ភ្នំពេញៈ ក្រសួងការបរទេស​ និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​ប្រតិកម្ម​នឹង​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដែល​លើកឡើង​ពី​ការមិន​ពេញចិត្ត​ចំពោះ​ចំណាត់ការ​របស់​តុលាការ​លើ​លោក​ កឹម សុខា ប្រធាន​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ដោយ​ចាត់ទុក​ការបញ្ចេញ​​យោបល់​នេះ ថា​ជា​ការមិន​គោរព​អធិបតេយ្យ​របស់​កម្ពុជា​។

ក្រសួង​ការបរទេស​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​នៅ​ថ្ងៃទី​ ១៣ មីនា ដោយ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ការខកចិត្ត ដោយ​បាន​អះអាង​ថា លោក W. Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ប្រចាំ​កម្ពុជា​បាន​បញ្ចេញ​យោបល់​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​កម្ពុជា ដែល​ជា​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ និង​ដាច់ដោយឡែក​។ ជាការ​បង្ហាញឱ្យឃើញ​ពី​ឥរិយាបថ​គ្មាន​ការទូត និង​ខ្វះ​ការគោរព​ចំពោះ​អធិបតេយ្យ​កម្ពុជា​។

សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​បញ្ជាក់​ថា​៖ «​យោងតាម​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ​ការបញ្ចេញ​យោបល់​បែបនេះ គឺជា​ការរំលោភបំពាន​លើ​មាត្រា​ ៤១ ​នៃ​អនុសញ្ញា​ទីក្រុង​វីយ៉ែន​ឆ្នាំ​ ១៩៦១ ស្ដីពី​ទំនាក់ទំនង​ការទូត និង​មាត្រា​ទី​ ២ (៧) នៃ​ធម្មនុញ្ញ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ដែល​គ្រប់​អ្នកការទូត​តំណាង​មកពី​ប្រទេស​នានា ទោះបី​ប្រទេស​នោះ​ធំ​ ឬ​តូច​ត្រូវតែ​គោរព​ឱ្យ​បាន​ពេញលេញ​»​។

ក្រសួង​ការបរទេស​បន្ត​ថា ការថ្លែង​របស់លោក Murphy គឺជា​ការប្រព្រឹត្ត​ផ្ទុយទៅ​នឹង​ស្មារតី​ថ្មី​របស់​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ ក្នុង​ការធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​នូវ​ការយោគយល់​គ្នា និង​គោរព​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក ក៏ដូចជា ការបើក​ទំព័រ​ថ្មី​នៃ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាក់ស្ដែង​លើ​គ្រប់​វិស័យ ក្នុងពេល​ដែល​ប្រទេស​ទាំង​ ២ កំពុង​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​ពិធី​អបអរសាទរ​ខួប​ចំណងមិត្តភាព ៧០ ​ឆ្នាំ​។

ប្រតិកម្ម​របស់​ក្រសួង​ការបរទេស​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់ពី​ឯកអគ្គ​រដ្ឋទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​ប្រចាំ​កម្ពុជា​លោក Murphy កាលពី​ថ្ងៃទី​ ១២ មីនា បាន​ចូលទៅ​ស្ដាប់​សវនាការ​ជំនុំជម្រះ​លើ​រឿង​ចោទប្រកាន់​លោក​ កឹម សុខា ពីបទ​សន្ទិដ្ឋិភាព​ជាមួយ​បរទេស ឬ​ជា​ការត្រូវរ៉ូវ​សម្ងាត់​ជាមួយ​បរទេស​។

ក្រោយពី​ចូល​ស្ដាប់​សវនាការ​លោក Murphy ប្រាប់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៅ​ក្រៅ​តុលាការ​ថា បុគ្គលិក​របស់​ស្ថានទូត​បាន​ចូលរួម​ស្ដាប់​គ្រប់​ថ្ងៃ​នៃ​ការបើក​សវនាការ​ជំនុំជម្រះ​លើ​សំណុំរឿង​លោក​ កឹម សុខា​។ លោក​អះអាង​ថា ព្រះរាជ​អាជ្ញាធរ​បាន​លើក​ឡើង​រឿង​មិន​ពិត និង​ប្រឌិត​ទាក់ទង​នឹង​សហរដ្ឋអាមេរិក​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​យើង​មាន​ការ​រំខាន​ចិត្ត​ដោយ​ខាង​ព្រះរាជអាជ្ញា​បានលើក​ឡើង​នូវ​រឿង​មិន​ពិត​ដែល​ត្រូវបាន​ប្រឌិត​ឡើង​ទាក់ទង​នឹង​សហរដ្ឋអាមេរិក​។ សហរដ្ឋ-អាមេរិក​បានផ្តល់​ជំនួយ​ចំនួន​ ៣ ​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ដល់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុងពេល​ប៉ុន្មាន​ទសវត្សរ៍​កន្លង​ទៅ​នេះ​ដោយ​រួមទាំង​ជំនួយ​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព​ដើម្បី​ពង្រឹង​ស្ថាប័ន និង​គណបក្ស​នយោបាយ​ស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​»​។

