េចឆ្លើយតបក្នុង ១ ឆ្នាំបាន?។
ដូច្នេះមានតែយើងខិតខំធ្វើផ្លូវណាដែលមានលក្ខណៈអន្តរសង្កាត់ ឬអន្តរខណ្ឌ ដែលតភ្ជាប់គ្នា យើងព្យាយាមធ្វើ។ តែអាតូចៗចូលទៅតាមភូមិដែលមាន ២០ ទៅ ៣០ គ្រួសារ យើងមិនទាន់អាចធ្វើបានទេ។ អ៊ីចឹងជាចំពោះមុខ លទ្ធភាពលុយកាក់របស់យើងមានកម្រិតណា យើងអាចកែតម្រូវឲ្យវាស្របទៅតាមហ្នឹង។
តើការចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋក្នុងអាណត្តិថ្មីនេះ ខុសពីអាណត្តិមុនៗយ៉ាងដូចម្ដេច?
ការពិតទៅ អាណត្តិពីមុនក៏មានដែរ ការណែនាំជាច្បាប់មាន ប៉ុន្តែប្រតិបត្តិមិនបានល្អ។ តែលើកនេះយើងនឹងជំរុញការងារនេះឲ្យវាល្អជាងមុន ឲ្យជាប់លាប់ជាង ដើម្បីឲ្យវារឹងប៉ឹងជាង។ ក្នុងនេះ យើងក៏មានក្រុមថា្នក់ជាតិចូលរួមជាមួយក្រុមប្រឹក្សាដែរ។ បញ្ហាខ្លះ សមត្ថកិច្ចថ្នាក់ក្រោមដោះមិនរួចទេ ដូចជាសំណូមពរនេះសំណូមពរនោះ យើងមើលថា តើថ្នាក់ខណ្ឌដោះរួចទេ ក្រុងដោះរួចទេ?។ បើមិនរួចយើងពាំនាំរឿងទាំងនោះទៅរាជរដ្ឋាភិបាលដោះ ដូច្នេះការដោះស្រាយមានរហូតដល់កម្រិតថ្នាក់ជាតិ។
យើងត្រូវធ្វើម៉េចផ្សារភ្ជាប់ជាមួយ ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីឲ្យគាត់បានយល់ហើយចូលរួមជាមួយយើង ព្រោះរឿងអីក៏ដោយមិនថាសំរាម បើប្រជាជនគាត់មិនចូលរួមហើយ យើងធ្វើតែឯង ធ្វើមិនរួចទេទាល់តែ គាត់ចូលរួម។ ជាឥរិយាបថថ្មីមួយ ក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់យើងគឺត្រូវធ្វើឲ្យមានភាពជិតស្និទ្ធ ដូចជាការផ្ដល់សេវាជូនគាត់ ហើយគាត់ដែលជាអ្នកទទួលសេវា ក៏ត្រូវធ្វើឲ្យបាន ល្អប្រសើរ។ យើងវាយតម្លៃ មើលទៅឃើញកាន់តែប្រសើរហើយ តែឲ្យអស់បញ្ហាប្រឈម មិនទាន់អស់ទេនៅតែមានអ៊ីចឹងតែយើង កាត់បន្ថយឲ្យទាបជាងនេះ។
ថ្មីៗនេះ សាលារាជធានីភ្នំពេញបង្កើតការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋ តើការិយាល័យនេះមានសារៈសំខាន់យ៉ាងដូចម្ដេច?
ការពិតយើងមានរួចហើយ យើងបានបង្កើតនៅគ្រប់ខណ្ឌ ហើយរាជធានីក៏មានដែរ។ ការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋដើរតួនាទីដោះស្រាយពាក្យបណ្ដឹង ការតវ៉ាទាំងឡាយរបស់ប្រជាជនពាក់ព័ន្ធនឹងមន្ត្រី មិនមែនសម្រាប់ដោះស្រាយទំនាស់ទេ។ ទំនាស់រវាងប្រជាជន និងប្រជាជន គេមានយន្តការអញ្ជើញទៅ ហើយធ្វើការដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។ ប៉ុន្តែបើទាក់ទងនឹងមន្ត្រី ការងាររដ្ឋបាលដែលធ្វើទៅវាប៉ះពាល់បែបនេះបែបនោះ ការិយាល័យប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកទទួលដោះស្រាយ ពីព្រោះយើងអត់ទាន់មានតុលាការរដ្ឋបាលទេ នៅស្រុកគេ គេមាន៕