.jpg)
ពលរដ្ឋមកពីខេត្តកោះកុង ស្វាយរៀង និងត្បូងឃ្មុំ មកតវ៉ារឿងដីធ្លីនៅមុខក្រសួងរៀបចំដែនដីកាលពីថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងរៀបចំដែនដី បញ្ជាក់ថាពលរដ្ឋចំនួន ៥ ក្រុមដែលអះអាងថា មានចំនួន ១ ២១៧ គ្រួសារ កំពុងមានទំនាស់ដីធ្លីនៅស្រុកចំនួន ៣ នៃខេត្តកោះកុង គឺគ្រួសារខ្លះក្នុងចំណោមនោះមិនមានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់សម្រាប់ឱ្យក្រសួងដោះស្រាយឱ្យឡើយ។ ការអះអាងនេះ ក្រោយពីមានក្រុមពលរដ្ឋនៅខេត្តនេះរាប់រយនាក់ចេញតវ៉ានៅមុខក្រសួងជាថ្មីកាលពីថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា។
លិខិតចុះថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បញ្ជាក់ថា ក្រុមពលរដ្ឋទាំង ៥ ក្រុមនេះនៅស្រុកស្រែអំបិល ថ្មបាំង និងស្រុកបទុមសាគរដែលខ្លះមានទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន Koh Kong Plantation និងក្រុមហ៊ុន Koh Kong Sugar Industry Co.,LTD។ ខ្លះទៀតមានទំនាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ អេហ្គ្រីខ័លឈ័រគ្រុប និងខ្លះមានទំនាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុន UNION DEVELOPMENT GROUP CO.,LTD(UDG) ប៉ុន្តែត្រូវបានដោះស្រាយបញ្ចប់ជាស្ថាពររួចហើយ។
លិខិតដដែលបន្តថា ចំពោះពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតពុំមានឈ្មោះក្នុងការទាមទារដី ដោយសារមិនមានវត្តមានមកបំពេញសលាកបត្រតាមការប្រកាស ផ្សព្វផ្សាយរបស់ក្រសួងកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ និងខ្លះទៀតមិនមានឯកសារកាន់កាប់ដី។ ក្រុមពលរដ្ឋទាំងនេះ គឺខ្លះទាមទារសុំចុះបញ្ជីដីធ្លី ខ្លះស្នើសុំដីសម្បទានសង្គមកិច្ច និងខ្លះប្ដឹងទាមទារដីពីក្រុមហ៊ុនមកវិញ។
ក្រសួងបានបន្តថា៖ «ចំពោះក្រុមពលរដ្ឋចំនួន ៣៣ គ្រួសារ ប្ដឹងទាមទារដីពីក្រុមហ៊ុន UDG គឺក្រសួងពិនិត្យឃើញថា មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ១៣ គ្រួសារ ធ្លាប់ទទួលបានការដោះស្រាយរួចហើយ និងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២០ គ្រួសារទៀត មិនស្ថិតក្នុងក្រុមប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ត្រូវដោះស្រាយ»។
លិខិតរបស់ក្រសួងនេះបានធ្វើឡើង តែប៉ុន្មានម៉ោង បន្ទាប់ពីពលរដ្ឋមកពីខេត្តកោះកុងរួមទាំងត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តស្វាយរៀង រាប់រយនាក់បាននាំគ្នាឡើងមកតវ៉ា និងបិទផ្លូវនៅខាងមុខក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ កាលពីថ្ងៃទី ២១ កញ្ញា ដើម្បីទាមទារឱ្យពន្លឿនដំណោះស្រាយជូនពួកគាត់។