លោក​បញ្ជាក់​ដែរ​ថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​គោរព​ពេញលេញ​ឯករាជភាព និង​អធិបតេយ្យភាព​កម្ពុជា ប៉ុន្តែ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ក៏គាំទ្រ​សេរីភាព​បញ្ចេញមតិ សង្គម​ស៊ីវិល​ដែល​មាន​ភាព​សកម្ម និង​ការអត់ឱន​ដល់​ទស្សនៈ​ប្រឆាំង ដែល​ជា​ផ្នែក​សំខាន់​ចាំបាច់​មួយ​នៃ​គ្រប់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​។

ការលើកឡើង​របស់​លោក​ W. Patrick Murphy គឺ​ភ្លាមៗ​ក៏​ត្រូវបាន​សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​បដិសេធ និង​បាន​អះអាងថា តុលាការ​មិនបាន​ធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សហរដ្ឋអាមេរិក​នោះទេ​។

សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​បញ្ជាក់​ថា​៖ «​ក្នុង​ដំណើរការ​នៃ​ការជំនុំជម្រះ​ក្ដី​លើ​សំណុំរឿង​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ជនជាប់ចោទ​ឈ្មោះ​ កឹម សុខា ពី​បទ​សន្ទិដ្ឋភាព​ជាមួយ​បរទេស​តាម​បញ្ញត្តិ​មាត្រា ៤៤៣ ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​គឺ​ព្រះរាជអាជ្ញា​បាន​ចោទប្រកាន់​តែ​ទៅលើ​ជនជាប់ចោទ​ឈ្មោះ​ កឹម សុខា ដែល​មាន​អង្គហេតុ​អង្គច្បាប់​ព្រមទាំង​មាន​ធាតុ​ផ្សំ​បទល្មើស​គ្រប់គ្រាន់​ទៅតាម​ច្បាប់​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​តែប៉ុណ្ណោះ​»​។

ការឆ្លើយឆ្លង​របស់​ក្រសួង​ការបរទេស និង​អគ្គរដ្ឋទូត​សហរដ្ឋអាមេរិក​គឺ​បន្ទាប់ពី​សវនាការ​លើ​លោក​ កឹម សុខា ដែល​បាន​ធ្វើឡើង ១ ​ថ្ងៃ​កន្លះ​ក្នុង​ ១ ​សប្ដាហ៍​ដោយ​ធ្វើឡើង​បាន​ចំនួន​ ៧ ​សប្ដាហ៍​មកហើយ​។ ក្នុង​រយៈពេល​សវនាការ​ទាំងនេះ​លោក​ កឹម សុខា ត្រូវបាន​តុលាការ​សួរដេញដោល​អំពី​ទំនាក់ទំនង​របស់​លោក​ជាមួយ​អង្គការ​មួយចំនួន​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក ដូចជា USAID NDI និង​ IRI ​ជាដើម​។

លោក​ ឯម សុវណ្ណារ៉ា អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​យល់ឃើញថា ការលើកឡើង​របស់​អគ្គរដ្ឋទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​គឺ​មិនមាន​ភាពខុសឆ្គង​ណាស់ណា​ឡើយ​។ ព្រោះ​គ្រាន់តែ​ជា​ការឆ្លើយបំភ្លឺ​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ភាពត្រឹមត្រូវ​របស់​ខ្លួន​នៅក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

លោក​ សុវណ្ណារ៉ា បាន​ថ្លែងថា​៖ «​ដោយសារ​តែ​បទ​ចោទ​នេះ​គឺ​គេ​សំដៅ​ទៅលើ​ការ​ស៊ុមគ្រលុំ​របស់​លោក​ កឹម សុខា ជាមួយ​បរទេស ហើយ​បរទេស​ដែល​នៅ​ពីក្រោយ​ខ្នង​ហ្នឹង​គឺ​គេ​សំដៅ​ទៅ​លើ​សហរដ្ឋអាមេរិក​។ អ៊ីចឹង​អាមេរិក​គេ​មាន​ភារៈ​ឆ្លើយបំភ្លឺ​អ្វី​ដែល​គេ​មិន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បី​បង្ហាញ​អំពី​ភាពសុទ្ធចិត្ត និង​ភាពល្អ​របស់គេ ដើម្បី​កសាង​ទំនាក់ទំនង​ទាំង​ ២ ​ហ្នឹង​ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​ដូច​ស្មារតី​នៃ​មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំង​ ២»៕