ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលសម្រេចកែសម្រួលច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកពីមាត្រា ៦ ដល់មាត្រា ១៥ នៃជំពូកទី ៣ អំពើល្មើស និងចំនួនទឹកប្រាក់ត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍នៃអនុក្រឹត្យលេខ ៤៤ ចុះថ្ងៃទី ២១ មីនា ឆ្នាំ ២០១៧ ស្តីពីការពិន័យអន្តរការណ៍ចំពោះអំពើល្មើសនឹងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកដែលការកែនេះមានការពិន័យច្រើនជាងមុនប្រហែល ២-៣ ដង។
អនុក្រឹត្យចេញថ្ងៃទី ១៧ មីនា ២០២០ ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺ មាត្រា ៦ ថ្មីនៃអនុក្រឹត្យនេះការពិន័យលើបទល្មើសចរាចរណ៍ត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ចំពោះអ្នកបើកបរទោចក្រយានយន្ត ឬទោចក្រយានយន្តសណ្តោងរ៉ឺម៉ក ឬត្រីចក្រយានយន្ត ឬម៉ូតូកង់ ៤ ត្រូវពិន័យទឹកប្រាក់ចំនួន ៦០ ០០០ រៀល ចំពោះអ្នកបើកបរដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសដូចជាអ្នកបើកបរ និងអ្នករួមដំណើរព្រមទាំងកុមារដែលមានអាយុ ៣ ឆ្នាំ ឡើងទៅមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព ឬពាក់មួកសុវត្ថិភាពមិនត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដាជាតិ ឬពាក់មួកសុវត្ថិភាពដោយមិនដាក់គន្លឹះខ្សែសុវត្ថិភាព។ ការពិន័យអន្តរការណ៍ករណីល្មើសត្រូវគិតតាមចំនួនជនប្រព្រឹត្តល្មើសលើកលែងតែត្រីចក្រយានយន្ត ដែលមានដំបូលរឹងមាំបិទជិត។
អ្នកបើកបរទោចក្រយានយន្តមានទំហំស៊ីឡាំងលើសពី ១២៥ សង់ទីម៉ែត្រគុប ឬមានថាមពលអគ្គិសនីលើសពី ១១ គីឡូវ៉ាត់ ឬទោចក្រយានយន្តសណ្តោងរ៉ឺម៉ក ឬត្រីចក្រយានយន្ត ឬម៉ូតូកង់ ៤ ដែលមិនបានយកភ្ជាប់តាមខ្លួននូវឯកសារដើមនៃបណ្ណបើកបរយានយន្ត។ ឈប់ ឬចតល្មើសនឹងមាត្រា ២៣ នៃច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ បើកបរដោយកុងទ័រល្បឿនមិនដំណើរការ។ បើកបរដឹកអ្នកដំណើរលើសចំណុះល្មើសនឹងចំណុចទី ៨ នៃមាត្រា ៨ ថ្មីនៃច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោកលើកលែងករណីដឹកអ្នកជំងឺ។ បើកបរមិនគោរពសញ្ញាបញ្ជាចរាចរណ៍របស់មន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍ និងបើកបរដោយគ្មានកញ្ចក់មើលក្រោយ។ រីឯមាត្រា ៦ ចាស់វិញត្រូវពិន័យត្រឹមតែ ១៥- ០០០ រៀលប៉ុណ្ណោះចំពោះអំពើល្មើសដូចគ្នានេះ។