លោក សំ វុទ្ធី តំណាងពលរដ្ឋទាំង ៣៣ គ្រួសារ មានទំនាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុន UDG លើកឡើងថា ក្នុងចំណោមទាំង ៣៣ គ្រួសារ ដែលបាត់ដីធ្លីសរុបចំនួន ២៧៩ ហិកតា គឺគ្រួសារខ្លះពិតជាធ្លាប់ទទួលបានដំណោះស្រាយមែន។ ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយទាំងនោះ គឺមិនសមស្របនឹងដីដែលត្រូវបាត់បង់ទៅខាងក្រុមហ៊ុន។
លោកបានបន្តថា ការដោះស្រាយកាលពីឆ្នាំ ២០១០ គឺពលរដ្ឋខ្លះទទួលបានដីត្រឹម ២ ហិកតា ១ ហិកតាខ្លះទៀតបានដីទំហំត្រឹម ២៤ ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយប្រហែល ៨០ ម៉ែត្រ។ ឯមួយចំនួនទៀត មិនទទួលបានដី ប៉ុន្តែទទួលបានលុយត្រឹម ៤០០ ទៅ ៥០០ ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ខណៈដីដែលពួកគាត់បាត់បង់គឺខ្លះ ៨ ហិកតា ទៅដល់ជាង ១០ ហិកតា។
តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះអះអាងថា៖ «ខ្ញុំមានដី ៩ ហិកតា ប៉ុន្តែគេឱ្យលុយតែ ៤៨០ ដុល្លារ និងឱ្យដីវិញបាន ២ ហិកតាកន្លះ។ បើយើងមិនទទួលយក មានន័យថា ស្មើនឹងអត់ ដោយសារកាលនោះគឺគេបានបណ្ដេញចេញពីដីតែម្ដង។ គឺប្រើសុទ្ធតែប៉េអឹម កងសន្ដិសុខ និងកម្លាំងបរិស្ថាន»។
លោក ប៊ុន សារិន អាយុ ៥៦ ឆ្នាំ ដែលមានទំនាស់ដីធ្លីទំហំ ១២ ហិកតា ជាមួយក្រុមហ៊ុន UDG ដែរនោះលើកឡើងថា ដីរបស់លោក គឺមានឯកសារកាន់កាប់ទទួលស្គាល់ដោយអាជ្ញាធរភូមិ និងឃុំ ហើយថែមទាំងមានលិខិតទទួលស្គាល់ពីក្រុមហ៊ុននៅពេលចុះដោះស្រាយសំណងផង។
លោកនិយាយថា៖ «ឯកសារហ្នឹង គឺមានការបញ្ជាក់ពីអាជ្ញាធរដែលមានព្រំប្រទល់ច្បាស់លាស់ និងមានការផ្ដិតមេដៃទទួលស្គាល់រវាងអ្នកមានដីជាប់គ្នា ហើយយកទៅឱ្យអាជ្ញាធរបញ្ជាក់ទទួលស្គាល់។ ឥឡូវនេះគឺយើងទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុន និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយជាសំណងដីវិញក៏យើងយក បើមិនអ៊ីចឹងទេ បើដោះស្រាយសំណងជាលុយ គឺអាស្រ័យតាមការចរចាគ្នាដើម្បីឱ្យស្របតាមតម្លៃទីផ្សារ»។
កាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែកញ្ញា ពលរដ្ឋទាំង ៥ ក្រុមមកពីខេត្តកោះកុងរួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋមានទំនាស់ដីធ្លីនៅខេត្តស្វាយរៀង និងខេត្តត្បូងឃ្មុំប្រហែល ៤០០ នាក់ បាននាំគ្នាតវ៉ាបិទផ្លូវនៅមុខក្រសួងដែនដី ដើម្បីសុំជួបផ្ទាល់ជាមួយលោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងនេះ។ ប៉ុន្តែត្រូវបានកម្លាំងសមត្ថកិច្ចរាជធានីភ្នំពេញបំបែក និងអនុញ្ញាតឱ្យអង្គុយតវ៉ានៅលើចិញ្ចើមផ្លូវវិញ។ ពួកគាត់បានត្រឡប់ទៅស្រុកវិញនៅថ្ងៃដដែល បន្ទាប់ពីញត្តិរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានទទួល។
