មណ្ឌលគិរី: ក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការមូលនិធិសកលសម្រាប់អភិរក្សធម្មជាតិ (WWF) បាននិងកំពុងរៀបចំផែនការស្រាវជ្រាវពីសត្វក្រពើភ្នំនៅតាមដងទន្លេស្រែពក ក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពកខេត្តមណ្ឌលគិរី ដើម្បីងាយស្រួលដាក់យន្តការអភិរក្សអម្បូរសត្វក្រពើភ្នំ ដែលកំពុងទទួលរងការគំរាមកំហែង។
កញ្ញា MilouGroenenberg ប្រធានផ្នែកស្រាវជ្រាវ និងតាមដានជីវចម្រុះនៃអង្គការ WWF បានថ្លែងនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែមករាថា អង្គការ WWF និងក្រសួងបរិស្ថាន កំពុងរៀបចំផែនការអភិរក្សសត្វក្រពើភ្នំនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពក។ សមត្ថកិច្ចធ្លាប់បានបង្ក្រាបបទល្មើសទាក់ទងនឹងការប្រមូលពងក្រពើភ្នំ និងបង្ក្រាបការនេសាទដោយប្រើឧបករណ៍ខុសច្បាប់ជាច្រើនករណីនៅក្នុងតំបន់នេះ។
កញ្ញាបន្តថា កត្តាគំរាមកំហែងដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុតរបស់ក្រពើភ្នំ គឺជាការប្រមាញ់យកស្បែក និងការយកសាច់ធ្វើអាជីវកម្មនានានៅក្នុងវិស័យម្ហូបអាហារ ការចាប់យកទៅដាក់នៅកសិដ្ឋានឯកជន ដើម្បីបង្កាត់ពូជធ្វើអាជីវកម្ម និងការបង្កើតទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅខ្សែទឹកខាងលើដូចជា សេសាន ដនសាហុង និងទំនប់មួយចំនួនទៀតដែលមានការបិទ ឬបើកទឹកធ្វើឱ្យទឹកស្រកចុះ ឬឡើងលឿន។
កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «ដោយសារចំនួនវានៅសល់តិចតួចបំផុត ដូច្នេះយើងអាចចាត់ចូលជាចំណុចដែលមានហានិភ័យខ្ពស់បំផុត ហើយងាយនឹងជិតផុតពូជបំផុតដែរ។ កត្តាទាំងនេះយើងកំពុងរៀបចំគម្រោងសិក្សាស្រាវជ្រាវពីព័ត៌មាន និងវត្តមានរបស់វាឱ្យបានជាក់លាក់ ហើយយើងលើកបញ្ហាទាំងនេះទៅជជែកជាមួយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធដើម្បីអភិរក្សឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ និងទាន់ពេលវេលា»។
បើតាមកញ្ញា Milou សត្វក្រពើភ្នំនៅកម្ពុជាដែលនៅសេសសល់មានចន្លោះពី ២០០ ទៅ ៣០០ ក្បាលនៅទូទាំងប្រទេស។ ចំណែកនៅក្នុងទន្លេស្រែពកនេះ អ្នកជំនាញទើបតែប្រទះឃើញស្នាមលាមក និងដានជើងជាង ២០ សំណាក ប៉ុន្ដែមិនទាន់ច្បាស់ពីវត្តមានរបស់វាទេ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែមករា ថា ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេរកឃើញថា មានវត្តមានក្រពើភ្នំច្រើនជាងគេលើពិភពលោកក្នុងនោះមាននៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ តំបន់អារ៉ែង និងនៅទន្លេស្រែពក ខេត្តមណ្ឌលគិរី។
លោកបន្តថា ចំពោះសត្វព្រៃដែលកំពុងរងការគំរាមកំហែងខ្លាំងបំផុតរួមមាន សត្វក្រពើភ្នំ សត្វខ្សឹប សត្វត្រយង សត្វត្មាត និងសត្វជើងចម្ពាមមួយចំនួនទៀត។ បញ្ហានេះក្រសួងបរិស្ថានបានសហការជាមួយដៃគូដើម្បីជំរុញការអភិរក្សក្នុងការធានានិរន្តរភាព និងស្ថិរភាពកុំឱ្យមានការផុតពូជ ឬបាត់បង់កាន់តែធ្ងន់។
លោក ភក្ត្រា បញ្ជាក់ថា៖ «ថ្មីៗនេះ យើងបានរកឃើញវិធីសាកល្បងថ្មីមួយទៀតគឺតាមរយៈការបង្កាត់ពូជ បើសិនបើយើងដាក់ឱ្យវាបន្តពូជក្នុងព្រៃធម្មជាតិ គឺមានភាពយឺតយ៉ាវ ឬមានបញ្ហាប្រឈមច្រើន អ៊ីចឹងការបង្កាត់ពូជ គឺជាផ្នែកមួយនៃវិធានការជាច្រើនក្នុងការបន្តពូជពួកវា គឺយើងបាននិងកំពុងធ្វើបណ្ដើរៗហើយ»។
មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពកម្នាក់សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថា លោកបានចូលរួមអភិរក្សសត្វព្រៃនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពកជាច្រើនមកហើយ តែមិនធ្លាប់ជួបសត្វក្រពើភ្នំទេ។ ក៏ប៉ុន្តែធ្លាប់ឃើញស្នាម ឬសំណាកលាមកតាមឆ្នេរខ្សាច់ពេលទឹកស្រក។
លោកបន្តថា លោកចង់ឱ្យមានអ្នកជំនាញមកសិក្សាស្រាវជ្រាវលម្អិតបន្ថែមពីវត្តមានក្រពើភ្នំនៅទន្លេស្រែពកនេះ ដើម្បីងាយស្រួលអភិរក្សបន្ថែម។
លោកថា៖ «ខ្ញុំចុះល្បាតម្ដងៗមិនធ្លាប់ជួបសត្វក្រពើភ្នំហ្នឹងផ្ទាល់ទេ គឺឃើញតែដានជើង និងលាមក រីឯក្រុមអ្នកជំនាញក៏គេមិនទាន់ប្រាកដថាមានចំនួនប៉ុន្មានក្បាលក្នុងទន្លេស្រែពកនេះ អ៊ីចឹងគួរតែមានការស្រាវជ្រាវលម្អិត ដើម្បីងាយស្រួលដាក់ផែនការអភិរក្ស»៕