ចំពោះអំពើល្មើសផ្សេងៗមាត្រា ៦ ថ្មីត្រូវពិន័យចំពោះអ្នកប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសចរាចរណ៍នូវទឹកប្រាក់ ៨០ ០០០ រៀល ១០០ ០០០ រៀល ១២០ ០០០ រៀល ១៥០ ០០០ រៀល។ ចុងក្រោយ ២៥០ ០០០ រៀលចំពោះអ្នកបើកបរដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងដែលមានអត្រាជាតិអាល់កុលចាប់ពី ០,២៥ ទៅ ០,៣៩ មីលីក្រាមក្នុង ១ លីត្រខ្យល់ ឬចាប់ពី ០,៥ ទៅ ០,៧៩ ក្រាមក្នុង ១ លីត្រឈាម។ ក្នុងករណីនេះត្រូវបញ្ឈប់មិនឲ្យបើកបរបន្តដំណើរទៅមុខទៀត។
មាត្រា ៧ ថ្មីចែងថាត្រូវពិន័យអ្នកបើកបរយានយន្តធុនស្រាលទឹកប្រាក់ ៧៥ ០០០ រៀល និងអ្នកបើកបរយានយន្តធុនធ្ងន់ទឹកប្រាក់ ១៥០ ០០០ រៀល ចំពោះអំពើល្មើសបើកបរមិនបានយកភ្ជាប់តាមខ្លួននូវឯកសារដើមរួមមាន បណ្ណបើកបរយានយន្ត និងលិខិតអនុញ្ញាតធ្វើអាជីវកម្មចំពោះរថយន្តដែលប្រកបអាជីវកម្មដឹកជញ្ជូន។ បើកបរដោយមិនពាក់ខ្សែក្រវាត់សុវត្ថិភាព។ ឈប់ ឬចតល្មើសនឹងមាត្រា ២៣ នៃច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ បើកបរដោយកុងទ័រល្បឿនមិនដំណើរការ។ បើកបរដឹកអ្នកដំណើរលើសចំណុះល្មើសនឹងចំណុចទី ៨ មាត្រា ៨ ថ្មី និងចំណុចទី ៦ នៃមាត្រា ៦៦ នៃច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ អ្នកបើកបរយានយន្តធុនធ្ងន់យានយន្តុបករណ៍ យានយន្តសណ្តោងរ៉ឺម៉ក ឬសឺមីរ៉ឺម៉កបិទស្លាកសញ្ញាចាំងពន្លឺខុសបទដ្ឋានកំណត់ ឬមិនមានបិទស្លាកសញ្ញាចាំងពន្លឺ។
មាត្រា ៧ ថ្មីដដែលក៏បានចែងថា ត្រូវពិន័យអ្នកបើកបរយានយន្តធុនស្រាលទឹកប្រាក់ ១២០ ០០០ រៀល និងអ្នកបើកបរយានយន្តធុនធ្ងន់ទឹកប្រាក់ ២២៥ ០០០ រៀល ចំពោះអំពើល្មើសបើកបរប្រើទូរស័ព្ទគ្មានឧបករណ៍សំឡេងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង។ បើកបរប្រើសញ្ញាសូរស័ព្ទមិនត្រឹមត្រូវតាមបញ្ញត្តិច្បាប់។ បើកបរដោយដាក់តាំងភ្លើងសញ្ញានៃយានមិនត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស។ មាត្រា ៧ ថ្មីចែងទៀតថា ត្រូវពិន័យអ្នកបើកបរយានយន្តធុនស្រាលទឹកប្រាក់ ១៥០ ០០០ រៀល និងបើកបរយានយន្តធុនធ្ងន់ទឹកប្រាក់ ៣០០ ០០០ រៀល ចំពោះអំពើល្មើសបើកបរបង្ហោះ រេចុះរេឡើង ឆាប ឬកៀរ។ បើកបរបញ្ចេញសំឡេងម៉ាស៊ីនខ្លាំង ឬផ្សែងច្រើនខុសពីបទដ្ឋានបច្ចេកទេស។ បើកបរយានយន្តផ្ទាល់ខ្លួនដោយគ្មានលិខិតអនុញ្ញាតធ្វើអាជីវកម្ម ឬប្រើលិខិតធ្វើអាជីវកម្មហួសសុពលភាព។ បើកបរមិនគោរពលក្ខខណ្ឌសុខភាពដែលតម្រូវឲ្យពាក់វ៉ែនតាបើកបរខុសទិសចរាចរណ៍ ឬបើកបរជាន់គំនូសបង្ហូតកណ្តាលទ្រូងផ្លូវ។
រីឯអំពើល្មើសបើកបរដោយគ្មានវិញ្ញាបនបត្រត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈបច្ចេកទេសយាន ឬប្រើវិញ្ញាបនបត្រត្រួតពិនិត្យលក្ខណៈហួសសុពលភាព ប្តូរពណ៌យានយន្តដោយគ្មានការអនុញ្ញាត ឬបិទពណ៌មិនត្រឹមត្រូវតាមបណ្ណសម្គាល់ត្រូវពិន័យអ្នកបើកបរយានយន្តធុនស្រាលទឹកប្រាក់ ១៨០ ០០០ រៀល និងអ្នកបើកបរយានយន្តធុនធ្ងន់ទឹកប្រាក់ចំនួន ៣៧៥ ០០០ រៀល។