លោក ឈឹម សាផាន អាយុ ៦៥ ឆ្នាំ តំណាងឱ្យក្រុមពលរដ្ឋមានទំនាស់ដីធ្លីមួយក្រុមទៀតមានចំនួន ៨៤៣ គ្រួសារ និយាយថាការនាំគ្នាមកតវ៉ាជាថ្មីនេះ ដោយសារការដាក់ញត្តិនៅក្រសួងដែនដីជាច្រើនដង មិនទទួលបានការឆ្លើយតបឱ្យបានជាក់លាក់ពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងនេះ ដើម្បីចាត់មន្ត្រីដោះស្រាយដីធ្លីជូនពួកគាត់។
លោកបន្ថែមថា៖ «គោលបំណងសំខាន់ដែលពួកខ្ញុំមកថ្ងៃនេះ គឺសួរទៅឯកឧត្តម (ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី) តើដោះឱ្យពួកខ្ញុំនៅពេលណាគឺថ្ងៃណា ខែណាឱ្យច្បាស់ ហើយអ្នកណាជាអ្នកដោះស្រាយ។ គឺចង់បានចម្លើយប៉ុណ្ណឹង ហើយពិតប្រាកដ។ បើមិនផ្ដល់ចម្លើយដោះពេលណាទេ ហើយអស់ជម្រើសគឺពួកខ្ញុំត្រឡប់ទៅវិញ គឺទៅនៅលើដីរៀងខ្លួន ហើយបោះតង់យកតែម្ដង ដោយសារដីទាំងនោះឈប់ដាំអំពៅ ៤ ទៅ ៥ ឆ្នាំហើយ»។
លោក សាផាន បន្តថាក្រុមពលរដ្ឋរបស់លោកគឺមានទំនាស់ដីធ្លីចំនួន ១ ៧២០ ហិកតា តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩ ខណៈដីទាំងនោះត្រូវបានកាន់កាប់ដើម្បីធ្វើចម្ការ និងធ្វើស្រូវតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ ១៩៨០។ ដីតំបន់ទាំងនោះមិនមានលិខិតកាន់កាប់ទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរភូមិឃុំឡើយ ប៉ុន្តែមានលិខិតទទួលស្គាល់ព្រំដីរវាងគ្រួសារមួយទៅគ្រួសារមួយទៀត។
អភិបាលស្រុកបទុមសាគរលោក ហាក់ ឡេង មិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋ ៣៣ គ្រួសារនេះទេ ដោយលោកអះអាងថា ករណីទំនាស់នេះបានកើតឡើងមុនពេលអាណត្តិរបស់លោកចូលគ្រប់គ្រងស្រុកនេះ និងម្យ៉ាងទៀតនោះលិខិតរបស់ក្រសួងដែនដីបានបកស្រាយច្បាស់រួចហើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំទើបចូលមកកាន់ជាអភិបាលស្រុកហើយរឿងនេះគឺជារឿងចាស់បន្សល់ទុកតាំងពីអភិបាលចាស់ ២ ជំនាន់មកហើយ។ អ៊ីចឹង! ខ្ញុំមិនអាចបញ្ជាក់ជូនឱ្យបានច្បាស់លាស់ទេ ណាមួយក្រសួងដែនដីគឺច្បាស់ជាងយើង ដោយសារពលរដ្ឋមិនមែនទើបតែប្ដឹងម្ដងហ្នឹងទេ»។
ចំណែក លោក យឹង វាំងវីរៈ មេឃុំតានួន មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមបានទេ ដោយហៅទូរស័ព្ទចូលច្រើនលើក ប៉ុន្តែលោកមិនទទួល។
លោក អំ សំអាត ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ ទទួលស្គាល់ថា ជុំវិញបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីនៅខេត្តកោះកុងត្រូវបានអាជ្ញាធរខេត្ត និងក្រសួងដែនដីដោះស្រាយបានច្រើនមកហើយ។ ប៉ុន្តែលោកថា ទន្ទឹមគ្នានេះលោកក៏ចង់ឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ចប់ឱ្យបានឆាប់ ចំពោះការទាមទាររបស់ពលរដ្ឋដែលនៅសេសសល់មួយចំនួន។