ប្រើប្រាស់បណ្ណបើកបរមិនត្រឹមត្រូវតាមប្រភេទយានប្រើបណ្ណបើកបរយានយន្តហួសសុពលភាពប្រើប្រាស់ស្លាកលេខសម្គាល់យានដែលរចនាខុសពីលក្ខណៈដើម ឬរលុបលេខ ឬបាក់ស្លាកបាត់លេខ ឬដាក់សម្ភារផ្សេងៗបាំងស្លាកលេខ។ បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ចាប់ពី ៣០ ទៅ ៣៩ គីឡូម៉ែត្រក្នុង ១ ម៉ោងក៏ត្រូវពិន័យតាមចំនួនកំណត់ខាងលើ និងតាមប្រភេទយានយន្ត។
អ្នកបើកបរយានយន្តធុនស្រាល និងធុនធ្ងន់ក៏ត្រូវពិន័យទឹកប្រាក់ ៣០០ ០០០ រៀល និងទឹកប្រាក់ ៦២៥ ០០០ រៀល ចំពោះអំពើល្មើសបើកបរយានយន្តដែលកែច្នៃដំឡើងខុសបទដ្ឋានបច្ចេកទេស។ បើកបរប្រណាំងគ្នាដោយគ្មានការអនុញ្ញាតលើផ្លូវសម្រាប់ធ្វើចរាចរណ៍ជាសាធារណៈ។ បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ចាប់ពី ៤០ គីឡូម៉ែត្រក្នុង ១ ម៉ោងឡើងទៅ។
បើបើកបរក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងដែលមានអត្រាជាតិអាល់កុលចាប់ពី ០,២៥ ទៅ ០,៣៩ មីលីក្រាមក្នុង ១ លីត្រខ្យល់ ឬចាប់ពី ០,៥ ទៅ ០,៧៩ ក្រាមក្នុង ១ លីត្រឈាមត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ទឹកប្រាក់ ៤០០ ០០០ រៀលសម្រាប់យានយន្តធុនស្រាល និងទឹកប្រាក់ ៨០០ ០០០ រៀល សម្រាប់យានយន្តធុនធ្ងន់។ ករណីនេះត្រូវបញ្ឈប់មិនឲ្យបន្តដំណើរទៅមុខទៀត។
ដោយឡែកមាត្រា ៧ ចាស់ត្រូវពិន័យអ្នកបើកបរយានយន្តធុនស្រាលទឹកប្រាក់ ៤០ ០០០ រៀល និងអ្នកបើកបរយានយន្តធុនធ្ងន់ទឹកប្រាក់ ៧៥ ០០០ រៀលចំពោះអំពើប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ។
មាត្រា ៨ ថ្មីចែងថា ត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ចំពោះអ្នកបើកបរយានយន្តដោយគ្មានបណ្ណបើកបរ ឬក្នុងរយៈពេលដែលបណ្ណបើកបរត្រូវបានដកហូតព្យួរទុក ឬទុកជាមោឃៈដោយពិន័យទឹកប្រាក់ ១ ២០០ ០០០ រៀលសម្រាប់យានយន្តធុនស្រាល។ សម្រាប់យានយន្តធុនធ្ងន់ត្រូវពិន័យទឹកប្រាក់ ២ ៤០០ ០០០ រៀល។ ក្នុងករណីដែលជនល្មើសធ្លាប់ទទួលរងនូវការពិន័យអន្តរការណ៍ម្តងរួចហើយ តែនៅបន្តប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេះទៀតក្នុងរយៈពេល ៦ ខែចាប់គិតពីការពិន័យអន្តរការណ៍លើកមុនត្រូវផ្តនា្ទទោសតាមច្បាប់ស្តីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោក។ មន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍ត្រូវបញ្ជូនកំណត់ហេតុទៅតុលាការ។
ឯមាត្រា ៩ ថ្មីត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ចំពោះអ្នកបើកបរយានយន្តដោយគ្មានបណ្ណសម្គាល់យានជំនិះ ឬគ្មានផ្លាកលេខនូវទឹកប្រាក់ ១ ២០០ ០០០ រៀល សម្រាប់យានយន្តធុនស្រាល។ ទឹកប្រាក់ ២ ៤០០ ០០០ រៀល សម្រាប់យានយន្តធុនធ្ងន់។ ចំណុចចុងក្រោយនៃមាត្រានេះមានការផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកដូចមាត្រា ៨ ថ្មីដែរ។ មាត្រា ១០ ថ្មីត្រូវពិន័យអន្តរការណ៍ចំពោះអ្នកបើកបរយានយន្តស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្រវឹងដែលមានអត្រាជាតិអាល់កុលចាប់ពី ០,៤០ មីលីក្រាមក្នុង ១ លីត្រខ្យល់ ឬចាប់ពី ០,៨០ ក្រាមក្នុង ១ លីត្រឈាមឡើងទៅ ដោយត្រូវពិន័យទឹកប្រាក់ ១ ០០០ ០០០ រៀល សម្រាប់ទោចក្រយានយន្ត ឬទោចក្រយានយន្តសណ្តោង រ៉ឺម៉ក ឬត្រីចក្រយានយន្ត ឬម៉ូតូកង់៤។ ទឹកប្រាក់ ២ ០០០ ០០០ រៀល សម្រាប់យានយន្តធុនស្រាល។ ទឹកប្រាក់ ៤ ០០០ ០០០ រៀល សម្រាប់យានយន្តធុនធ្ងន់។ ចុងក្រោយនៃមាត្រានេះក៏ត្រូវផ្តន្តាទោសដូចមាត្រា ៨ និង ៩ ដែរ ក្នុងករណីជនល្មើសធ្លាប់ទទួលការពិន័យហើយនៅតែប្រព្រឹត្ត។
មាត្រា ១១ ថ្មីចែងថា ម្ចាស់ហាងលក់យានយន្តគ្រប់ប្រភេទដែលមិនបានបំពេញបែបបទចុះបញ្ជីយានយន្តសុំបណ្ណសម្គាល់យានយន្ត និងសុំស្លាកលេខសម្គាល់យានយន្តឲ្យចានចប់សព្វគ្រប់មុនប្រគល់ឲ្យអ្នកទិញត្រូវទទួលរងពិន័យទឹកប្រាក់ ១២០ ០០០ រៀល សម្រាប់ទោចក្រយានយន្ត ឬទោចក្រយានយន្តសណ្តោងរ៉ឺម៉ក ឬត្រីចក្រយានយន្ត ឬម៉ូតូកង់ ៤។ ទឹកប្រាក់ ១ ២០០ ០០០ រៀល សម្រាប់យានយន្តធុនស្រាល និងទឹកប្រាក់ ២ ៤០០ ០០០ រៀលសម្រាប់យានយន្តធុនធ្ងន់។
ចំណែកមាត្រា ១២ ថ្មីចែងថា ជនណាដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងញៀនមិនអនុញ្ញាតឲ្យបើកបរយានយន្តឡើយ។ អ្នកបើកបរយានយន្តស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនៃគ្រឿងញៀនត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀន។ មាត្រា ១៣ ថ្មីវិញចែងថា ឪពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលត្រូវបង់ប្រាក់ពិន័យអន្តរការណ៍ចំពោះអំពើល្មើសនឹងអនុក្រឹត្យនេះដែលប្រព្រឹត្តដោយអនីតិជនមានអាយុចាប់ពី ១៥ ដល់ក្រោម ១៨ ឆ្នាំ។