លោកបន្តថា ស្របពេលមានការលើកឡើងខ្វែងគ្នាដែលពលរដ្ឋខ្លះអះអាងថា មិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយសមរម្យ និងមិនទទួលបានដំណោះស្រាយទាល់តែសោះនោះ ប៉ុន្តែក្រសួងឆ្លើយតបថា ពលរដ្ឋទាំងនោះមិនមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់ ហើយទំនាស់ត្រូវបានដោះស្រាយបញ្ចប់ជាដើម។ លោកថា ក្រសួងគួរសិក្សាអំពីបញ្ហាឫសគល់របស់គ្រួសារនីមួយៗ ហើយដោះស្រាយ នោះអាចនឹងទទួលយកបានពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះថ្លែងពីម្សិលមិញថា៖ «យើងត្រូវពិនិត្យមើលឫសគល់នៃបញ្ហាទាំងមូលរបស់គ្រួសារនីមួយៗថា តើគ្រួសារមួយហ្នឹងមានបញ្ហាអ្វីខ្លះ ហើយដោះស្រាយតែម្ដងទៅ ដើម្បីកុំឱ្យដោះស្រាយបញ្ហាមួយនៅសល់បញ្ហាមួយទៀត អាហ្នឹងគឺមិនចេះចប់ទេដែលធ្វើឱ្យការដោះស្រាយចេះតែអូសបន្លាយ។ បើមើលលើបញ្ហារបស់គាត់មានអីខ្លះឱ្យគាត់ដាក់មកសម្រាប់ដោះស្រាយ។ អាហ្នឹងគឺដោះទៅ អាចមិនធ្វើឱ្យពួកគាត់មានបញ្ហាអ្វីទៀតទេ»។
ចំណែកលោក ថោង ច័ន្ទតារា អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកនៅខេត្តកោះកុង លើកឡើងថា ពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីទាំង ៥ ក្រុមនៅខេត្តកោះកុងកន្លងមក មានអ្នកខ្លះទទួលបានដំណោះស្រាយ សមរម្យ ហើយខ្លះទៀតត្រូវបានបង្ខំឱ្យទទួលយកដំណោះស្រាយតិចតួច។
លោកបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋដែលទទួលបានដំណោះស្រាយកន្លងមក គឺអ្នករស់នៅលើដីជាក់ស្ដែងដែលមានផ្ទះនៅក្នុងភូមិ ឃុំមានជម្លោះ។ ប៉ុន្តែអ្នកមានផ្ទះសម្បែងនៅក្រៅភូមិ និងឃុំមានជម្លោះ គឺមិនត្រូវបានដោះស្រាយសម្រាប់ការបាត់បង់ដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរថា ពួកគាត់ខ្វះលិខិតស្នាមកាន់កាប់ អាហ្នឹងគឺពួកគាត់ពិតជាខ្វះខាតមែន ដោយសារពួកគាត់ចេះតែកាន់កាប់ និងរស់នៅយូរឆ្នាំមកហើយ»។
ទោះយ៉ាងណាលោក រស់ វីរ៉ាវុធ ប្រធានមន្ទីរដែនដីខេត្តកោះកុងបញ្ជាក់ថា កន្លងមកអ្នកដែលធ្លាប់ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងសុំដោះស្រាយដីធ្លី គឺត្រូវបានដោះស្រាយចប់សព្វគ្រប់អស់ហើយ។ ប៉ុន្តែមូលហេតុដែលមានពលរដ្ឋបន្តចេញតវ៉ា ដោយសារក្រោយមកទៀតអ្នកធ្លាប់ទទួលបានដំណោះស្រាយបាននាំក្រុមថ្មីផ្សេងទៀតមកដាក់ពាក្យសុំដំណោះស្រាយ។
លោក វីរ៉ាវុធ បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងដែរ អ្នកថ្មីមកសុំដំណោះស្រាយគឺគាត់បានអះអាងថា គឺនៅក្នុងក្រុមនេះក្រុមនោះអ៊ីចឹង»៕