តាមមាត្រា ១៤ ថ្មីជនដែលបានប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងមាត្រា ៦ ថ្មីមាត្រា ៧ ថ្មី មាត្រា ៨ ថ្មី មាត្រា ៩ ថ្មី និងមាត្រា ១០ ថ្មីត្រូវបង់ប្រាក់ពិន័យអន្តរការណ៍ក្នុងរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃនៃថ្ងៃធ្វើការគិតពីថ្ងៃដែលបានទទួលបង្កាន់ដៃបង់ប្រាក់ពិន័យ។ ក្នុងករណីមិនបង់ប្រាក់ពិន័យអន្តរការណ៍លើសរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ នៃថ្ងៃធ្វើការគិតពីថ្ងៃដែលបានទទួលបង្កាន់ដៃបង់ប្រាក់ចំនួនទឹកប្រាក់ពិន័យនេះត្រូវដំឡើងជា ២ ដង។ ក្នុងករណីមិនបានបង់ប្រាក់ពិន័យលើសរយៈពេល ៣០ ថ្ងៃនៃថ្ងៃធ្វើការចំនួនទឹកប្រាក់ពិន័យត្រូវដំឡើងជា ៣ ដង។ ក្នុងករណីមិនបានបង់ប្រាក់ពិន័យអន្តរការណ៍លើសរយៈពេល ៦០ ថ្ងៃនៃថ្ងៃធ្វើការមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចត្រូវរៀបចំកំណត់ហេតុបញ្ជូនទៅអយ្យការអមសាលាដំបូង ដើម្បីចាត់វិធានការតាមច្បាប់ជាធរមាន។
ឯមាត្រា ១៥ ថ្មីចែងថាបុគ្គលដែលមិនសុខចិត្តនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់សមត្ថកិច្ចដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ៤ នៃអនុក្រឹត្យលេខ ៤៤ នេះមានសិទ្ធិប្តឹងតវ៉ារយៈពេល ១៥ ថ្ងៃនៃថ្ងៃធ្វើការយ៉ាងយូរគិតពីថ្ងៃទទួលបង្កាន់ដៃពិន័យទៅប្រធានអង្គភាព ដែលគ្រប់គ្រងលើមន្ត្រីអនុវត្តផ្ទាល់។ នៅថ្នាក់ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌត្រូវប្តឹងទៅអធិការនគរបាលក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ នៅរាជធានី-ខេត្ត ត្រូវប្តឹងទៅស្នងការនគរបាលរាជធានី-ខេត្ត។ នៅថ្នាក់ក្រសួងត្រូវប្តឹងទៅប្រធាននាយកដ្ឋាននគរបាលចរាចរណ៍ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈនៃអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិក្រសួងមហាផ្ទៃ។ បុគ្គលដែលមិនសុខចិត្តនឹងការសម្រេចរបស់ប្រធានអង្គភាពខាងលើមានសិទ្ធិប្តឹងទៅតុលាការ។
លោក គឹម បញ្ញា នាយកអង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជា (AIP) គាំទ្រចំពោះអនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាលលើការកែសម្រួលមាត្រាមួយចំនួននៃច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកនេះ ប៉ុន្ដែលោកស្នើឱ្យមានការផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយមុនពេលអនុវត្ដអនុក្រឹត្យនេះក្នុងរយៈពេល ១-២ ខែទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ពលរដ្ឋអាចជ្រួតជ្រាបអំពីការកែសម្រួលនេះ ព្រោះឥឡូវនេះយើងឃើញហើយ ដោយសារពលរដ្ឋមានការព្រួយបារម្ភកូវីដ ១៩ នេះ។ ដូច្នេះព័ត៌មានដែលពួកគាត់ទទួលបានអាចផ្ដោតទៅលើបញ្ហាកូវីដ ១៩ នេះខ្លាំងជាង។ ពួកគាត់មិនសូវទទួលបានព័ត៌មានលើការកែសម្រួលអនុក្រឹត្យនៃការអនុវត្ដច្បាប់ចរាចរណ៍នេះទេ»៕